Vier twintigers en een meisje

Na een lange werkdag lopen we naar de Place de la République, even ontspannen bij een biertje in de avondzon. Als we beiden achter een pression zitten wordt de rust op ons terras verstoord door een groepje luidruchtige jongeren die neerstrijken aan het tafeltje naast ons. We deinzen wat terug, niet zozeer voor het gezelschap of de luidruchtigheid, maar voor de sigarettenrook die ongetwijfeld zo zal komen. Dit is Frankrijk. Veel rokers op terrassen.

Maar geen sigaretten in zicht en onwillekeurig luisteren we met een half oor naar de uitwisselingen aan het tafeltje naast ons. We missen natuurlijk de achtergrondkennis, maar uit alles blijkt dat het een groepje vrienden van vroeger is, we horen wat verwijzingen naar het Lycee. Het meisje zegt niks. Ze is met één van de vier jongens en ze kan haar handen niet van hem afhouden. Hij probeert mee te doen met de brallerige grootspraak, zo typische voor jonge twintigers, maar haar aanwezigheid hindert hem. Ze wordt volledig genegeerd door zijn drie vrienden.

Naast vier biertjes en één cola (de hare) liggen vier mobiele telefoons op tafel (de hare niet). Een ervan rinkelt en de eigenaar neemt zichtbaar verstoord op, ze waren net in een lekkere discussie.
Hij luistert even en zegt dan: ‘J’peux pas te parler, J’suis posey avec mes bros à la Place Rep en train de chiller’ en gooit de telefoon weer op tafel.
Hij ziet mij lachen en zegt: ‘Quoi?’
Ik leg hem uiterst beleefd uit dat ik natuurlijk niet hun gesprek zit te volgen, maar dat ik niet kon helpen te horen wat hij daarnet in zijn telefoon riep. Ik leg hem uit dat dat wel erg veel Franglais was.
‘Hoezo?’
‘Drie woorden in één zin komen uit het Engels: posey, bros en chiller,’
Enigszins opschepperig roepen drie van de vier door elkaar dat ze heel goed Engels spreken, de vierde kan niet meedoen omdat hij juist op dat moment gezoend wordt. Vol op de bek.
Ik ga dus verder in het Engels en vraag: ‘Doen jullie dat bewust: Engelse termen door je Frans gooien, of dat iets van jongerentaal?’
Hun Engels is niet goed genoeg om dat in één keer te verstaan, dus ik herhaal mijn vraag langzaam en duidelijk articulerend. En ze weten een conversatie in het Engels vol te houden, maar dat is dan weer een Engels met erg veel Franse woorden, of ik moet eigenlijk zeggen, op zijn Frans uitgesproken woorden. Ik heb moeite om ze te volgen. En na nog wat meer uitwisselingen constateer ik dat we nu toch een aardig Franglais-gesprekje hebben gehad. De woedende blikken van het meisje vertellen me dat het hoog tijd is om me met mijn eigen pression, maar nog veel belangrijker, met mijn eigen zaken te gaan bezig houden.

Maar na een hele korte pauze wil de telefoonbeantwoorder weten waar wij vandaan komen. Als ik ons land noem wil hij weten of we toeristen zijn.
‘Nee,’ zeg ik, ‘we hebben hier een bedrijf sur Orange’.
Grote verbazing rond de tafel (behalve bij het meisje, haar gezicht ligt in zijn nek, haar hand beweegt op en neer over zijn bovenbeen). Iemand uit Nederland komt hier naar toe om een bedrijf te beginnen?
‘Maar natuurlijk. Waarom niet? Kijk naar de ondergaande zon, het is heel agréable in Orange!’
Wat dat dan voor bedrijf is, dat van ons, willen ze weten. Ik leg uit wat we doen en nog meer verbazing: Meerdere Nederlanders die naar Frankrijk komen om een bedrijf te beginnen? Dat is toch werkelijk niet te geloven!
Ik verbaas me over hun verbazing. Een van de jongens, de meest praterige, legt het uit. Hij wijst de cirkel rond:
‘Wij willen allemaal weg. Weg uit Frankrijk.’
‘Je bedoelt dat jullie een tijdje naar het buitenland willen, voor een stage of zo?’
‘Nee, we willen allemaal weg. Definitief.’
Het meisje kijkt haar vriendje aan. In shock. Hij kijkt verontschuldigend weg, maar zegt niks. Ik ben ook gechoqueerd, ik heb eigenlijk nog nooit een Fransman ontmoet die definitief weg wil uit Frankrijk (behalve op St Pierre & Miquelon, maar dat is een heel ander verhaal).
‘Alle jonge Franse willen weg,’ zegt degene met het meeste bravoure.
‘Waarheen dan?’
‘Ik wil naar Engeland.’ zegt de prater.’ Naar Portugal,’ zegt de tweede. ‘Naar Amerika,’ zegt nummer drie.

Ze vertellen dat ze vrienden zijn van het Lycee Professionnelle en dat ze twee jaar geleden zijn afgestudeerd. Ze waren naar Orange gekomen vanwege het ‘After Bac’-feest vanavond. Om weer oude studiematen te ontmoeten. Ik vraag me af of nummer vier het feest wel gaat halen, of dat-ie tevoren al een kamer zal nemen. Als het aan haar ligt zeker.

Ze hebben geen van drieën een baan (van nummer vier krijg ik niks te horen, mogelijk heeft hij nog weinig verteld tegen zijn plakkerige vriendin). Een werkt mee op het makelaarskantoor van zijn vader in Avignon. Hij doet alle IT-zaken, beantwoordt e-mail, maakt foto’s inclusief fotoshop en plaats advertenties door naar andere sites. Als ik opmerk dat dat best afwisselend werk lijkt, zegt hij dat het werk prima is, hij kan het goed vinden met zijn vader, maar hij ziet hoe zijn vader keihard moet werken en nauwelijks het hoofd boven water kan houden. Hij krijgt geen salaris, meer dan een zakcentje zit er niet in en hij woont dan ook nog thuis. Hij heeft bij andere makelaars gesolliciteerd en bij reclamebureaus, maar niemand neemt mensen aan. De huizenmarkt is al jaren slecht, zegt hij, Frankrijk stagneert. Hij wil naar Portugal, hij kent het van vakanties. Zijn ouders denken er ook over als zijn jongste zusje het huis uit is. Daar samen een makelaarskantoor beginnen. Er zijn duizenden Fransen die naar Portugal willen emigreren, beweert hij. Prima markt!
‘Zijn er veel Nederlanders die naar Portugal emigreren?
Ik geef toe dat ik dat niet weet.

Ik kijk zijn buurman aan. ‘En jij, waarom Engeland?’
‘Nee…Londen!’
‘Waarom Londen?’
‘Nou daar is het ‘appening’ zegt hij en hij kijkt me enigszins neerbuigend aan. Ik zie hem denken: Nou deze man weet ook niks.
‘En de Brexit dan?’
Ze halen hun schouders op en maken wegwerp-gebaren. Geen enkele belangstelling in de Brexit, maak ik daar uit op.
‘Wat wil je daar dan gaan doen?
Hij weet het precies: apps ontwikkelen, ze testen en dan in de markt zetten. En daarmee veel geld verdienen.
‘Hier in Frankrijk kan niks,’ voegt hij er nog aan toe.
‘Wat doe je dan?
Hij blijkt een vrijwillige, onbetaalde stage te doen voor een IT-bedrijf in Aix-en-Provence. Lullige klusjes opknappen voor een van de programmeurs, een Fransman. Hij krijgt absoluut geen ruimte om iets creatiefs te doen.
‘Zo begin je nu eenmaal in je carrière,’ probeer ik nog, maar daar reageert hij nogal fel op. Hij heeft ook Engelse collega’s en die waren het allemaal zat. Ze willen allemaal zo snel mogelijk terug naar Londen, want daar was het ‘appening.
‘En wat doe jij’ vraag ik aan zijn buurman. Hij blijkt twee korte CDD-contractjes te hebben gehad, en kan sindsdien geen baan vinden. Hij hangt wat rond en solliciteert wel eens. Hij is de meest filosofische van het stel. Hij legt uit wat er gaande is:
‘Op school leren we alleen nog maar dat Frankrijk schuld heeft. Schuld aan het begin van de Vietnam-oorlog, schuld aan de hele toestand met de Maghrebains momenteel, vanwege de Algerijnse oorlog.’
En er zijn veel Maghrebains in Frankrijk, zegt hij, veel te veel en er komen er nog veel meer. In de klas horen die dat Frankrijk fout zat, thuis worden ze op handen gedragen door hun moeder en hun zussen en dan voelen ze zich hele wat en gaan ze eisen stellen. Frankrijk heeft iets goed te maken, dus willen ze niet gezamenlijk douchen na het sporten. Ze eisen een eigen afstudeerfeest zonder drank. Tijdens de Ramadan komen ze gewoon naar school wanneer ze zin hebben en ze gaan weg als ze willen, want ja ze voelen zich slap. En al die leerkrachten laten dat allemaal toe. En dat moet allemaal betaald worden door de staat en daarom zijn de belastingen zo hoog hier en daarom is er voor niemand werk meer.
‘Mijn ouders, die waren nog trots op Frankrijk, nou ik schaam me ervoor!’
Hij zegt nog veel meer en hij herhaalt veel. Hij maakt zich zichtbaar boos.
‘En ze vallen homo’s lastig.’
‘Ben je zelf homo?’, vraag ik.
Hij schrikt van mijn vraag. Ja, ik kan nogal direct zijn. Voor de tweede maal kijkt het meisje mij boos aan.
Klaarblijkelijk ziet hij aan mijn gezicht dat ik niets kwaads in zins heb en dan breekt een lach door: ‘Aaaah Amsterdam!’ In dat ene woord lijkt hij een tolerante wereld te ontwaren die in Frankrijk niet bestaat.
‘En jullie willen echt definitief weg?’
Bevestiging alom.
‘Op wie hebben jullie gestemd, de laatste keer?’ wil ik nog weten.
‘Hollande,’ roepen ze in koor.

Ze verzamelen geld en het meisje wordt erop uit gestuurd om te gaan afrekenen. Dat doet ze met grote tegenzin. Als ze opstaan legt onze homo een arm om het vriendje van het meisje en fluistert wat in zijn oor. Voor het eerst zie ik hem lachen.
Ze vertrekken in de richting van Place Clemenceau, waar het feest zo gaat beginnen. Het meisje op een holletje erachteraan, maar haar hakken zijn te hoog. Wat een holletje had moeten zijn wordt een waggeltje.

Wim

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20160724, Kunst en Cultuur

Reactie van Ingrid de Eerste op 25 Juli 2016 op 9.35: Mooi verhaal Wim

Reactie van En Laurenc op 25 Juli 2016 op 9.43: Mooi verhaal Wim, zo hoorde ik laatst toen ik op een avond terug reed uit Toulouse op de radio een kwis met franse tieners, ze moesten de hoofdsteden van de Europese landen raden, er was maar eentje die 1 hoofdstad goed had, de rest (een stuk of 10) zaten er allemaal naast. (En ja toevallig was dat ene goede antwoord 'Amsterdam"!

Maar misschien was het resultaat met Nederlandse tieners wel net zo rampzalig geweest hoor.

Reactie van Wim van Teeffelen op 25 Juli 2016 op 10.18: @En Laurec. Altijd leuk zo'n kwis, ik herinner me zoiets van de Nederlandse TV waarbij iemand met de kaart van Europa langs campings ging waar Nederlanders verbleven in Spanje en ze vroeg om op de kaart aan te wijzen waar ze waren. Ik kan me wat tieners herinneren, die na enige onderling overleg Estland aanwezen....

Ik denk niet dat het onderwijs het eerste probleem is. Ik denk dat jonge Fransen in de regel goed zijn opgeleid. Wat mij het meest choqueerde was het verlies van het vertrouwen in Frankrijk. Natuurlijk, je hoort ook ondernemers klagen en ambtenaren en anderen (ze zeggen wel eens dat Nederlanders kunnen kankeren, nou de Fransen kunnen er ook wat van hoor...), maar zoveel verlies van vertrouwen dat ze naar het buitenland willen, dat ben ik nog nauwelijks tegengekomen.

Wim

Reactie van Louise (68) op 25 Juli 2016 op 10.28: Hallo Wim, het klopt aardig, één op de vier jongeren wil vertrekken of vertrektnaar het buitenland. Om de eenvoudige reden dat er voor hen geen werk is in Frankrijk, ze gaan vaak van stage naar stage of cdi naar cdi, en dan spreken we niet eens over hun salaris! Je verhaal heeft ook iets positiefs, die jongeren hebben nog plannen of dromen, alleen moeten ze de moed hebben om ze uit te voeren! Ik heb wel moeite met het meisje in je verhaal, het zal wel, maar ik vind de franse meiden over het algemeen best ambitieus!

Reactie van Wim van Teeffelen op 25 Juli 2016 op 10.33: @Louise. Dat specifieke meisje had een enorme hekel aan die ouwe bemoeial aan het volgende tafeltje. Dat gevoel was geheel wederzijds. Ik heb haar alleen geobserveerd, ik heb geen woord met haar gewisseld...

Wim

PS Ik denk dat je CDD bedoelt, in plaats van CDI. Want een CDI (een arbeidscontract voor onbepaalde tijd), dat is wat iedereen graag wil en dat is nog maar heel moeilijk te krijgen in Frankrijk.

Reactie van Louise (68) op 25 Juli 2016 op 10.34: Ja natuurlijk ik bedoelde cdd!

Overleden Reactie van Theodora Besse op 25 Juli 2016 op 13.03: Met bijzonder veel plezier dit verhaal gelezen, Wim. Zo'n klit van een meisje is natuurlijk alleen maar heel zielig. En wat de jongens betreft blijft het altijd eerst zien en dan geloven. Want zoals je al schrijft wordt er op die leeftijd stoer tegen elkaar op geboden.

Overigens ken ik in het volgende dorp een echtpaar van rond 45 dat ook plannen heeft om naar Portugal te vertrekken. Beiden hebben een baan en zij is daarnaast wethouder. Toen ik enigszins verbaasd reageerde, zei ze dat Frankrijk "niets" is: te weinig mogelijkheden, slechte economie en te duur. Portugal zou veel meer te bieden hebben. Ik vraag me dat af, maar als zo'n verhaal eenmaal de ronde doet, praten mensen elkaar snel na en wordt het een waarheid als een koe. Ook onderschatten veel Fransen de taalproblemen, hoewel dat in Engeland voor jongeren nog wel mee zal vallen.

Reactie van Louise (68) op 25 Juli 2016 op 13.16: Ja Portugal is helemaal in vooral bij de franse pensioengerechtigden. Het is natuurlijk ook heel aanlokkelijk om 10 jaar lang geen inkomstenbelasting te betalen, een prachtig huis te kopen voor (nog) niet te duur en de lage dagelijkse uitgaven. Tel uit je winst!!

Reactie van En Laurenc op 25 Juli 2016 op 14.54: Portugal, hoe komen ze erbij, een heel mooi land, met erg vriendelijke mensen, maar om dáár nu de kost te verdienen. Heb hier regelmatig Portugese gastarbeiders in mijn gites gehad, door naar Frankrijk te komen om te werken. Hiermee verdienden ze 800,--€ per maand een heel goed salaris voor hen. (voor degenen die denken dat ik ze liet werken voor dat bedrag, nee dus, ze werkten voor franse bedrijven die zonnepanelen plaatsten)

Trouwens heb nog een Portugees 'in de aanbieding' hij komt niet aan de bak en wil dolgraag naar Frankrijk om die 800,--€ (of liever meer natuurlijk) te verdienen.. wie heeft er wat? Hij heeft een landbouw opleiding, iets met wijn en wil ook wel in de toeristische sektor aan de gang. Hij wil alles aanpakken is 26 jaar en wanhopig!

Reactie van Leon Speetjens op 25 Juli 2016 op 15.19: Mooi verhaal Wim! En mooie observaties ook!

Ik ben ook gek op terrasjesdiscussies, vooral in Belle De Mai (de oude arme hoek van Marseille dichter bij het centrum) hier om de hoek. Er is traditioneel een enorm pessimisme en grote afkeer van politici. Terwijl de sprekers er toch vaak niet echt diep ongelukkig uit zien.

We weten ook dat La France (na Luxemburg rijk EU-land!) de meeste suicides kent in Europa.. De franse cultuur is nogal "uniek", met name waar het gaat om de rol vd overheid en de mate van bescherming en dus ook.. burocratie. Dus in het buitenland is het flink wennen of ontwennen..

De franse jeugd-ww is nu 27% en was al vele tientallen (!!) jaren flink hoog! Het vinden van een baan (zelden nog vast) duurt lang.. Geen kleinere ondernemer wil "vast" want een ontslag kan hem zijn bedrijf kosten. Daarom was ook die zwaar bevochten en mislukte arbeidswetwijziging zo belangrijk.

Er zouden nu ca 1,3 miljoen jongeren (< 30 jaar) vertrokken zijn. Dat is tov de totale arbeidsbevolking van ca 45 miljoen en jeugdigen ca 50% (= 23 miljoen) ca 5%.

Van de al die vertrokkenen zitten er 660.000 in W-Europa. 190.000 in N-Amerika 99.000 frans sprekend Afrika en 142.000 in Azië. Nog 11.00 centraal Amerika+Caraiben en 8000 in centraal Europa. Dus erg ver en in grote hoeveelheden is het nu nog niet. Ierland is DE kampioen hier!

Van onze franse vrienden in de Vaucluse (en elders) en in Marseille zijn de ruime meerderheid van hun afgestudeerde kids vertrokken naar Londen, Canada, de VS en enkele Duitsland. Hun ouders zoeken hen op de nieuwe plek ook op en zijn altijd onder de indruk in positieve zin bij terugkeer.. . We horen in die hoek ook dat ca 50% weerkeert na wat jaren: vaak bij huwelijk + kids... En vertrekkende zijn vaak de beter opgeleiden dat is logisch: taal en lef en zelfredzaamheid zijn dan hoger meestal. In sept 2015 zei desgevraagd 43% serieus aan vertrek te denken: bij de jongste is het 60% de oudere 50%.

Ik denk dat dit vertrek-voornemen in La France nogal wat lager is dan elders in de EU: omdat fransen traditioneel niet erg uithuizig zijn. Mede door hun "angst voor vreemde talen" die ze ook vaak slecht spreken. Maar het gaat natuurlijk om de trend wat vertrekken betreft. En die schijnt flink te stijgen.. Dus verdwijnt die eerdere exception op dit gebied een beetje ..

In elk geval is de stijgende trend in het voornemen ook een goede maat voor de toenemende ontevredenheid. Ca de helft daarvan (dus 21% van de jongeren) lijkt ook te gaan en langer te blijven.

Je zou als grapje kunnen zeggen dat franse jeugd lang niet zo graag emigreert dan de vele immigranten uit armere landen naar La France. Logisch: die moeten want er zijn geen uitkeringen daar..

Ik genoot van je gespreksverhaal en zal het ook eens gaan doen opschrijven..

Dank + groet

Leon Speetjens

PS: uitstapje over Nice-gate, daar is nu echte keet. Er komen nu echt pikante verhalen uit de stad met... de meeste cameras per hoofd vd bevolking in La France. Dus alles staat op video.. Lastig. De municipale politiedame die in opspraak kwam, was die avond HOOFD cameratoezicht in Nice. en maakte dus ook een gedocumenteerd PV. Dat nu de pers ook toont.. Niet best.