Wel/niet emigreren naar Frankrijk

Volgens het CBS zijn er in 2020 aanzienlijk minder Nederlanders geëmigreerd dan de voorgaande jaren. Het aantal emigranten is al jarenlang min of meer stabiel; economische crisis of voorspoed in Nederland heeft altijd weinig grip gehad op emigratiebeslissingen. Maar de coronacrisis heeft dan toch zijn tol geëist op de emigratiecijfers en dat is natuurlijk heel begrijpelijk. Als ik al die veranderende eisen (per land en per maand) zie m.b.t. lock-downs, confinements, quarantaines, winkelsluitingen, avondklokken enz, dan kan ik me heel goed voorstellen dat emigratie even niet bovenaan de wensenlijst staat. Toch denk ik dat we de komende jaren een opleving zullen zien, als ik naar klanten luister met hele prille of al vergevorderde emigratieplannen naar Frankrijk. Bijna iedereen praat over uitstel, bijna niemand praat over afstel.

Alweer een aantal jaren geleden heb ik hier eerst een lijstje gepubliceerd met de tien belangrijkste redenen waarom Nederlanders naar Frankrijk emigreren. Ik heb dat lijstje nog eens bekeken en heb ze nu samengevat in vijf redenen (in willekeurige volgorde). En ook drie redenen om juist niet naar Frankrijk te emigreren.

1. Ga eens midden in de polder staan in Noord Groningen, Zeeuws-Vlaanderen of de Noordoostpolder en kijk eens om je heen. En als je dan denkt: Jeetje, wat is het hier druk en vol en lawaaierig en aangeharkt, dan wordt het tijd om emigratie serieus te overwegen. Nergens in Nederland zul je dan nog een plek vinden die minder druk en vol en lawaaierig en aangeharkt is. Frankrijk heeft die plekken in overvloed, vaak nog gelardeerd met prachtig uitzicht en ook nog eens op gemakkelijke reisafstand van Nederland.

2. Nee, een Franse familie die al zeven generaties op een dorp woont, zit niet te wachten op een familie uit het hoge Noordelijke moeras, die raar praat en raar eet en er raar uitziet. Maar Nederlanders brengen in de regel iets mee, waar in Frankrijk een groot tekort aan is, en waar veel bewondering voor bestaat: initiatief en ondernemerszin. Nederlandse ondernemers staan heel goed bekend in Frankrijk, al moet die reputatie natuurlijk door elke nieuwe emigrant weer worden waargemaakt.

3. Frankrijk kent nog altijd een hele goede, solide, verzorgingsstaat, ook voor ondernemers. De zorg is er uitstekend geregeld, ondernemers krijgen een arbeidsongeschiktheidsverzekering van de overheid (tegen een hele redelijke, omzetafhankelijke premie), het onderwijs is goed en nagenoeg gratis en heel veel burgemeesters, zeker op het platteland, zien oprecht het welzijn van de inwoners (alle inwoners!) als hun allereerste taak. Natuurlijk, dit vind je ook allemaal in Zweden. Maar het is niet moeilijk om te begrijpen waarom Frankrijk dan toch vaak de voorkeur krijgt: de meeste Nederlanders hebben ergens in hun hoofd nog de basiskennis Frans van de middelbare school, de winters zijn in elk geval een stuk korter in Frankrijk en de cuisine is er een stuk beter (OK, dat laatste punt is puur mijn persoonlijke mening).

4. Frankrijk is goedkoop, ook al denken passanten dat niet, die de prijzen bij de Intermarché vergelijken met die van de Jumbo thuis. Maar het gaat er niet om of een bos uien in Nederland goedkoper is dan in Frankrijk, het gaat om het hele financiële plaatje. Emigratie naar Frankrijk leidt bijna altijd tot lagere kosten: de huizenprijzen liggen aanzienlijk lager dan in Nederland, zeker als je kijkt naar het Franse platteland en dat is nog altijd het geval ondanks de stijgende huizenprijzen van de laatste twee jaar. In Nederland zijn de huizenprijzen nog veel harder gestegen dan in Frankrijk. Maar ook autorijden is goedkoper, de ziektekostenverzekering is voor de meeste Nederlanders goedkoper en als je wat geld op de bank hebt: Frankrijk kent nauwelijks vermogensbelasting. En zeker emigranten die slim inkopen bij hun emigratie kunnen erg veel geld besparen: het heeft geen zin om een aannemer uit Nederland te laten komen voor de verbouwing van je Franse huis, het heeft wel zin om nieuwe bedden in Nederland te kopen.

5. Frankrijk is veilig en niet corrupt. OK, dat is Zweden ook, zie mijn opmerkingen hierboven.

En dan de drie redenen om juist niet naar Frankrijk te emigreren:

1. In Frankrijk spreekt men Frans. Voor sommige emigranten die gewoon in het Engels beginnen tegen de makelaar of de notaris of de buren komt dit klaarblijkelijk als een schok. Maar Frans is een redelijk goed gestructureerde taal, helemaal niet zo moeilijk om te leren, en de meeste Nederlanders hebben al wat basiskennis Frans is huis. Waarom is het Frans dan een reden om niet naar Frankrijk te emigreren? Dat is de manier waarop Fransen spreken. Ik heb eens een onderzoek gelezen naar conversatiegewoontes in Europa. In Finland zegt iemand wat, daarna valt er een kleine pauze, daarna zegt de ander wat, daarna valt er een kleine pauze, daarna zegt de eerste weer wat. In Nederland zegt iemand wat, daarna zegt de andere wat, daarna zegt de eerste weer wat. In Frankrijk kakelt iedereen door elkaar, iemand laten uitspreken is niet een typisch Franse gewoonte. Een groot deel van mijn werkzame leven heeft zich afgespeeld in het Frans en ik kan er nog steeds niet aan wennen. Het is niet voor niets dat zoveel Nederlandse emigranten, zelfs na tien of twintig jaar in Frankrijk, nog altijd heel veel moeite hebben met gesprekken met de Fransen, niet alleen aan de telefoon, maar zelfs met de buren. Overigens: de beste manier om wel Frans en Franse gespreksgewoontes te leren is de liefde (mogelijk de beste reden om naar Frankrijk te emigreren). Nergens leer je de taal zo snel en zo grondig als in bed met een Fransman of Française.

2. Nederlanders die weg willen vanwege alle regeltjes en alle bureaucratie in Nederland en dan voor Frankrijk kiezen…komen van een koude kermis thuis. Ik weet niet of er landen zijn met minder regeltjes en minder bureaucratie dan Nederland, maar Frankrijk is dat in elk geval niet. Ik sprak laatst een potentiële emigrant die tien jaar lang had gevochten voor een bestemmingsplanwijziging in Nederland en het helemaal zat was. Ik moest helaas bekennen dat in Frankrijk een bestemmingsplanwijziging ook gemakkelijk tien jaar kan duren en ik heb Frankrijk afgeraden als emigratieland..

3. Je bent helemaal klaar met Nederland: de manier waarop de samenleving functioneert, de politiek, het emigratiebeleid, de huisvesting en al die andere onderwerpen waar Nederlanders zo intens ontevreden over kunnen zijn. Als dat je hoofdreden is voor emigratie, zoek dan een ander land, maar emigreer niet naar Frankrijk. De kans is heel groot dat je precies dezelfde ergernissen tegenkomt in je nieuwe woonland.

Ik wens iedereen veel wijsheid toe, of emigreren naar Frankrijk nu een vage droom is of al een heel concreet plan.

Wim