Parijs goud zilver brons

Misschien zat half Nederland zondag 11 augustus 2024 voor de buis toen Sifan Hassan de marathon op grootse wijze de gouden medaille veroverde. Ze voltooide daarmee een unieke trilogie, want nooit eerder liep een vrouw op de Olympische Spelen zowel de 5000 meter (brons), 10.000 meter (brons) als de marathon (goud). Plus baanwielrenner Harrie Lavreysen maakte zijn hattrick compleet. Na winst bij de teamsprint en individuele sprint pakte hij ook goud bij het keirin toernooi. Samen met Hassan, Bol en Lavreysen zijn zij de sporters met maar liefst drie Olympische medailles om hun nek. Nog nooit heeft Nederland zoveel olympische gouden medailles gewonnen als deze weken in Parijs. De overwinning Sifan Hassan was de veertiende gouden plak voor Nederland en die van Harrie Laverysen de vijftiende tijdens deze Spelen. Daarmee is het record van Sydney 2000 verbeterd. Nederland pakt hiermee de zesde plek met in totaal 34 medailles; 12x brons, 7x zilver en zoals gezegd 15 gouden medailles. Maar kijken we naar het aantal gewonnen medailles per hoofd van de bevolking dan staat Nederland op plaats één! Voorwaar een prachtige prestatie waar we als klein landje trots op mogen zijn. Het was alweer de 30e editie van de Zomerspelen, die voor het eerst in 1896 werden georganiseerd.

De Olympische medailles Paris 2024

Wetenswaardigheden over de Parijse medailles.

Om de terugkeer van de Spelen naar Frankrijk te vieren, is elke medaille van de Spelen versierd met een origineel stuk van de Eiffeltoren. Om deze ontmoeting tussen het meest begeerde object van de Spelen en het iconische monument van Frankrijk en Parijs voor te stellen, werkte het Olympisch Comité Paris 2024 samen met de juweliers van Chaumet en het sierradenhuis van de LVMH-groep. Wereldwijd erkend vanwege zijn knowhow, heeft het 240-jarige juweliershuis Maison Chaumet de medaille bewerkt tot een echt juweel met een ontwerp dat is bedacht rond twee inspiratiebronnen: de zeshoek en de uitstraling.

De zeshoek

Het originele ijzer afkomstig van de Eiffeltoren is in een zeshoek gesneden, de geometrische vorm van Frankrijk. Ontdaan van de verf “Eiffeltoren bruin” krijgt het ijzer zijn oorspronkelijke kleur terug. Geplaatst in het midden en voorzien van het embleem van de Spelen van Parijs 2024, past dit erfgoedstuk perfect tussen het goud, zilver en brons.

De zeshoek en de (uit)straling

(Uit)straling

Nog steeds aan dezelfde kant van de medaille worden op regelmatige afstanden rondom de ijzeren zeshoek fijne lijnen geprojecteerd. Deze stralen zijn eerder geslagen en dan gegraveerd en geven licht en glans aan de medaille die verre van glad is. Dit creatieve idee belichaamt zowel de invloed van Frankrijk in de wereld als die van de prestaties van de atleten op de Spelen. 

Na de onthulling van een uniek embleem, duo mascottes, een gemeenschappelijke look en één fakkelontwerp, zet Paris 2024 zijn ambitie voort om de Olympische Spelen en de Paralympische Spelen dichter bij elkaar te brengen. De Olympische en Paralympische medailles delen dus aan één zijde hetzelfde ontwerp. 

Olympisch goud

De Eiffeltoren inspireerde ook het unieke ontwerp van het medaillelint. Voor de Olympische en Paralympische Spelen van Parijs 2024 wordt het medaillelint versierd met de dwarsbalken van de Eiffeltoren. Het Olympische medaillelint heeft een sobere blauwe kleur, terwijl dat van de Paralympische medailles zich onderscheidt door zijn dieprode kleur, een mix van de eerste twee kleuren van de Eiffeltoren, ‘Venetië rood’ en ‘roodbruin’. De linten zijn gemaakt in Saint-Étienne.

 Paralympisch goud

De andere kant van de Olympische medaille vertelt, zoals bij elke editie, de wedergeboorte van de Spelen in Griekenland, een bewerking van de godin van de overwinning en het stadion van de Olympische Spelen van 2004 in Athene, getekend door Elena Votsi. Traditionele figuur van de medailles sinds 2004 is de godin van de overwinning Athena Nike op de voorgrond terwijl ze het Panatheense stadion verlaat, waar de Olympische Spelen in 1896 hun heropleving beleefden. Andere essentiele figuren op de achterzijde van de Olympische medailles, zijn de Akropolis en de Eiffeltoren. De inspiratie van de oude Griekse Spelen, de Franse oorsprong van de moderne Olympische Spelen en hun editie in Parijs zijn zo vertegenwoordigd.

Achterzijde van de Olympische medaille met de godin van de overwinning Athena Nike op de voorgrond terwijl ze het Panatheense stadion verlaat, waar de Olympische Spelen in 1896 hun heropleving beleefden

De andere kant van de Paralympische medaille illustreert volledig de creatieve keuzes van Parijs 2024 en het juweliershuis Maison Chaumet. Een grafische weergave van de onderzijde van de Eiffeltoren zal medaillewinnaars in staat stellen de IJzeren Dame te ontdekken vanuit een voorheen weinig weergegeven hoek. De woorden ‘Parijs’ en ‘2024’ omlijsten de pijlers van de toren en zijn gegraveerd in universeel braille, een schrijfsymbool van toegankelijkheid en een knipoog naar de Franse uitvinder, Louis Braille. Om de visueel gehandicapte atleten in staat te stellen de drie metalen op de tast te onderscheiden, zijn er lijnen gegraveerd op de rand van de gewonnen medaille: I voor goud, II voor zilver en III voor brons.

De achterzijde van de Paralympische medaille met een grafische weergave van de onderzijde van de Eiffeltoren en brailleschrift

De gouden plak weegt 529 gram en bestaat uit 6 gram goud, een zilveren kern van bijna 505 gram zilver en 18 gram Eiffeltorenijzer. De waarde aan grondstoffen is $ 935,89

De zilveren medaille bestaat voor 475 gram uit koper met een laagje zilver, 25 gram zink en 18 gram Eiffeltorenijzer. De waarde aan grondstoffen $ 473,40

De exacte samenstelling van de bronzen medaille is niet bekend. De glans was er echter snel af voor sommige winnaars van het brons op de Olympische Spelen in Parijs. Zeker twee atleten hebben geklaagd over beschadigingen of roest aan hun bronzen medaille. De organisatie van de Spelen heeft toegezegd dat de aangetaste medailles worden vervangen. (bron NOS Sport)

Wat krijgt de Nederlandse sporter voor een olympische medaille?

De sporters krijgen voor een gouden plak € 30.000 op hun bankrekening bijgeschreven, € 22.500 voor een zilveren medaille en voor de derde plek op het podium verdienen ze € 15.000. Sporters die in teamverband olympisch kampioen worden ontvangen minimaal € 11.000 euro voor goud, € 8.000 euro voor zilver en € 5.000 euro voor brons.

Een van de binnenplaatsen van Hôtel de la Monnaie met de Nana van Nikki de Saint Phalle

Waar werden de medailles vervaardigd?

De Olympische medailles zijn vervaardigd in het Hôtel de la Monnaie, de Franse Munt. Vanuit de square du Vert-Galant, een verborgen pleintje op de kop van de Île de la Cité, heb je een prachtig uitzicht op een van de langste façades aan de Seine, 117 meter lang, en nog steeds een goed voorbeeld van de pre-revolutionaire Franse neoklassieke architectuur. Het Hôtel de la Monnaie, gelegen aan de quai de Conti in het 6e arrondissement, is een gebouw uit de 18e eeuw en het meesterwerk van de architect Jaques Denis Antoine (1733-1801). Het herbergt nog steeds de Munt van Parijs, een van de belangrijkste monetaire werkplaatsen in Frankrijk en het Musée de la Monnaie de Paris. De eerste steen werd gelegd op 30 april 1771 en het gehele gebouw werd amper vier jaar later in 1775 voltooid.

De huidige Munt van Parijs is tevens een boeiend museum

‘De Munt van Parijs’ is een van de oudste instellingen van Frankrijk en de oudste onderneming ter wereld. De geschiedenis gaat meer dan 1154 jaar terug en ontstond op 25 juni 864 met het Edict van Pistres door Charles II, bekend als Charles de Kale. Sinds de 9e eeuw heeft de Munt verschillende adressen gehad. De oudste werkplaats was op het Île de la Cité  in de nabijheid van de Koninklijke Residentie. Aanvankelijk gehuisvest in wat nu het Palais de Justice, de concergerie is. Gedurende de eeuwen varieerde het aantal. Sommigen werden herhaaldelijk gesloten en heropend als gevolg van financiële crises of naar aanleiding van behoefte van de Koning, lees financiering van diverse oorlogen. Aan het einde van 1689 waren er in totaal 22, maar amper twee jaar later was dit aantal gestegen tot 27. De regionale workshops verdwenen ook weer geleidelijk en in 1870 waren er nog slechts drie over: Parijs, Bordeaux en Straatsburg. Acht jaar later was alleen Parijs nog in bedrijf en natuurlijk in de nabijheid van de Koninklijke residentie gevestigd in het Louvre.

 De binnenzijde van het gebouw, 'grandeur' is met recht een Frans woord

De beslissing om het huidige pand te bouwen aan de quai de Conti was een beslissing van Lodewijk XV, zijn eerste grote bouwproject in Parijs. De grond was eigenlijk aangekocht door de gemeente Parijs voor de bouw van een nieuw stadhuis, echter de Koning besliste anders. In 1871 werd het gebouw deels door brand verwoest tijdens de bloedige week van de Commune van Parijs, maar is daarna identiek herbouwd. Het gebouw deed dienst tot 1958. De werkplaatsen aldaar konden de toenemende vraag van het aantal  munten niet meer aan en verbouwen bleek geen optie gezien de classificatie van het gebouw als historisch erfgoed. De toenmalige president van Frankrijk, Charles de Gaulle, gaf opdracht om de activiteiten van de Munt in tweeën te delen, een regeling die nog steeds van kracht is. De regionale fabriek draagt zorg voor de productie en Parijs voor de controle en de zorg voor het artistieke gedeelte waaronder herdenkingsmunten, officiële decoraties en medailles zoals de Olympische Medailles. Verder vervaardigen zij nog steeds de ijkinstrumenten voor de waarborg van maten en gewichten.

Hier werden de officiële Olympische medailles vervaardigd

Een nieuwe fabriek werd gebouwd in Pessac (Gironde) en deze werd operationeel op 1 september 1973. Op deze site zijn 193 werknemers werkzaam. In totaal heeft de Munt ruim 500 medewerkers in dienst. Op dit moment hebben meer dan 40 landen het slaan van hun munten toevertrouwd aan ‘De Munt van Parijs’. Eurolanden waaronder Malta, Cyprus, Luxemburg, Monaco en Andorra. Maar ook landen buiten de eurozone zoals Oman, Namibie, Bangladesh, Thailand, Costa Rica, Uruguay en verschillende West-Afrikaanse staten. Jaarlijks worden in Pessac 1,5 miljard muntstukken geslagen. 29 muntpersen zorgen voor 850 munten per minuut.

De Franse architect Phillippe Prost was verantwoordelijk voor de metamorfose

Medio 2011 sloot het gebouw aan de quai de conti zijn deuren voor een ingrijpende verbouwing en herontwikkeling als onderdeel van het stadsproject ‘MétaLmorphoses’. Onder leiding van de Franse architect Phillippe Prost, verantwoordelijk voor de metamorfose van de gebouwen, Jean-Michel Wilmotte voor het drie-sterren Michelinrestaurant van Guy Savoy en Hervé Baptise, hoofdarchitect van alle historische monumenten van Frankrijk. Zes jaar duurde de verbouwing met als doel een nieuwe culturele openbare gelegenheid waar bezoekers permanent de schatten kunnen bewonderen van de historische collecties van de ‘Monnaie de Paris’, die nog nooit eerder aan het publiek zijn getoond. Dit aangevuld met ruimtes voor tijdelijke tentoonstellingen met werken van hedendaagse kunstenaars.

Een monumentale trap leidt je naar het museum en het drie-sterren Michelin restaurant van Guy Savoy

Verder een boetiek annex conceptstore met merken die de Franse ambachten vertegenwoordigen. Tevens is er de mogelijkheid om gastronomisch te dineren in het restaurant gerund door de Franse sterrenkok Guy Savoy, met kamers op de eerste verdieping van de westvleugel met uitzicht op de Seine. - evenals een winkel , Goût de Brioche. Verder is er in het museum ook een café: Bloom.

 Het terras van Café Bloom in het museum

Een bezoek aan dit prachtig gerestaureerde UNESCO erfgoed kan ik ten zeerste aanbevelen. De bezoeker krijgt een unieke kijk in welk een vakmanschap om de hoek komt kijken bij de creatie van elke munt, medaille en ridderorde. Verder een unieke collectie munten door de eeuwen heen. Het vertelt de geschiedenis van het ‘munten’ in Frankrijk vanaf 300 v. Chr. en de evolutie van de medaillekunst die in de 16e eeuw tot bloei kwam. Ook breng je  een bezoek aan de kelder met uitzicht op de enorme geldpersen van de voormalige walserij. De Munt van Parijs als eerste en laatste operationele geldpers te Parijs. Een film geeft een ongekende blik achter de schermen van het productieproces in de dependance te Pessac.

Monnaie de Paris, quai de Conti 11, 6e arrondissement, metrostation Pont Neuf, lijn 7.

Geopend van dinsdag t/m zondag van 11.00 uur tot en met 19.00 uur