Even de corona vergeten

De laatste keer dat ik dit jaar Parijs kon bezoeken was eind juli en sindsdien maakt de pandemie het vrijwel onmogelijk om om de zes weken, de Franse hoofdstad te bezoeken. In juli ben ik terug gegaan naar een stukje landelijk Parijs in het 19^e arrondissement, beter bekend als het Quartier Mouzaïa. Gelegen ten zuiden van de place Rhin-et-Danube. Tussen de metrostations Botzaris en Pré-Saint-Gervais ligt een apart dorpje met 250 charmante huisjes, in feite zijn het arbeidershuisjes van eind 19e eeuw. Links en rechts aan de rue Mouzaïa ook wel het Quartier Mouzaïa of Quartier d'Amerique genoemd.

Het Quartier Mouzaïa met 250 charmante huisjes

De wijk is ontstaan op de gipsafzettingen van de Butte de Beauregard, beter bekend als de Amerikaanse steengroeve. Gelegen ten noorden van de rue des Carrières-d'Amérique die hier aan zijn naam te danken heeft.  Volgens een legende werden de steengroeven Carrières-d'Amérique genoemd omdat een deel van het hier geproduceerde gips zou zijn geëxporteerd naar de Verenigde Staten en gebruikt voor de bouw van het Witte Huis. Deze steengroeven, geëxploiteerd van de middeleeuwen tot eind 19^e eeuw, strekten zich uit over zo’n 25  hectare. Het gips werd hier verwarmd in ovens tot 120° en vormde zo gips van een A-kwaliteit.

Vandaag de dag is het Quartier Mouzaïa een waar landelijk  paradijs, gekenmerkt door veel groen, kleine geplaveide straatjes overladen met klimop

De 250 huisjes van de Mouzaïa werden rond 1879 gebouwd voor de arbeiders die werkten in de gipsgroeven en in de molens van deze wijk. (Op de top van de Butte de Beauregard in de rue de Bellevue stonden zes molens: le moulin Vieux , le moulin Neuf , le moulin Basset , le Petit Moulin , le moulin de la Motte en le moulin du Costre).  Eigenaar van dit stukje land was de stukadoor Jacques Montréage, tevens gemeenteraadslid van de voormalige gemeente Belleville. Samen met een aantal aandeelhouders richtte hij in 1875 de Société des Marchés aux cheveaux et aux fourrages de Paris op, met als doel dit afgelegen stuk land levensvatbaar te maken door het organiseren van paardenmarkten. In ruil voor werkgelegenheid stond de stad Parijs land af aan het bedrijf en er werden speciaal wegen aangelegd waaronder de rues du Général-Brunet, David d’Angers, de Mouzaïa en de place Rhin-et-Danube. Helaas stortte tussentijds de paardenmarkt in en werd de Société failliet verklaard in 1879.

Kenmerkend voor de kleine huisjes is de smalle toegangsdeur

Het land kwam in bezit van projectontwikkelaars waaronder de familie Crabbe en de bank d’escompte de Paris, die de architect Paul-Casimir Fouquiau opdracht gaf tot het bouwen van deze arbeidershuisjes met rode bakstenen gevels (de meeste zijn nu in verschillende kleuren geverfd). Er werden verschillende typen huizen gedefinieerd met een straatbreedte van slechts 4 meter en 8,45 meter diep voor de kleinste, 6,475 of 7 meter breed en 13,745 meter diep voor de grootste. Allemaal voorzien van een smalle toegangsdeur, smeedijzeren luifel en een kleine binnenplaats aan de voorzijde. Gezien de kwetsbaarheid van de ondergrond mochten de huisjes niet meer dan twee etages hebben. Deze kleine huisjes, omzoomd door bloementuinen, liggen aan de zuidkant en de noordkant van de rue de Mouzaïa, de ruggegraat van deze wijk. Aan de zuidkant liggen de villa’s (steegjes) d’Alsace, Eugène Leblanc, de Bellevue, de Lilas, Sadi Carnot en Félix Faure. Aan de noordkant die van du Progrès en de la Renaissance.  De hellingen komen overeen met die van de oude steengroeven waarop de wijk is gebouwd.

Het is ook een paradijs voor katten die genieten van de heerlijke rust

Vandaag de dag is het Quartier Mouzaïa een waar landelijk  paradijs, vooral bij mooi weer. Gekenmerkt door veel groen, kleine geplaveide straatjes overladen met klimop, blauwe regen, seringen, jasmijn, rozen en kamperfoelie. Sinaasappelbomen uit Mexico en appelbomen uit Japan. Kortom alle geuren die onze grootmoeders kenden, hangen hier nog. Verder Kleurrijke huizen met vaak ongebruikelijke versieringen die door de bewoners zijn toegevoegd. Het is ook een paradijs voor katten die genieten van de heerlijke rust en zich niet gek laten maken door de merels die van tak tot tak rondvliegen. (Alstublief, respecteer de stilte en het privéleven van de bewoners van Mouzaïa)

Humor

Nu wil iedereen hier wel wonen in deze kleine idyllische oase, maar jammer genoeg rukt aan de zijde van de villa du Progrès, de naam zegt het al, de stad op met spuuglelijke betonnen woontorens. Wat een contrast. En dan te bedenken dat nog geen halve eeuw geleden hier de molenwieken draaiden op de rue de Bellevue.

Deze idyllische wijk bestaat uit diverse 'villa's' steegjes waar het heerlijk wandelen is

Stap uit bij het metrostation Danube (lijn 7bis: Louis Blanc – Pré-Saint-Gervais) dat naar de place du Rhin-et-Danube leidt. Dit metrostation is gevestigd in een voormalige steengroeve. Het is gebouwd op funderingen in de vorm van pilaren met een lengte van meer dan 30 meter rustend op de vaste grond. Hierdoor is het een echt ondergronds viaduct waar het spoorniveau ligt op 33,39 meter hoogte. Op dit station kun je een zijspoor zien dat aansluit op lijn 3bis, bestemd voor het testen van rollend materieel van de RATP. Andere metrostations in de buurt zijn Botzaris en Pre-Saint-Gervais, beiden lijn 7bis.

Rue de la Fraternité

“Ce n'était rien qu'un peu de pain, mais il m'avait chauffé le corps, et dans mon âme il brûle encore“. Het was maar een klein stukje brood, maar het had mijn lichaam opgewarmd en in mijn ziel brandt het nog steeds. Een stukje tekst uit een chanson van George Brassens. Als je vanuit het metrostation Danube richting het Quartier Mouzaïa loopt kom je door de rue de la Fraternité. Aan de rechterzijde zie je een pand met in ceramiek het opschrift ‘Oeuvre de la Bouchée de Pain’. Bouchée de pain, werd opgericht in 1884 door het echtpaar Dehaut. Een voedselbank avant la lettre. Tot op de dag van vandaag open voor de kanslozen van het arme Parijs van vandaag. Moeders, kinderen, ouderen, werklozen en daklozen kunnen hier nog dagelijks terecht voor een maaltijd. De naam van de straat had niet beter gekozen kunnen zijn; rue de la Fraternité, de straat van de broederschap.