Bonje in het bergdorp - Celles, 1686.

In het bosrijke voorgebergte van Pyreneeën, waar de laatste grotere stad Foix slechts nog een herinnering is, kom je aan de kleine weg die via twee dalletjes de minuscule dorpjes Celles en Freychenet met elkaar verbindt, een klein bordje tegen dat je aan de linkerzijde naar een Mariakapel wijst. Je volgt een smalle weg en komt op een parkeerplaats. Vandaar kun je te voet verder, onder dicht gebladerte over een hobbelig pad bezaaid met stenen, naar een geïsoleerde kapel, verrassend groot hier achteraf in de bergen – en waar je een schitterend uitzicht over de streek hebt.

In 1686 regeert Lodewijk de Veertiende, bijgenaamd de Zonnekoning, over Frankrijk. De bisschop van Pamiers, waar de parochie van Celles onder valt, is onlangs gestorven. Koning Lodewijk wil zelf de nieuwe bisschop benoemen en, zolang de bisschoppost vacant is, de inkomsten van het bisdom opstrijken. Natuurlijk is de paus het daar niet mee eens; het is aan hem om een nieuwe bisschop te benoemen, maar daar trekt Lodewijk zich niets van aan. Zo krijgt het bisdom van Pamiers dus een bisschop die door de meeste pastoors niet erkend wordt.

De heer van Celles is trouw aan de Franse koning – en heeft daar belang bij, want hij beheert het landgoed van Roquefixade, dat aan de kroon behoort. Deze heer gooit de pastoor van Celles, trouw gebleven aan de paus, in het gevang en benoemt een andere pastoor, die welwillend staat tegenover hem, de nieuwe bisschop en de koning. Maar de dorpelingen mogen deze nieuwe pastoor niet, en hij wordt door vier vrouwen afgerost, wat tot grote bonje in het bergdorp leidt.

Welnu, op een ochtend in 1686 is Jean Courdil, zoon van een pachtboer van de heer van Celles al vroeg aan het werk in het dal, waar hij een veld boekweit ingezaaid heeft. Wanneer hij terugloopt naar hun bescheiden boerderijtje, ziet hij een witte duif. De duif vliegt naar de waterbron, en lijkt te willen dat Jean meekomt. Bij de bron verandert de duif in een klein meisje en vervolgens in een jonge vrouw. Zij zegt dat Jean geen angst moet hebben: ‘Ik ben de heilige Maagd’. Samen knielen ze neer bij de bron en bidden. Maria vertelt Jean dat de dorpelingen zich moeten ‘bekeren’ – dat wil zeggen, berouw tonen en weer zonder zonden moeten leven. Het moet afgelopen zijn met de ruzie en tweedracht in het dorp. Als de vrouwen die de pastoor geslagen hebben en de heer die de andere pastoor gevangengezet heeft in de hemel willen komen, moeten ze berouw tonen.

‘Laat het hele dorp maar boete doen, vroom leven, en acht processies organiseren, dan komt het wel weer goed.’

Maria verlangt dat de vrede terugkeert in het bergdorp Celles; Jean is haar boodschapper. Hij moet zijn spade achterlaten. Wanneer later zijn broer de spade gaat halen, ziet hij dat op de steel van de spade zich een kruis heeft gevormd van drie eikenbladeren. De dorpelingen geloven de boodschap van Jean. Zij tonen berouw en voldoen aan de gevraagde processies.

Enkele weken later verschijnt de heilige Maagd opnieuw aan Jean, om hem te bedanken. Zij vertelt hem ook dat ‘het water uit de bron weldadig zal zijn.’ En inderdaad, zieke mensen die het water uit de bron drinken, vertellen dat ze door het water genezen zijn. Al snel komen van heinde en verre bedevaartgangers naar Celles om er tot Maria te bidden en het bronwater te drinken. De archieven getuigen van meerdere wonderbaarlijke genezingen. Men beklimt het steenrijke bergpad naar de bron op de knieën, om maar genoeg boete te doen. Er verrijst al snel een kapel, die in 1695 ingewijd wordt.

In de 19^e eeuw wordt de kapel hersteld en uitgebreid, waarvoor uit heel Frankrijk gaven binnenstromen. De bron, die zich oorspronkelijk onder de kapel bevond, wordt enkele tientallen meters verplaatst. In 2000 is de kapel in dusdanig slechte staat dat hij moet worden opgeknapt. Dat gebeurt, en in 2008 wordt de kapel weer opengesteld voor gebed en bezoek. Een lokale vereniging zorgt voor het onderhoud en het bisdom organiseert er weer spirituele bijeenkomsten. De bron ligt er anno 2020 helaas minder goed onderhouden bij.

---- ----

Tekst: Jeroen Sweijen - Foto's: Roel Vos

Nog veel meer verhalen over Mariaverschijningen in heel Frankrijk en de rest van West-Europa vind je in het onlangs verschenen boek Bezoek van boven; Mariaverschijningen in West-Europa, uitgebracht bij Batavia Publishers.

De boekpresentatie over dit boek, die oorspronkelijk gepland stond voor 2 januari, schuift een weekje op naar 9 januari - een specifiek bericht hierover volgt.