Verschil tussen Frankrijk en Duitsland, een analyse vanuit de trein

Chalon sur Saone –Karlsruhe-Muenchen, verschil tussen Frankrijk en Duitsland, een analyse vanuit de trein

Afgelopen zomer heb ik tot Karlsruhe  gezeten in de TGV Chalon-Frankfurt vv, , een joint venture tussen de SNCF en de Deutsche Bahn en ben daarbij geconfronteerd met de schrikbarend grote verschillen tussen beide landen , hun discipline, hun productiviteit en hun welvaart. Zonder econoom te zijn kan elke treinreiziger die uit het raam kijkt tot de conclusie komen dat de welvaartsverschillen alleen maar groter zullen worden  als de Fransen niet fundamenteel hun problemen aan de wortel aanpakken.

Eerlijk gezegd ben ik me rot geschrokken en was ik me na 22 jaar Frankrijk en 17 jaar afwezigheid in Duitsland  niet bewust dat de verschillen zo groot zijn geworden. Ik ben wel gedeformeerd door te wonen  en te leven in een al eeuwen als achterlijk ( maar o zo mooi)  gebied bekend staande Morvan en dat is zeker niet representatief voor heel Frankrijk, maar mijn jaarlijks “Rondje Frankrijk” compenseert dat.

Eerst boemel ik van Luzy naar Montchanin, een gigantisch rangeercomplex waar bij mijn aankomst geen enkele activiteit wordt uitgevoerd. Van Montchanin naar Chalon ben ik de enige passagier in de uit een treinstel bestaande trein. Op het station van Chalon een kwartier de tijd voor een kop koffie. Op het plein daarvoor vinden bestratingswerkzaamheden plaats: drie man staan toe te kijken hoe een in rang mindere collega een steentje doorslijpt met een slijptol. Als mijn trein een kwartier later vertrekt, staan ze nog in die zelfde relaxte houding.

Op het Franse gedeelte van de reis wordt een onverklaarbare vertraging opgelopen van 70 minuten. Geen probleem, ik zit geriefelijk naar buiten te kijken naar de grote stapels op  slordige hopen gekwakte oude bielzen,  roestige rails en bevestigingsarmaturen. Op een gegeven moment glijden we tergend langzaam langs werk in uitvoering, een railsleggerwagon met een dozijn spoorwegwerkers. Een tiental daarvan lopen opzichter te spelen, terwijl er twee bouten aan het vastdraaien zijn.

Nu ken ik dit Franse verschijnsel maar al te goed van de wegwerkers van de DDT, waar twee man met een draaibord aan beide zijden van de chantier het verkeer ontregelen en er nog minimaal 2 andere onproduktieven toezicht houden hoe junior met een schep slechte kwaliteit asfalt een opdooigat probeert te dichten. 2 maanden later is dat gat gewoon weer terug. Maar de productiviteit op het spoor slaat visueel alles in negatieve zijn. De verborgen werkeloosheid moet hier extreem zijn  en dat met een 36 urige werkweek en pensionering op je hoeveelste ???

Plotseling rijdt de trein in een totaal andere wereld met exact dezelfde materialen langs het spoor, maar wat een verschil : bielzen, keurig op formaat gestapeld, rails messscherp op stapels uitgelijnd en los materiaal gesorteerd in big bags. De achterstand op het tijdschema wordt aardig ingelopen. Even wordt snelheid geminderd bij een Baustelle, een identieke railleggerswagon als aan de andere kant van de grens, maar nu niet met een dozijn manschappen, maar met slechts 2 man die machinaal bouten vastzetten.

Verderop in Duitsland word ik verrast door de grote zonneboerderijen, waar boeren hun akkers volledig vol geplant hebben met zonnepanelen, vel e hectares achter elkaar. Frankrijk , dat vooral in het zuiden toch veel meer zon kent dan Duitsland , loopt ook hier decennia achterop.

Ook buiten de trein vallen me veel verschillen op, ook in (West)Duitsland heb je slaperige dorpen, maar die zien er welvarend uit met een nog wel levende middenstand, dit in schrille tegenstelling met de vele doodse dorpen in Frankrijk waar ook de laatste boulanger zijn deur gesloten heeft.

Tussen 1970 en 1997 werkte ik zowel in Frankrijk als in Duitsland en toen waren de verschillen heel veel kleiner dan vandaag .Zoals onze niet zo diplomatieke Dijsselbloem al zei : De Fransen moeten eens wat harder en langer gaan werken. Helaas zie ik dat niet zo snel gebeuren, net zo min als het bereiken van een sluitend huishoudboekje van de staat.