Vrijwilligerswerk in Frankrijk

Gezien de steeds terugkerende discussie op deze site over dit onderwerp, is het misschien handig om e.e.a. eens op een rijtje te zetten.

De aanleiding is een recente plaatsing, waarin Christa en Bart een vrijwilliger zochten voor hun hotel, een draadje wat razendsnel ontspoorde in gescheld en irritatie. Ik ben er van overtuigd dat de bedoelingen van Christa en Bart goed waren, maar t.a.v. dit soort onderwerp is hele precieze en gedetailleerde formulering erg belangrijk. Niet alleen om niet steeds opnieuw dezelfde discussie te doen oplaaien op dit forum, maar ook omdat de praktijk in Frankrijk echt anders is dan in Nederland. Ik denk dat het veel had gescheeld als Christa en Bart er tenminste bij hadden vermeld, in hun eerste posting, dat het ging om 2 uur werk per dag.

Een samenvatting van de regels:

1. Arbeid aanbieden in ruil voor kost en inwoning is VERBODEN in Frankrijk, hoe goed de bedoelingen ook zijn, tenzij het gaat om een stichting of vereniging zonder winstoogmerk. Het hotel van Christa en Bart is een bedrijf met winstoogmerk, dus hun aanbod, hoe eerlijk bedoeld ook (daar twijfel ik niet aan) mag niet volgens de Franse wet. Het is ook niet verstandig, die hieronder.

2. Je kunt 2 uur huishoudelijk werk per dag aanbieden, ook op deze site, en duidelijk maken dat er een vergoeding tegenover staat, maar die vergoeding rechtstreeks bespreken met een kandidaat die zich aanbiedt en niet via deze site. Laten we elkaar geen mietje noemen, dit soort werk is natuurlijk gewoon vaak zwart, ook in Frankrijk. Ook dat is in Frankrijk niet toegestaan, maar als het fout gaat hebben beide partijen schuld (en bij ‘vijwilligerswerk’ leggen Franse instanties altijd de schuld volledig bij de aanbieder van het werk). Ik heb een drietal dossiers meegemaakt, waarbij de zwartwerker is betrapt, maar de zwartwerker en de zwartwerk-aanbieder hebben dan dezelfde belangen: zich de arbeidsinspectie en de belastingdienst van hun nek houden! Een goede gezamenlijke brief wil dan nog wel eens helpen. Kortom, met zwart betalen loop je minder risico dan met vrijwilligers! Bovendien hoef je dan geen kamer of gîte af te geven die je niet meer kunt verhuren en ook geen maaltijden.

3. Het aanbod van Crista en Bart (2 uur per dag huishoudelijk werk in een hotel) is een ideale situatie voor de CESU, de Franse chèque emploi. Zie hier: http://www.cesu.urssaf.fr/cesweb/home.jsp. Zeer gebruikelijk in Frankrijk, de werkgever loopt geen enkel risico, de werknemer is verzekerd, alle sociale lasten en belastingen worden voldaan, zonder de bijbehorende administratie rompslomp. Ideaal voor een paar uurtjes per dag of week. Er zijn ongetwijfeld Fransen in het dorp of omgeving die op deze manier wat willen bijverdienen met huishoudelijk werk.

4. Als je een seizoenbedrijf hebt (en dat hebben Christa en Bart) dan is een seizoenscontract (CDD) ook een goede oplossing, zelfs voor een paar uur per dag en een paar maanden. Maar inderdaad, daar moet je dan wel iemand voor kunnen vinden.

Terug naar het vrijwilligerswerk. Er zijn organisaties die e.e.a. regelen, het meest voorkomend in de landbouw, maar dat gaat dan via een erkende en in Frankrijk ingeschreven association zonder winstoogmerk. Ik heb in mijn praktijk veel ellende gezien, veroorzaakt door vrijwilligerswerk en werk uitsluitend in ruil voor kost en inwoning. Frankrijk controleert daarop veel strenger dan Nederland en Franse instanties zien het echt als uitbuiting, hoe goed de bedoelingen ook zijn. Uitbuiting wordt in Frankrijk veel eerder en veel vaker als een ernstig vergrijp gezien als in NL. Bovendien zijn er helaas ‘vrijwilligers’ die zwaar misbruik maken van de situatie, vooral als er woonruimte in het pakket zit. Wat gebeurt er als de ‘vrijwilliger’ wel gebruik maakt van de kamer, de gîte, de camping, maar niet komt opdraven voor het werk? Wat als hij vervolgens de kamer of gîte of camping niet wil verlaten? Bij de gendarmerie krijg je geen gehoor, als die hoort over illegaal vrijwilligerswerk, is de eerst reactie om de persoon op de plek te laten zitten, totdat alles is uitgezocht, wat vele vele maanden kan duren. Ik ken van zeer nabij een geval waar een zogenaamde vrijwilliger gebruik heeft gemaakt van de beste bedoelingen van een kleine toeristische ondernemer en een jaar lang gratis heeft gewoond op een hele prettige plek in Frankrijk, onder een poot uit te steken (na een paar weken werk). Diezelfde persoon heb ik in deze kolommen zijn ‘diensten’ opnieuw zien aanbieden. Nee, ik ga geen namen noemen, maar ik waarschuw alle aanbieders van vrijwilligerswerk dubbel uit te kijken! Pas dus, als aanbieder van ‘vrijwilligerswerk’ of werk tegen kost en inwoning, op met ‘vrijwilligers’ die zich aandienen. Check hun motieven, check hun referenties, want je loopt als aanbieder het risico een uitbuiter, oplichter of klaploper (m/v) binnen te halen. De ‘vrijwilliger’ heeft in feite alle troeven in handen als het mis gaat! Natuurlijk zijn er eerlijke en oprechte vrijwilligers, maar die zullen dan ook geen moeite hebben om referenties te geven. Trek die na! Altijd!

En voor iemand die op het aanbod van dit soort werk willen ingaan: trek ook referenties van de aanbieder na en eis een contract! Want onder de aanbieders zitten ook uitbuiters en gewetenloze lieden die ‘vrijwilligers’ het meest gevaarlijke werk laten doen, zonder ook maar enige vorm van verzekering.

Het gaat ongetwijfeld vaak goed, er zijn ongetwijfeld veel goedbedoelende personen aan beide zijden van dit vraagstuk, maar ik heb –helaas- net iets te veel gruwel gezien op dit gebied.

Wim van Teeffelen

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20130822, Werk Algemeen

Reactie van bram op 23 Augustus 2013 op 0.26: Wim, bedankt voor deze uitleg..maarrrr.

Hoe zit het dan met Woofers, workx en bv workawayers....daar werk ik nl mee..kost/inwoning/5 uur werk p/d.

Nooit problemen gehad....maar blijkbaar illegaal..erg leuk om de halve wereld op je erf te hebben..en fijne hulp.

Ze zorgen zelf voor verzekering etc. én ik maak gewoon ff een ..zeg maar contract..van hoe of wat..op basis van algemene regels en afspraken.

Dat kwam ook in dat draadje ter sprake..trouwens....verder geen gevaarlijk werk....of machines..

Soms enkele dagen of weken...maar zo'n verrijking om die mensen van over de hele wereld te ontmoeten.

Ken er veel die ermee werken..tot grote tevredenheid, wederzijds..dat is mooi..

Maar blijkbaar niet legaal nogmaals..dus die organisaties ook niet..

Sorry maar ik laat me er niet door weerhouden om ze hier te hebben..soms klikt het..soms niet..dat zeg ik altijd bij voorbaat..nooit problemen mee gehad..

Ook de mensen om mij heen..(fransen) weten dat..en stel ze ook vaak voor aan hen...dat voorkomt veel gedoe..

Ze benaderen MIJ of ik hun..dus vrijwillig..nix uitbuiting what so ever..

De nieuwe generatie gaat anders om met de wereld...dat is mooi..én ik stel me beschikbaar voor hulp !

Kortom..legaal of niet..blij mee..én werk/mensen ontmoeten..aan te bevelen..

wettelijke kaders..prima...maar dit laat ik me niet afnemen.....ZO !

bram

Reactie van Natasja Wehman op 23 Augustus 2013 op 7.23: Dank Wim heel goed dat je dit deelt en ik kan je hele verhaal beamen! Wij hebben net als bart een auberge, kamers en restaurant. Op een dag was onze goede vriend wat klusjes aan t doen, stond op een ladder (ook verboden!!) arbeidsinspectie voor mijn neus. Geen genade!!!! Ook een leuk tuinklus weekend met gasten die het leuk vinden om te tuinieren mag niet! Pas sowieso op met personeel niet alleen vrijwilligers naaien je een oor aan, vraag altijd je comptable maak nooit zelf contracten en check check referenties!
Ps, Wim, mag familie wel?

Reactie van Wim van Teeffelen op 23 Augustus 2013 op 7.46: @Natasja: natuurlijk mogen vrienden en familie wel! Die zaak met die vriend had je moeten winnen!

@Bram: ik ken niet al deze vrijwilligersorganisaties. Er zijn er bij die hun zaken goed hebben geregeld in Frankrijk. Dat kan op 2 manieren:

1. Door een association in the schrijven in Frankrijk. In feite werken de vrijwilligers dus voor die stichting, ook al worden z uitgeleend aan derden. De stichting regels verzekeringen, contracten etc.

2. Door op papier wel SMIC (het Franse minimumloon) uit te keren, verminderd met de wettelijk toegelaten vergoedingen in natura voor maaltijden, overnachting, transport, sociale lasten, extra verzekering en bemiddelingskosten. Dat zou op nul kunnen uitkomen, maar dan er wel een sluitend verhaal en is de vrijwilliger verzekerd.

Sommige van die bemiddelingsorganisaties zijn in het buitenland gevestigd en trekken zich niks aan van de Franse regels. Klaarblijkelijk, jij dus ook niet, Bram.

Reactie van leroux op 23 Augustus 2013 op 7.50: voor een CDD seizoenswerk betaal je de "prime de précarité" niet - maar het eenvoudige restaurant waar we vaak eten - het personeel bkijft niet lang en dat is heel gewoon in deze sector

Reactie van Wim van Teeffelen op 23 Augustus 2013 op 8.19: Voor een CDD is nog altijd een volledig arbeidscontract nodig. Nauwelijks te doen zonder expert comptable. Natuurlijk is het een voortreffelijke oplossing, maar wel veel gevraagd om iemand voor een paar maanden enkele uren per dag te kunnen inzetten voor huishoudelijk werk. Kies dan voor de CESU, echt een veel simpeler oplossing!

Reactie van Martine op 23 Augustus 2013 op 8.31: ook wij hebben workawayers en helpx-ers, mensen van over de hele wereld die komen helpen in ruil (ruilhandel is verboden, want dan lopen alle organisaties, overheid en belastingen hun poen mis) voor een bed en eten.

de websites waar Bram het over heeft zijn geen organisatie's, enkel een platform om mensen te linken met elkaar

ook wij merken dat er meer mensen zijn die anders omgaan met de aarde en elkaar, door niet zo ontzettend angstig en stijf om te gaan met wet- en regelgeving wat hen op een eerlijke zelfstandige manier laat leven en werken, met de verantwoordelijkheden op het eigen bordje.

Wim, je schrijft over 'je zaken goed regelen'. Kun je uitleggen waarom het beter is om je aan vaak onzinnige of commerciele wetten te houden dan te leven vanuit het hart, zelf na te denken, eigen verantwoordelijkheden te nemen ipv je te verlaten op een wet? Want ruilhandel (van dienst of product) is niet verboden omdat het zou schaden, maar puur voor het geld. We leggen maar al te graag onze verantwoordelijkheden buiten onszelf dmv verzekeringen en ja; regeltjes. Zecompliceren het leven en bieden enkel een schijnveiligheid.

Uiteraard begrijp ik de angst dat als je een vreemde een kettingzaag in de hand duwt of vrijwillig op een ladder laat werken, het gaat fout en dat er dan naar de eigenaar van die zaag en ladder gekeken wordt met een blik van; jouw schuld en verantwoordelijkheid. Toch blijf ik van mening dat zo de wereld tegenwoordig niet meer 'werkt'.

Veel van onze vrijwilligers zijn vrienden na een dag of 2. Waar ligt de scheidslijn???? Al onze vrijwilligers zijn volwassenen die prima voor zichzelf kunnen denken en handelen!

En Wim, sorry, maar niet alleen organisaties, maar ook gewoon Mensen en bedrijven trekken zich niets aan van de (Franse) regels. Ik geef ze geen ongelijk. Hier in mijn regio is het juist een bewuste keuze om je er weinig of niets van aan te trekken. Men Leeft hier, zelfstandig, Volwassen en heel Vrijwillig, zoals men het zelf verkiest, zonder angst 'gepakt' en of getild te worden. En klaarblijkelijk (wat een rotwoord met een verborgen oordeel, bah!) werkt dit uitstekend en zie ik heel mooie mensen die durven leven zonder bij ieder wissewasje naar de marie, gendarmerie, of erger, de rechter te stappen. Men praat hier nog met elkaar, men helpt elkaar nog, ziet elkaar nog echt staan door juist niet met de neus in de wetboeken verstrikt te raken. Wat een verademing.

Inderdaad, wettelijke kaders en richtlijnen; Prima. Maar overdrijven is ook een vak, daar gaat het nu juist mis!

Natasja; wat negatief. Je een oor aan laten naaien ligt aan jezelf, niet aan die vrijwilliger. Door zelf te leren van wat er mis (kan) gaat, kun je voorkomen dat dit gebeurd. Ook je verwachtingspatroon en mensenkennis (zelfkennis om mee te starten) doen meer dan welke wet dan ook.

Zo, en nu een sloot koffie zetten voor de gasten. Want dat avondje pimpelen met nieuwe vrienden moet vandaag toch echt even omgezet worden naar slavenarbeid ;-P

Reactie van Wim van Teeffelen op 23 Augustus 2013 op 9.23: Tsja, wat kan ik daar op zeggen. 'Mensen die anders omgaan met de aarde en elkaar, door niet zo ontzettend angstig en stijf om te gaan met wet- en regelgeving.' Misschien zijn die wetten en regels bedoeld om interactie tussen mensen binnen redelijke kaders te houden. Zodat uitbuiters geen misbruik kunnen maken van mensen die anders met de aarde en elkaar willen omgaan. Of zodat zogenaamde vrijwilligers die alleen maar op zoek zijn naar een gratis onderdak geen misbruik kunnen maken van idealistische wereldverbeteraars die vrijwilligers uit de hele wereld willen opnemen.

Iedereen moet maar omgaan met de wetten regels van een land, zoals hij zelf denkt dat het moet. Ik heb slechts willen waarschuwen dat Franse autoriteiten vrijwilligerswerk veel sneller beoordelen als uitbuiting, dan dat bv Nederlandse overheidsinstanties dat doen. Frankrijk is een zeer sociale (socialistische) samenleving, waarin bescherming van de zwakkeren een erkend en door klaarblijkelijk iedereen gedeeld doel is. Mensen die vrijwilligerswerk doen of werk tegen beloning in natura worden al heel snel gezien als 'zwakkere' die bescherming behoeven. Ik weet van zeer nabij dat Franse autoriteiten heeft veel moeite hebben met het concept dat onder erkende 'zwakkeren in de maatschappij' ook uitbuiters, oplichters en klaplopers kunnen zitten.

En verder: alles mag in Frankrijk, zolang je niet betrapt wordt. Dus doe vooral je eigen ding, ga anders om met de aarde als dat je ding is. Maar klaag dan niet als je een Franse belastingdienst, DDPP, arbeidsinspectie of inspectie sociale premies tegenkomt, die daar heel anders over denkt.

Wim

Reactie van Sabine Dekker op 23 Augustus 2013 op 9.27: Wim,

Veel dank voor je heldere uitleg. Zeer waardevol! Ik heb één vraagje. Ik heb altijd gedacht dat de CESU alleen gebruikt mag worden in de privé-omgeving. Kan ook niet vinden op internet waar het staat dat het wel kan voor schoonmaakwerk van gîtes of chambres d'hôtes. Tenzij chambres d'hôtes gedeeltelijk onder privé valt, vanwege z'n speciale positie volgens de wet. Als je hier iets meer info over hebt dan graag (of een link). Wij zouden graag iemand inhuren voor ongeveer 4 uur per week.

Sabine

Reactie van Wim van Teeffelen op 23 Augustus 2013 op 9.36: Klopt, de CESU is alleen bedoeld voor persoonlijke diensten. Maar in elk klein toeristisch bedrijf, zelfs een hotel, lopen persoonlijke diensten en diensten voor gasten door elkaar. Je huurt de persoon als individu in, betaalt met een CESU als persoon, niet als bedrijf en zet die persoon in voor alle voorkomende werkzaamheden. Over het algemeen is de URSSAF (die de CESU controleert) redelijk soepel als het gaat om inzet voor persoon of bedrijf. Die is allang blij dat de persoon officieel wordt betaald en niet zwart.

Chambres d'hôtes wordt bijna per definitie gezien als een persoonlijke dienstverlening, zelfs als de exploitatie is ondergebracht in bv een micro-entreprise. Daar is een CESU helemaal op zijn plaats.

Wim

Reactie van Louise (68) op 23 Augustus 2013 op 9.36: Voor de Woofers in Frankrijk is er geen duidelijkheid, dit vrijwilligerswerk wordt vooralsnog wel getolereerd onder voorwaarden. Hier een antwoord van de regering op een vraag over het statut van de wwoofer: http://jgiraud.typepad.fr/jol_giraud/2013/01/question-ecrite-au-gou...