Het verhaal achter de naam (2) : Brive

Het Keltische woord briva, dat brug betekent, is nog op verschillende plekken in het Franse landschap terug te vinden. U denkt wellicht meteen aan Brive(-la-Gaillarde) in de Corrèze. En inderdaad, deze plaatsnaam betekent brug. De oorspronkelijke vorm is terug te zien in de oudste bekende vermelding: Briva (eind vijfde eeuw). Ook de rivier Corrèze, waaraan Brive ligt, is al vroeg vermeld: Briva Curretia (eind zesde eeuw). Brive ligt aan de oude Romeinse heerbaan die Lyon met Bordeaux verbond: op de plek waar de weg met een brug de Corrèze kruiste kwam een kleine nederzetting te liggen, een handels- en ambachtelijk centrum, met zelfs een necropool.

Ook Brives (Indre) dankt zijn naam aan dit Keltische woord. Hier kruiste de heerbaan van Bourges naar Argenton de rivier de Théols: op de kaart is de Levée de César (de Dijk van Caesar) nog duidelijk te zien. Brives-sur-Charente (Charente-Maritime) aan de Charente, Brives-Charensac (Haute-Loire) aan de Loire en Brèves (Nièvre) aan de Yonne hebben dezelfde betekenis, en misschien ook Brée (Mayenne), aan de weg naar het gallo-romeinse Jublains.

Net als in de modernere namen Pont-sur-Yonne en Pont-sur-Sambre kan het basiswoord briva gespecificeerd worden door de naam van de rivier: In Chabris (Indre) kruiste de oude weg van Bourges naar Poitiers de Cher: de oudste vermelding is een Merovingische inscriptie Carobriva. Als u over de oude N20 rijdt, die gedeeltelijk het tracé van een oude Romeinse weg volgt, komt u in Salbris (Loir-et-Cher) over de Sauldre. Een vermelding uit 855 luidt Salibrivas: inderdaad, de brug(gen) over de Sauldre. Even verderop, net voor de plek waar de Sauldre de Cher instroomt, ligt overigens een buurtschap met een moderne variant van dezelfde naam: Le Pont-de-Sauldre (Loir-et-Cher, gem. Billy). Brissarthe (Maine-et-Loire) ligt aan de Sarthe: hier staat het element briva vooraan. Le Vieux-Briollay, de oorspronkelijke woonkern van het huidige Briollay (49), ligt aan de Loir: de naam is een samenstelling van briva en ledum, een vroege vorm van de Loir.

NB: -la-Gaillarde: dit toevoegsel komt al zeker sinds de 14e eeuw voor, maar is pas sinds 1929 officieel. Net als in de elders voorkomende naam Château-Gaillard betekent het Oud-Franse gaillard hier zoveel als dapper, moedig.

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20161217, Aquitaine, Korte Verhalen

Reactie van Theodora Besse op 17 December 2016 op 16.34: Ook míjn dank, Jeroen. Wat is toch een leuk en interessant onderwerp. Je komt van het een op het ander. Zo had ik nog nooit van muurhuizen gehoord. Maar dankzij Google kwam ik er van alles over te weten en ook over Amersfoort, waar ik nog nooit ben geweest.

Eerlijk gezegd ben ik ook nooit in Brive, Brive-la-Gaillarde en alle andere plaatsen die je noemt geweest. Dat zal ook wel nooit meer gebeuren. Maar dat Brive "brug" betekent zal me bijblijven. Ik kijk uit naar deel 3.

Reactie van jaap op 17 December 2016 op 16.38: en Brive is nog gezellig ook, veel terrasjes, de zaterdagmarkt, zomers veel activiteiten, de boekenbeurs, en helaas geen TGV meer naar Lille, of een vlucht naar Nederland...... ook wij komen er veel John, is 15-20 minuutjes rijden voor ons.

Reactie van El Burro Català op 17 December 2016 op 20.04: Opnieuw bedankt Jeroen. Heerlijke informatie! Ik kijk uit naar deel 3.

@John, Muurhuizen in Amersfoort is mij bekend. Toen mijn ouders halverwege de jaren '70 besloten even apart van elkaar te gaan wonen, kocht mijn moeder een huisje op/ aan(?) Muurhuizen. Het glas en lood- raam dat destijds de voorgevel sierde hangt nu bij mij in Frankrijk.

Pa en ma zijn overigens na een paar jaar 'open huwelijk' weer samen in één huis gaan wonen.

Reactie van Theodora Besse op 18 December 2016 op 11.34: Dank Harrie. Op Youtube vind je uiteraard Hécatombe, helaas niet met tegelijkertijd de woorden. Maar als je op mijn link klikt en dan weer terugkeert naar deze pagina, blijf je Georges horen en zie je tegelijkertijd de volgende woorden:

"Au marché de Brive-la-Gaillarde
A propos de bottes d'oignons
Quelques douzaines de gaillardes
Se crêpaient un jour le chignon
A pied, à cheval, en voiture
Les gendarmes mal inspirés
Vinrent pour tenter l'aventure
D'interrompre l'échauffourée

Or, sous tous les cieux sans vergogne
C'est un usage bien établi
Dès qu'il s'agit de rosser les cognes
Tout le monde se réconcilie
Ces furies perdant tout' mesure
Se ruèrent sur les guignols
Et donnèrent je vous l'assure
Un spectacle assez croquignol

En voyant ces braves pandores
Être à deux doigts de succomber
Moi, je bichais car je les adore
Sous la forme de macchabées
De la mansarde où je réside
J'exitais les farouches bras
Des mégères gendarmicides
En criant Hip, hip, hip, hourra!

Frénétique l'un' d'elles attache
Le vieux maréchal des logis
Et lui fait crier Mort aux vaches,
Mort aux lois, vive l'anarchie!
Une autre fourre avec rudesse
Le crâne d'un de ses lourdauds
Entre ses gigantesques fesses
Qu'elle serre comme un étau

La plus grasse de ses femelles
Ouvrant son corsage dilaté
Matraque à grand coup de mamelles
Ceux qui passent à sa portée
Ils tombent, tombent, tombent, tombent
Et selon les avis compétents
Il paraît que cette hécatombe
Fut la plus belle de tous les temps

Jugeant enfin que leurs victimes
Avaient eu leur content de gnons
Ces furies comme outrage ultime
En retournant à leurs oignons
Ces furies à peine si j'ose
Le dire tellement c'est bas
Leur auraient même coupé les choses
Par bonheur ils n'en avait pas
Leur auraient même coupé les choses
Par bonheur ils n'en avait pas.

Reactie van Jeroen Sweijen op 18 December 2016 op 13.48: Hartelijk dank voor al jullie enthousiaste reacties ... en voor de link met Brassens, die ik niet gezien had (want niet aan gedacht, en juist dat éne chanson kende ik niet). Fijne zondag!