WANTROUWEN in Frankrijk

Tot twee keer deze weken frustraties opgelopen! Het waren van die ervaringen waarbij je denkt, “waarom kan dit niet anders”. Een artikel uit de Volkskrant bracht licht in de zaak voor mij. Maar laat ik eerst eens de frustraties delen.

Ten eerste, mijn vrouw Jenny haar kaart voor de sociale zekerheid (SECU), was opeens geblokkeerd. Wat bleek, “wij weten niet wat de status van mevrouw is!” Mevrouw is al sinds haar 65ste verzekerd, doordat er een overeenkomst is tussen Europese landen voor gepensioneerden die geen uitkering hebben in hun woonland, maar in hun geboorteland. Jenny krijgt AOW uit Nederland, betaalt daar voor de sociale premies en mag gebruik maken van de sociale verzekering hier in Frankrijk. Op haar 65ste, kreeg ze een eigen verzekeringsnummer (soort Burger Service Nummer) en alles ging van een leien dakje. Tot haar kaart niet meer werkte dus. Uit de moeizame correspondentie die we nu een paar weken voeren, komt toch een eigenschap van de Franse overheid naar voren, die ik het beste kan omschrijven als WANTROUWEN. Maar ook de communicatie is verre van acceptabel, niet de moeite nemen om een email/brief te sturen voordat de kaart geblokkeerd wordt en te vragen naar de formulieren die we inmiddels aangetekend opgestuurd hebben. Nee, je blokkeert de kaart, ‘dan komt ze er vanzelf wel achter’ is kennelijk de gedachte!

Ten tweede, als sinds 2010 leveren onze zonnepanelen energie aan het elektriciteit-netwerk, waarvoor we elk jaar betaald worden in maart. Ik moet dan de meterstand opnemen en via een website doorgeven. Tot mijn verbazing kreeg ik een email dat ze niet tot betaling konden overgaan, omdat ‘ENEDIS de meterstand moet verifiëren’.  Nu wordt die meterstand opgenomen van ons normale verbruik en tegelijkertijd van onze energielevering. Dat gebeurt elk jaar eind januari en die zijn bij ENEDIS bekend en kunnen dus ook bij de organisatie die de betaling aan ons moet uitvoeren bekend zijn. Maar nee, al 10 jaar gaat dit zonder problemen, maar het 11de jaar is er kennelijk iets in hun procedures gewijzigd, waarvan wij niet op de hoogte gesteld zijn. Er zou natuurlijk ook heel eenvoudig gekeken kunnen worden, hoeveel we ongeveer per jaar geproduceerd hebben en alleen als dat behoorlijk afwijkt, aanvullende gegevens opvragen. Ook hier weer moet ik constateren dat we met WANTROUWEN te maken hebben.

Maar ik ben toch overtuigd dat ‘De Meeste Mensen Deugen’ en dat we dus vertrouwen moeten hebben en geen wantrouwen? Geldt dat dan niet voor Frankrijk? Misschien niet, in een recent artikel uit de Volkskrant van 20 februari, schreef Daan Kool daar een interessant artikel[1] over. Hij stelde zich de vraag waar de neiging van Fransen vandaag komt om niet alleen de overheid niet te vertrouwen, maar ook elkaar te wantrouwen.

Hij illustreert dit met ervaringen die hij in de laatste 2,5 jaar als correspondent Frankrijk, heeft meegemaakt. Hier een paar van die ervaringen uit zijn artikel, aangevuld met eigen waarnemingen:

Toen de Notre-Dame afbrandde, interviewde hij twee mensen die daar naar aan het kijken waren en die vonden het erg “bizar”, want eerst de brand in de kerk van Saint-Sulpice en nu hier. Zij waren ervan overtuigd dat er opzet in het spel was. Ze vertrouwde het niet, hoewel er geen bewijs is van brandstichting.

Vorig jaar spraken veel inwoners van Marseille hun wantrouwen uit over de maatregelen die vanuit Parijs aan hen werden opgelegd i.v.m. Corona. Ze hadden in Parijs gewoon een hekel aan hen. Wantrouwen dus!

Als hier de parkeerboetes worden verhoogd, hoor je dat er een geheim plan achter zit om de gemeentekas te spekken en niet om de verstopte straten beter toegankelijk te maken.

Jaren geleden kwam de buurvrouw van het stuk grond naast ons erf, vertellen dat ik iets moest doen aan de afvoer van het vuile water. We woonden er nog maar net, maar ik zegde toe dat ik er de komende maanden absoluut naar ging kijken. Wat schets onze verbazing, twee weken later lag er een brief van de burgemeester, ‘onze buurvrouw had geklaagd over die afvoer en de stank’ of ik er maar wat aan wilde doen. Het is verder goed gegaan, maar ook hier, ik was kennelijk niet te vertrouwen!

Terug naar het artikel van Daan Kool, die schreef dat volgens een onderzoek van het politicologische opleidingsinstituut Sciences Po uit 2019, bleek dat 85% van de Fransen vinden dat de politieke leiders zich niet om hen bekommeren en 74% noemt hen corrupt.

Maar het gekke is dat ze wel vinden dat de staat, de leider en de baas moet zijn, die moet zeggen wat er moet gebeuren. L'État, c'est le guide, c'est le chef. Tijdens mijn werk als leider, heb ik dat hier ook zo ervaren.

Niet voor niets zijn de Fransen nog steeds gek op de ultieme leider van het naoorlogs Frankrijk, Charles de Gaulle. Hoewel de huidige president Macron een goede start maakte, is zijn populariteit sinds de gele hesjes, flink onderuitgegaan. Wellicht ook omdat eigenlijk maar 24% van de kiezers in de eerste ronde op hem stemde. In de tweede ronde moest hij wel van de ultrarechtse Marine Le Pen winnen.

Fransen vertrouwen elkaar niet, 71% van de bevolking vindt dat je nooit voorzichtig genoeg kunt zijn als je met anderen te maken hebt, ‘Il faut se méfier’, hoor je vaak zeggen. In een onderzoek van het World Values Survey hiernaar, bleek dat van de 82 landen, Zweden de kampioen was, 66% zei vertrouwen in anderen te hebben, in Nederland was dat 60% (5de plek), maar Frankrijk staat op de 58st plaats met 21%. Dus van elke 5 mensen die ik tegenkom, is er maar één die mij vertrouwd. Het is echter wel zo dat als je binnen een vriendenkring valt, dat vertrouwen veel hoger is. We hebben gelukkig veel vrienden die ons 100% vertrouwen.

Dat verklaarde voor mij waarom we met de verzekeringskaart van Jenny en met die zonnepanelen-story in de problemen zijn gekomen. Het zit in het Franse system ingebakken om elkaar te WANTROUWEN, of anders gezegd, het zit in de DNA van Fransen om achterdochtig te zijn! Dat wordt ook gevoegd door de ongelijkheid in Franse pensioen system bijvoorbeeld, treinmachinisten mogen op 52 jaar met pensioen, een vuilnisman op zijn 57ste en de rest met 62! Het Franse schoolsysteem zou daar ook wel eens de oorzaak van kunnen zijn, scholieren worden aangemoedigd beter te zijn dan de rest, de individuele prestaties staan voorop, samenwerken wordt niet gewaardeerd. Om op de Grand Ecole te komen is de competitie moordend! Toen onze jongste dochter slaagde voor haar diploma, zaten vriendinnen van haar te huilen, niet omdat ze niet geslaagd waren, nee, hun cijfers waren te laag om in aanmerking te komen voor een goede vervolgopleiding. Ze durfden met die cijfers niet thuis te komen, ondanks het feit dat ze geslaagd waren!

Hoe moet dat verder? Met mijn twee frustraties zal het wel goed komen, als zullen we wel wat geduld moeten hebben. Maar moeilijk te zeggen hoe, na Corona dit verder moet met Frankrijk, alleen al de hervorming van het ondoorzichtige pensionstelsel, dat Marcon hoog op zijn agenda had staan, is in 2019 gestopt omdat er massaal verzet was, wellicht krijgt hij nog een kans als hij volgend jaar herkozen wordt. Dan moet hij het report uit 2018 ‘Faire avec la défiance’ / ‘Omgaan met WANTROUWEN' maar eens goed lezen!

[1] Bron: De Volkskrant 20/2/2021 Zaterdag&Opinie pagina 14-16