Chèque Emploi Service Universel (CESU)

Met de steeds verder inperking van het statuut van auto-entrepreneur en de recente maatregel waarbij een arbeidscontract van korte duur een minimum kent van 24 uur per week, staat de CESU in hernieuwde belangstelling.

De CESU is het Franse systeem van de chèque emploi, voor Vlaamse lezers van deze site zeer bekend, want België kent een vergelijkbaar systeem. Nederland helaas niet, want het is een uitstekend systeem voor het betalen van tijdelijke werknemers. Tot voor korte ging dat met papieren cheques, tegenwoordig met virtuele cheques via een centrale website: http://www.cesu.urssaf.fr/cesweb/home.jsp

Als werkgever betaal je werknemers dus met een cheque die je koopt van de URSSAF. De gehele administratie wordt je uit handen genomen door de URSSAF, terwijl de werknemer volledig verzekerd is en alle relevante afdrachten aan sociale lasten door de URSSAF worden voldaan. Dat wil zeggen: een werkgever betaalt meer voor een cheque dan de werknemer ontvangt en het verschil bestaat uit de verschuldigde sociale lasten. Dus geen rompslomp voor de werkgever en geen administratie, kortom een prachtig systeem, zeer aan te bevelen voor iemand die af en toe ergens een klusje doet resp. iemand die af en toe iemand nodig heeft. De CESU is bijvoorbeeld ideaal voor de zaterdagschoonmaak van gîtesverhuurders, maar kent nog vele andere toepassen, zoals hulp in de huidhouding, kinderoppas, tuinwerk etc, etc..

Er zitten echter een paar belangrijke beperkingen aan de CESU:

1. Hij is uitsluitend beschikbaar voor Franse fiscaal ingezetenen. Dus als Nederlander in de zomer een paar dagen gaan werken in Frankrijk, kan niet worden betaald met een chèque emploi. Immers om je als werknemer (dus ontvanger van de chèque emploi) te kunnen registeren is een numero de sécurité social nodig. En die heeft een Nederlander niet en die kan hij ook niet krijgen tenzij die Nederlander als gewone werknemer wordt aangemeld. Je kunt het systeem wel omzeilen met een fake numéro secu, maar dat noem ik misleiding, op het randje van oplichting.
2. De ontvanger van de cheque moet tenminste het Franse minimumloon ontvangen (genaamd 'SMIC') van €9,61/uur bruto. Mag natuurlijk ook meer zijn. Het verstrekken van kost en inwoning mag op dit bedrag worden ingehouden, volgens door de overheid vastgestelde tabellen, met een maximum van ongeveer 40% van de SMIC (dit is een kort-door-de-bocht samenvatting van deze regel, in de praktijk is het ingewikkelder). Dat wil zeggen dat dus minimaal 60% van de SMIC moet worden uitbetaald in cash aan de werknemer die (daarnaast) kost en inwoning ontvangt.
3. De CESU mag alleen gebruikt worden voor de betaling van PERSOONLIJKE  (lees: niet-zakelijke) dienstverlening! Indien bijvoorbeeld bovengenoemde kost en inwoning wordt verstrekt vanuit het fonds de commerce van een bedrijf, dan mogen die niet van het uurloon worden afgetrokken. Voorbeeld: iemand die een bedrijf heeft met als bedrijfsactiviteit chambres d'hôtes en table d'hôte, mag bed en maaltijd niet in mindering brengen op het uit te betalen loon. Je kunt de werknemer natuurlijk wel de volledige SMIC betalen met een CESU, immers voor een chambres d'hôtes exploitant is het moeilijk precies vast te stellen of er sprake is van persoonlijke or zakelijke dienstverlening. Voorbeeld; als je het gazon maait van een chambres d’hôtes doe je dat dan voor de eigenaar/bewoner of voor de gasten? Dergelijk werk mag dus met een CESU worden betaald.

De CESU kan dus NIET gebruikt worden voor het 'betalen' van vrijwilligers, zoals sommigen beweren, tenzij die vrijwilligers natuurlijk gewoon het hierboven berekende loon krijgen, maar dan noem ik het geen vrijwilligers meer. Het is dus niet toegestaan om via de CESU te declareren dat je iemand betaalt en vervolgens geen betalingen te doen. Iedereen die van plan is om op het aanbod voor vrijwilligerswerk of werkvakantie in te gaan dat soms op deze en andere sites wordt aangeboden, adviseer ik om vooral het minimumloon op te eisen (eventueel minus de toegestane vergoedingen voor kost en inwoning). De Franse wet zegt dat je daar recht op hebt, ook als Nederlander.

Dus: een commercieel bedrijf mag geen betalingen doen via de CESU, dat is voorbehouden aan particulieren en een commercieel bedrijf mag ook geen vrijwilligerswerk zonder betaling aanbieden, dat recht is voorbehouden aan verenigingen of stichtingen met een ideëel of maatschappelijk doel en zonder winstoogmerk.

Wim