Wereldarmoededag

Vandaag, 17 oktober, is het wereldarmoededag. Deze internationale dag heeft ten doel alle armoede in de wereld uit te bannen. Want er zijn heel veel mensen die onder de armoedegrens leven en in de maatschappij hun kinderen proberen groot te brengen. Zelfs in onze rijke westerse wereld, waar armoede vaak niet zichtbaar is, de "stille armoede". Het is goed om daarbij eens stil te staan. Want we klagen maar raak en weten niet, hoe goed we het eigenlijk hebben.

Armoede is meer dan een gebrek aan geld. Het is een onrecht dat speelt op velerlei maatschappelijk gebied.

Wereldarmoededag werd ingesteld door een franse priester van pools-spaanse afkomst, Joseph Wresenski (1917-1988), die in een vluchtelingenkamp werd geboren en zelf in grote armoede door zijn moeder werd grootgebracht (zijn vader was naar Polen teruggekeerd). De internationale dag van de armoede werd in 1992 door de Verenigde Naties erkend. Zie ook: fr.wikipedia.org.

Père Wresenski was in 1957 ook de oprichter van de mensenrechtenorganisatie ATD Quatre Monde, dat hij samen oprichtte met de gezinnen en daklozen die woonden in het woonbarakkenkamp in Noisy-le-Grand, een voorstad van Parijs. Abbé Pierre (van de stichting Emmaüs) had dat herhuisvestingskamp voor armen en daklozen in 1954 gesticht, na een emotionele radiotoespraak, waarin hij om financiële steun vroeg. Père Wresinski kwam in 1956 terecht in Noisy-le-Grand en maakte kennis met de mensen die er woonden. Hij zei later: "Ce jour-là je suis rentré dans le malheur". Hij zou 11 jaar wonen in een van de woonbarakken, waaruit het kamp bestond. Hij stichtte er, samen met de andere bewoners, in die 11 jaar een kapel, een wasserette, een bibliotheek (hij was ook een fel bestrijder van analfabetisme), een peutertuin en een kindertrefpunt.

Abbé Pierre

Eveneens van de hand van père Wresinski is het rapport "Grande pauvreté et précarité économique et sociale (Grote armoede en gemis aan basis economische en sociale zekerheid), dat hij schreef voor de franse Economische en Sociale raad. Dit rapport lag later ten grondslag aan Mensenrechtencommissies van de Verenigde Naties, de Europese Unie en de Raad van Europa.

Vanaf 1973 werden in allerlei landen zusterorganisaties van ATD Quart Monde opgericht en momenteel bestaat inmiddels ATD Quart Monde al in 32 landen, terwijl de organisatie in meer dan 100 landen over een correspondent beschikt. In Nederland en België werd eveneens een afdeling opgericht.

In Nederland en België heet de organisatie ATD Vierde Wereld. In Nederland is het landelijk centrum gevestigd in Den Haag. ATD staat in het Frans voor: Agir Tous pour la Dignité. In het Engels (en dus in het Nederlands) staat het voor: All Together for Dignity.

Joseph Wresenski

De vierde Wereld kan volgens de nederlandse Wikipedia verwijzen naar:

1. de onderklasse in het rijke westen en noorden (dat wil zeggen de allerarmsten die stelselmatig in extreme armoede leven en daardoor niet aan de maatschappij kunnen deelnemen en overal buiten vallen, tb).
2. de minst ontwikkelde landen binnen de derde wereld (9 landen in Azië, 33 in Afrika, 3 in Oceanië en 1 in Midden-Amerika (Haïti), tb)
3. Interparlementaire Werkgroep voor de Vierde Wereld of IPW Vierde Wereld, een belgische anti-armoedewerkgroep van politici
4. ATD Vierde Wereld, een internationale antiarmoedeorganisatie
5. Het Vierde Wereld Syndicaat, dat voornamelijk actief is in Vlaanderen.

De doelstelling van ATD Quart Monde is de uitroeiing van extreme armoede en het uitgangspunt is dat degenen die daar onder te lijden hebben, zelf mede iets aan hun eigen situatie moeten doen (met financiële hulp van anderen, die het beter getroffen hebben). Zij doet een beroep op elke burger om solidair te zijn met deze mensen, die voortdurend en uitzichtloos in grote armoede leven. Daarnaast roept zij mensen op om "permanent vrijwilliger" te worden van de organisatie. Zo was de française Claire Hédon tot haar benoeming als Défenseur des Droits in juli 2020 voorzitter van de franse afdeling, ATD Quart Monde.

Zoals op de website van de nederlandse ATD Vierde wereld staat: "Extreme armoede is een schending van de mensenrechten. De rechten van de mens zijn er om de waardigheid van mensen te waarborgen. Aanhoudende armoede tast steeds meer rechten aan op verschillende levensgebieden."

Bronnen: alle hierboven genoemde.