Van Grand Palais naar Grand Palais Éphémère

Hèt Parijse monument, symbool voor de wereldtentoonstelling van 1900, het Grand Palais is gesloten. Tot voorjaar 2025 geen parades van Chanel, geen grote beurzen zoals Paris Photo, Art Paris, La Fiac, le Salon du livre ancien & objets d’art, la Biennale Paris, Monumenta en zo kan ik nog een hele tijd door gaan. Onvoorstelbaar als je bedenkt dat het Grand Palais samen met het Palais de la Découverte al decennia lang  een belangrijk centrum is voor kunst en wetenschappen in het hart van Parijs. Het Palais de la Découverte, gelegen in de westelijke vleugel van het Grand Palais, werd gecreëerd door Jean Perrin, Nobelprijs winnaar voor natuurkunde, als onderdeel van de wereldtentoonstelling in 1937.

De renovatie wordt het grootste culturele project van de komende jaren in Parijs en de Franse rekenkamer ziet dit project dan ook met angst en beven tegemoet. Vier stakeholders zullen het project financieren: De staat tot 128 miljoen, een subsidie van 150 miljoen, het Grand Palais zelf met een lening van 150 miljoen, modehuis Chanel met 25 miljoen en het Palais de la Découverte met 3 miljoen. De werkzaamheden zijn zojuist van start gegaan en moeten in juni 2024 zijn afgerond. Een strak schema, want er zijn hier twee evenementen voor de Olympische- en Para Olympische Spelen in Parijs in 2024 gepland.

Tot voorjaar 2025 geen parades van Chanel en geen grote beurzen zoals Paris Photo

Een half miljard om van het Grand Palais een wereldmonument te maken zou wel eens het budget van het Ministerie van Cultuur kunnen doen exploderen. Voorbeelden uit het verleden hebben bewezen dat het ministerie slechte rekenmeesters kent. Zoals bij de bouw van de Philharmonie de geplande 173,1 miljoen werd 534,7 miljoen. De renovatie van het Maison de la Radio, gepland 176 miljoen, de teller eindigde op 584 miljoen. Of de eerdere restauratie van de glazen koepel van het Grand Palais in 1993 oorspronkelijk gebudgetteerd op 53,3 miljoen explodeerde naar 108,9 miljoen euro.

Omvang van het restauratieplan - Artist Impression: Chatillon Architectes pour la Rmn

De dringende restauratiewerkzaamheden zijn bedoeld om het Grand Palais in de 21^e eeuw te brengen en te behouden. In tegenstelling tot vele andere historische gebouwen in Parijs heeft het tot op de dag van vandaag nooit een ingrijpende restauratie ondergaan, behalve dan de glazen koepel en de funderingen aan de kant van de Seine. Het gebouw is al jaren onderhevig aan slijtage en verval. Decoraties en mozaïeken zijn aangetast, verschillende glazen daken verduisterd en vele muren hebben last van binnendringend vocht. Beelden op het dak zijn aangetast door de zure regen. Ook is de glazenkoepel niet bestand tegen de vaak tropische regenbuien door verandering van het klimaat. Tevens voldoet het gebouw niet meer aan de regels voor brandveiligheid en warmteregulering. Ook het elektriciteit netwerk  is sterk verouderd en ronduit brandgevaarlijk. Het project zal worden geleid door François Chattillon, hoofdarchitect en ‘chef des Monuments Historiques’ sinds 2004, de Franse monumentenzorg, onderdeel van het Ministerie van Cultuur.

Het Grand Palais is een prachtige art-nouveau constructie uit staal en glas. Het gebouw heeft zelfs de grootste dakconstructie in smeedijzer, staal en glas ter wereld. Er kwam maar liefst 9.400 ton staal, 15.000 vierkante meter glas en zo’n 5.000 vierkante meter zink aan te pas. Nog enkele indrukwekkende cijfers: Nuttig oppervlak van het Grand Palais: 72.000 m² - Oppervlakte van het schip: 13.500 m² - Lengte van het schip: 200 m, breedte: 50 m tot 100 m - Hoogte van het schip: 45 m onder de koepel en 60 m onder de bal van de campanile.

Het Grand Palais van de 21e eeuw - Artist impressions: Wilmotte & Associates Architects

De langdurige en kostbare restauratie moet het gebouw weer herstellen naar zijn oorspronkelijke architectuur. De balkons en galerijen rond het middenschip, groot 3700 m2, nu gesloten vanwege veiligheidsoverwegingen, zullen weer worden geopend voor het publiek. Er zal ook een binnenstraat worden aangelegd zodat er circulatie binnen in het gebouw kan plaatsvinden van noord naar zuid (verbinding Champs-Elysées – Seine) en van het oosten naar het westen (verbinding tussen de koepel en het Palais de la Découverte). Het dak zal worden opengesteld voor het publiek en het voorplein wordt in zijn geheel gerenoveerd. Een van de functionele uitdagingen van het project is het creëren van één gemeenschappelijke ingang voor het publiek naar het Grand Palais en het Palais de la Découverte. De capaciteit van het gebouw zal met ruim 30% toenemen en bruikbaar zijn voor meerdere manifestaties per jaar. Nu wordt het Grand Palais maar zes maanden per jaar gebruikt. De vergroting van de capaciteit heeft ook consequenties voor de nooduitgangen. Verder komt er een auditorium voor 350 mensen een klein auditorium op de bovenverdieping en de huidige bioscoop maakt plaats voor een derde auditorium.

Nieuwe entree - Artist Impression: Chatillon Architectes pour la Rmn

Het gehele gebouw zal opnieuw worden geïntegreerd in de buitenruimte die ook in zijn geheel op de schop gaat. De Square Jean-Perrin, de Square du Berlin, de Jardin de la Nouvelle France en de Cours de la Reine krijgen een face lift. Wandelaars en bezoekers profiteren zo van vernieuwd groen in en om het monument.

Grand Palais Éphémère - Artist impressions: Wilmotte & Associates Architects 

Je vraagt je misschien af, waar gaan die grote evenementen nu naar toe? Het antwoord is naar het Grand Palais Éphémère, een tijdelijk gebouw van 10.000 m² dat verrijst achter de Eiffeltoren op het Champ-de-Mars. Een ontwerp van de architect Jean-Michel Wilmotte. Wilmotte is bekend in Frankrijk en ver daarbuiten. Hij bedenkt en ontwerpt vernieuwende bouwwerken die direct behoren tot het Franse erfgoed. Ontwerpen van zijn hand zijn de Halle Freyssinet in het 13^e arrondissement, het Spiritueel en Cultureel Russisch Orthodox Centrum in het 7^e, de restauratie van Hôtel Le Lutetia in het 6^e en Wilmotte & Associés werkt op dit moment aan de modernisering van drie stations in Parijs: Gare du Nord, Austerlitz en la Défense (verbonden met Roissy).

Het tijdelijke gebouw zal tijdens de renovatie de evenementen van het Grand Palais organiseren -  Artist impressions Wilmotte & Associates Architects

Het gebouw is een toonbeeld van soberheid en duurzaamheid. De structuur van het gebouw is zodanig ontworpen dat het in meerdere configuraties kan worden hergebruikt na de verwijdering van de Champ-de Mars in het najaar van 2024. In juli 2020 zijn de voorbereidingen getroffen en de opening van het tijdelijke Grand Palais Éphémère staat gepland voor het tweede kwartaal van 2021. Bedoeld niet alleen voor de kunst-, mode-, maar ook voor sportevenementen die gewoonlijk in het Grand Palais worden georganiseerd. Tijdens de spelen van 2024 zullen hier de onderdelen judo en worstelen plaatsvinden. De spelen duren tot 11augustus 2024. Het eerste event in het geheel gerestaureerde Grand Palais is zeer waarschijnlijk Paris Photo 2024.