Het verhaal achter de naam (10) : Saint-Nicolas-de-Port

De Lotharingse plaats Port wordt al in 912 vermeld. Het is dan een haventje aan de Meurthe op de plek waar een oude handelsroute de rivier kruiste. In 1087 neemt een kruisridder, die op zijn thuisreis vanuit het Heilige Land de Italiaanse havenstad Bari aandoet, vandaaruit een vinger van de heilige Nicolaas als relikwie mee naar Port. Enkele jaren later sticht de abdij van Gorze in Port een Benedictijner priorij die het relikwie kan herbergen. Het feit dat Port dan al een drukke handelsplaats is draagt zeker bij aan de populariteit van de vinger van Sint-Nicolaas en aan de verbreiding van de Nicolaaspelgrimage.

In de eerste helft van de dertiende eeuw is de Nicolaasverering in Port al zeer levendig; vanaf die periode wordt de naam van de heilige ook gebruikt voor de plaats, al dan niet met Port erbij. Als in 1477 René II, hertog van Lotharingen, zijn overwinning op de Bourgondiërs aan Nicolaas toekent en hem tot patroonheilige van Lotharingen verheft, wordt de pelgrimage nog levendiger. Port heet tegenwoordig Saint-Nicolas-de-Port (Meurthe-et-Moselle): het is een duidelijk voorbeeld van de invloed die een relikwie en de vereniging daarvan op de toponymie kunnen hebben.

> Ik probeer de onderbroken serie over plaatsnamen in Frankrijk weer op te pakken. Mocht u verzoeknummers hebben, willen weten wat uw plaatsnaam betekent, of anderszins geïnteresseerd zijn in dit onderwerp, aarzel niet om hieronder te reageren of een mail te sturen aan toponymie @ chateaubourg . net (zonder spaties).

(Beeld: Antoine Taveneaux — Travail personnel, CC BY-SA 3.0, Lien Wikimedia)

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20190613, Korte Verhalen, Kunst en Cultuur

Reactie van Anton Noë, beheerder en gastheer op 13 Juni 2019 op 22.15: Hartelijk dank voor deze leuke bijdragen Jeroen. Iedere keer weer leuk om te lezen waar plaatsnamen vandaan komen, wat hun oorsprong is.

Ik hoop dat veel leden en bezoekers in zullen gaan op het verzoek dat je onder dit bericht hebt geplaatst

Reactie van Jeroen Sweijen op 14 Juni 2019 op 8.48: Waar in de laatste zin 'vereniging' staat, mag u natuurlijk 'verering' lezen. Dat is zelfs beter :-)

Dank je, Anton, voor je hartelijke woorden!

Reactie van Michiel Terwindt op 14 Juni 2019 op 8.49: Jeroen, wij woonden een paar jaar bij Aigurande (36) en niemand kon mij verklaren waar die naam vandaan kwam ; hopelijk kom jij erachter. Bij voorbaat dank !

Reactie van Siranouche Balian op 14 Juni 2019 op 8.51: Mooi, Jeroen. Ik woon in Ussel en Quercy, departement Lot 46. De gemeente heeft onlangs een folder uitgegeven 'Laisser nous vous conter notre village'. In kleur, met foto's en illustraties, een makkelijk te lezen en heel informatief werkje. Ik leg altijd een exemplaar in de gite voordat nieuwe gasten arriveren. Veel positief commentaar!
Het begint alsvolgt: Petite histoire de la commune: Nos ancêtres les Celtes.
Étymologiquement Ussel signifie "lieu élevé" (Uxello).
Selon la légende, les Cadourques (peuplade de la Gaule celtique) s'installèrent ici car ce lieu fût béni par les divinités des sources pour l'abondance de leurs eaux.
Etcétéra. Op mijn te-doen lijstje staat nog om dit foldertje een keer in het Nederlands te vertalen...geïnteresseerden kunnen het bij mij opvragen.

Reactie van Jeroen Sweijen op 14 Juni 2019 op 20.28: @ Michiel - ja, Aigurande is een interessante naam, een mooi oud spoor van een historische grens tussen twee Gallische volksstammen. Beloofd, daar gaat de volgende aflevering van deze serie over.

@ Siranouche - leuk dat je lokale geschiedenis met je gasten wilt delen. En de gemeente heeft het bij het rechte eind, uxello- werd door de Galliërs gebruikt om iets 'hoogs' aan te geven - vergelijk het moderne Bretons (ook een Keltische taal) dat nog uhel/huel gebruikt voor hoog, zoals in Huelgoat (Finistère) - 'het hoge bos'. Dat 'hoog' van uxello kan in voorkomende gevallen ook op iets heiligs duiden. Ga ik in een volgend deel zeker ook nog wat mee doen.

@ beiden bedankt voor jullie reactie!