Het verhaal achter de naam (60) - Bonnétable, Malétable

Malétable, Bonnétable - ze liggen niet naast elkaar, maar hebben wel met elkaar te maken: wellicht was het al een zeer vroege voorloper van onze huidige recensies op social media. 

Het Franse woord étable, afkomstig van het Latijnse stabulum, levert in plaatsnamen vaak een twijfelgeval op. De huidige Franse betekenis is wel ‘stal’, maar in het Oudfrans kon het woord ook een ‘herberg’ aanduiden. Herbergen hadden immers in de meeste gevallen ook een stal, voor de paarden en ezels die mee op reis waren. Denk hierbij ook aan het Nederlandse woord uitspanning. 

Zelfs met kennis van de lokale geschiedenis is niet altijd met zekerheid te zeggen of het om een ‘stal’ of een ‘herberg’ gaat; Étables-sur-Mer (Côtes-d'Armpr) en Étables (Ardèche) zijn daar voorbeelden van. De Bourgondische vorm van het woord heeft de plaatsnamen Étaules (Côte-d'Or) en Étaule (Yonne) opgeleverd, vorm die we ook in de Charente-Maritime tegenkomen: Étaules. In Noord-Frankrijk vinden we Étaves in Étaves-et-Bocquiaux (Aisne) en ook Estevelles (Pas-de-Calais), een verkleinvorm. In de Lozère komen we de vorm Estables tegen; Noirétable (Loire) werd in 1130 vermeld als de nigro stabulo, maar wat was daar zwart?

En ja, Bonnétable (Sarthe) is dan wel een ‘goede herberg’ (of een stal), maar die naam draagt het dorp pas sinds de dertiende eeuw. Daarvoor werd de plaats vermeld als Malum Stabulum, de ‘slechte herberg' (of stal) – waarin malum oorspronkelijk eventueel ook ‘klein’ zou kunnen betekenen. In Malétable (Orne) is het negatieve element behouden. Wellicht betrof het een 'slechte herberg', een slecht onderkomen, net zoals aan de naam Malataverne (Drôme) een slechte taverne ten grondslag ligt, en je op een plek met de naam Maurepas ('de slechte maaltijd') wellicht niet al te best at.