Emigratie-stappen: stap 3 taal.

Er vanuit gaande dat de toekomstige emigrant een duidelijk beeld heeft over zijn inkomen na emigratie (https://www.nederlanders.fr/profiles/blogs/emigratie-stappen-stap-1...) en een goed beeld heeft van het onderkomen dat daarbij past (https://www.nederlanders.fr/profiles/blogs/emigratie-stappen-stap-2...), is het tijd voor de derde stap in het emigratieproces.

Soms lijkt het alsof ik toekomstige emigranten een groot geheim vertel: In Frankrijk wordt Frans gesproken! Nee, er zijn geen formulieren en koopaktes of huurcontracten in het Engels, laat staan Nederlands. En nee, een Engelstalig bedrijfsplan wordt door geen enkele instantie geaccepteerd. Zelfs als de toekomstig emigrant alleen maar wil omgaan met andere buitenlanders en alleen Nederlandse en Vlaamse (of desnoods Engelstalige) klanten wil, dan nog is een goede kennis van het Frans onontbeerlijk. Als je in Frankrijk gaat wonen zul je moeten communiceren met de Franstalige notaris, gemeente, artisans die aan huis komen, de belastingdienst, de huisarts, de ziektekostenverzekering en allerlei andere instanties waar je na verloop van tijd toch mee te maken krijgt. Naar mijn idee moet die kennis aanwezig zijn VOOR het uitvoeren van het emigratieplan. ‘We leren wel Frans als we er zijn’ is niet goed genoeg en ik heb diverse dossiers gehad waarbij emigranten na een of twee jaar toch weer terug wilden, omdat ‘die Fransen zo vreselijk zijn.’ Nee, blijkt dan, die Fransen (er zijn aardige en vervelende Fransen precies zoals er ook aardige en vervelende Nederlanders zijn) zijn gewoon Frans en spreken Frans en jullie spreken veel te weinig Frans om een goed leven op te bouwen in Frankrijk!

Er zijn mensen die het Frans een prachtige taal vinden en voor wie het een feest is om er meer van te mogen leren (zoals mijn vrouw), maar er zijn ook mensen, zoals ik, voor wie de taal puur functioneel is. Ik vind de Franse taal niet bijzonder mooi en ik hoef ook niet alle finesses van de grammatica te kennen, zolang ik mij goed kan uitdrukken in woord en geschrift en zolang ik snap wat de Fransen of Franse formulieren zeggen. Dat is nodig omdat mijn werkzame leven zich immers grotendeels in het Frans afspeelt.

Er zijn veel verschillende manieren om Frans te leren voorafgaande aan de uitvoering van de emigratie. Maar er zijn geen goede of slechte methodes. Voor welke methode je ook kiest: het succes is afhankelijk van het aantal uren dat je erin wilt steken! Voor mensen die gestructureerd denken is misschien de ouderwetse manier, gewoon beginnen met de grammatica en de vervoeging van avoir en être, de beste manier. Er zijn nog steeds veel schriftelijke cursussen (tegenwoordig internet-cursussen) te koop die deze methode volgen, al dan niet met een coach. Maar er zijn ook allerlei klassikale cursussen, bijvoorbeeld van de Alliance Française (https://www.alliance-francaise.nl/bienvenue/ ). U zult zien dat die paar jaar Frans van de middelbare school, ver weggestopt in uw geheugen, toch nog van pas komen!

Anderen willen juist beginnen met het leren spreken van de taal. Met alleen ‘deubjère’ in de kroeg of ‘katrepènosjocola’ bij de bakker kom je er niet. Het is niet erg om fouten te maken als buitenlander: jullie vinden het toch ook niet erg dat als je in Nederland een buitenlander tegenkomt, dat hij fouten maakt in het Nederlands? Zolang je hem maar begrijpt! Maar je moet wel over de drempel geholpen worden om te beginnen met praten, fouten en al. Je zou dan kunnen kiezen voor de cursus van Sylvain Lelarge (https://www.talenvoortalent.nl/) of vergelijkbare aanbieders. Sylvain heeft mij eens gezegd: ‘In al die emigranten zit al een Fransman of Française, ik hoef hem of haar er alleen maar uit te lokken’. Sylvains cursussen zijn vrolijk, leerzaam en afwisselend.

Een goede tip is TV5, via bijna alle kabelaanbieders te ontvangen in Nederland. Daar worden heel vaak Franse films vertoond en je kunt er daarbij voor kiezen om de Franse ondertiteling te laten meelopen. Op Netflix kan dat trouwens ook. Wij Nederlanders zijn heel gewend aan ondertitels, als je het Frans hoort en gelijk kunt meelezen, is dat niet alleen ontspannend (als het tenminste een mooie film is), maar gelijk leerzaam.

Voorafgaande aan de emigratie kun je ook websites, boeken, folders en verhalen lezen (natuurlijk in het Frans, hou er gewoon het woordenboek bij) over de regio waar je heen gaat. De historie, de bijzondere natuur of bezienswaardigheden, de culinaire hoogtepunten, de sport. Je leert er niet alleen beter Frans van, maar de integratie zal zoveel gemakkelijker zijn als de mensen in je nieuwe woonomgeving merken dat je je hebt verdiept in hun regio en cultuur. Als je naar de Puy-de Dôme gaat emigreren, zou je je misschien de regels van het rugbyspel eigen kunnen maken. Clermont-Ferrand heeft immers één van de beste rugbyteams van het land (ASM Clermont Auvergne), ook al is de laatste landstitel al weer tien jaar geleden.

Mijn advies is om veel tijd in te ruimen voor het Frans voorafgaande aan de emigratie: het leren van de taal is een stuk belangrijker dan het uitzoeken van de gordijnen voor de nieuwe Franse woning! En je wil niet worden zoals een kennis van mij, die al meer dan dertig jaar geleden is geëmigreerd naar Frankrijk, vooral contact houdt met zijn Engelse vrienden en buren, alleen maar Nederlandse TV kijkt en zijn dagen verdoet met allerlei Nederlandstalige fora, Facebookgroepen en websites. Hij is nooit het niveau Frans van ‘katrepènosjocola’ ontstegen en is een gefrustreerde, eenzame en zielige bejaarde geworden. Zo moet uw Franse emigratieplan niet eindigen.

Tot zover de drie belangrijkste stappen in de voorbereiding van de emigratie, volgende keer ga ik beginnen met de praktische uitvoering daarvan.

Wim