Het verhaal achter de naam (28) : La Bataille

In 732 vond de bekende slag bij Poitiers plaats, waar de Karolingen onder leiding van Karel Martel de opmars van het Moorse leger tegenhielden. De boerderij die zich op deze historische plek bevindt heet nog steeds La Bataille (Vienne) – 'de veldslag'. De sinds 1 januari 2019 met Chef-Boutonne gefuseerde kleine gemeente La Bataille (Deux-Sèvres) dankt haar naam ook aan een veldslag. Die vond hier in 1061 plaats tussen de hertog van Aquitaine en de graaf van de Anjou, die om de macht over de stad Saintes vochten.

De veldslag die op 15 april 1450 plaatsvond tussen Fransen en Engelsen nabij het dorp Formigny in Normandië was een van de laatste veldslagen van de Honderdjarige Oorlog (1337-1453). De Fransen wonnen deze veldslag die het einde inluidde van de langdurige oorlog en ervoor zorgde dat de Engelse koning voorgoed afstand deed van zijn ambitie om Normandië bij het Engelse koninkrijk in te lijven. Normandië werd definitief Frans. Lange tijd droeg Formigny de officieuze naam Formigny-la-Bataille (Calvaos), die pas officieel is sinds de fusie tussen Formigny met enkele kleine buurdorpen in 2017. De uiteindelijk beslissende veldslag tussen Fransen en Engelsen vond op 17 juli 1453 plaats bij Castillon aan de Dordogne. De Franse overwinning betekende het einde van de Honderdjarige Oorlog. Er was na die veldslag weinig van Castillon over, maar men was trots op het feit dat de beslissende veldslag daar had plaatsgevonden: ter gelegenheid van de vijfhonderdste verjaardag van het einde van de oorlog werd het dorp in 1953 officieel Castillon-la-Bataille (Gironde) gedoopt.

In Arques-la-Bataille (Seine-Maritime) vond in de tweede helft van september 1589 een heftig treffen plaats tussen de koninklijke troepen van Hendrik IV en de Heilige Liga (zie afbeelding). Het was een van de vele veldslagen in het kader van de Franse Godsdienstoorlogen, die in de tweede helft van de zestiende eeuw woedden tussen katholieken en hugenoten. De veldslag bij Arques liep uit op een tactische overwinning voor Hendrik IV. Na twee zware gevechtsweken was het leger van koning Hendrik gedecimeerd, maar hij kreeg hulp van overzee. Tegen die overmacht kon Karel II van Mayenne niet op en hij gaf de strijd op. Arques heeft veel geleden tijdens de strijd, maar was blijkbaar trots genoeg op dit historische feit om in 1882 officieel -la-Bataille aan de naam toe te voegen. Enkele maanden later stonden beide legers weer tegenover elkaar. In de vlakte van Saint-André in het oosten van Normandië werd op 14 maart 1590 de veldslag opnieuw gewonnen door koning Hendrik IV. De naam Ivry-la-Bataille (Eure) herinnert aan die veldslag.

De slag bij Méry-la-Bataille (Oise) is van veel recenter datum: de naam herdenkt de gevechten die plaatsvonden tegen het einde van de Eerste Wereldoorlog, de offensieve aanval die generaal Mangin op 11 juni 1918 in gang zette. In Méry is een grote nationale necropolis gevestigd. Aan een grote veldslag uit de Frans-Duitse oorlog van 1870-1871 herinnert de naam van Loigny-la-Bataille (Eure-et-Loir): op 2 december 1870 sneuvelden daar van de ruim 75.000 deelnemende soldaten ongeveer 9.000 op het slagveld. Ter plekke vind je meerdere monumenten, een crypte met de beenderen van meer dan 1.000 soldaten en een heus oorlogsmuseum. Even buiten het dorp komen we de veelzeggende naam Bois des Zouaves tegen, vernoemd naar de pauselijke Zoeaven die aan de Franse zijde meevochten.

--- --- ---

Zeer binnenkort in de boekhandel, nu al bij de uitgeverij Batavia Publishers te reserveren: Waarom Lyon geen Dijon heet, meer dan 6.000 Franse plaatsnamen verklaard & verteld. Link: https://bataviapublishers.com/products/waarom-lyon-geen-dijon-heet