U wilt een bedrijfje overnemen in Frankrijk Deel 11: De bancaire bedrijfsfinanciering

In deel 10 van deze serie heb ik een overzicht gegeven van de verschillende financieringsvormen voor de aankoop van een klein bedrijf in Frankrijk: https://www.nederlanders.fr/profiles/blogs/u-wilt-een-bedrijfje-ove....

In deze aflevering ga ik in meer detail in op de financieringsvorm waar de meeste ondernemers het eerst aan denken bij een bedrijfsovername: een bancaire lening op basis van de toekomstige winst van het bedrijf, aan te tonen met een businessplan. En nog even ter herinnering: er is geen enkele Nederlandse of Belgische bank die hieraan begint: je zult je dus moeten onderwerpen aan de eisen (en zeg maar gerust grillen) van een Franse bank.

1. De voordelen van een bancaire financiering
Een bank is, in principe, de beste plek om een financiering aan te vragen voor een bedrijfsovername. Met een bank maak je zakelijke, heldere, afspraken, ook voor de langere termijn. Voldoe je als ondernemer aan je verplichtingen t.a.v. aflossing en rentebetaling, dan zijn er geen verrassingen te verwachten, gedurende de looptijd en bij afloop van de lening. Dat is heel wat anders dan als je het bedrijf koopt met een lening van je tante Agaath, of een ander familielid, vriend of private financier. Dan kunnen veranderde persoonlijke verhoudingen, overlijden of scheiden flink roet in het eten gooien bij de ondernemer.
De bank stelt marktconforme voorwaarden, stelt geen exorbitante eisen en vraagt geen extreem hoge rentes, en dat is ook anders dan bij sommige private investeerders. En een bank houdt het zakelijk en afstandelijk en dat is vaak ook heel anders dan de bemoeienissen van vorige eigenaren met je bedrijfsvoering in geval de vorige eigenaar financieel betrokken blijft, na de verkoop, bij het bedrijf (zie de volgende aflevering in deze serie).

2. Het businessplan
Aan de andere kant is de bank kritisch. Cijfers zijn het allerbelangrijkste!. De inschatting, door de bank, van hun risico op basis van exploitatie, eigen geld, etc. is de belangrijkste overweging om wel of niet een financiering te verstrekken. Dus een goede financiële onderbouwing is belangrijk en dan gaat het niet alleen om historische cijfers, maar ook de prognose moet goed onderbouwd zijn.
Om te beginnen moet je dan een Nederlands business plan (zeker in het formaat dat wordt gepromoot door de Nederlandse KvK) vergeten. Je dient een businessplan op te leveren in het Frans en op zijn Frans: een ‘Prévisionnel’. En hoewel er wel anderen zijn, zijn het toch voornamelijk accountants en courtiers (hypotheek-tussenpersonen) die een dergelijk businessplan opstellen. In veel gevallen gaat de koper naar de bestaande accountant van de verkoper, die immers veel relevante cijfers al heeft en vraagt die persoon om voor hem een Prévisionnel op te stellen. In geval de verkoper een micro-entreprise is, levert dit gelijk al een groot probleem op: immers een micro-entreprise heeft in de regel geen accountant en door een accountant geverifieerde cijfers. Aan de problemen bij een bedrijfsovername van een micro-entreprise zal ik een afzonderlijke aflevering wijden in deze serie. Hier wil ik dat beperken tot de opmerking dat een bancaire financiering een stuk lastiger te verkrijgen is indien de verkoper een micro-entreprise is.

3. De kredietcommissie
De Prévisionnel is nodig om überhaupt binnen te komen bij een bank. De prévisionnel bestaat uitsluitend uit cijfers en natuurlijk neemt een bank ook andere zaken in overweging en dat betekent dat er vroeger of later in het proces van behandeling door de Franse bank een gesprek zal plaatsvinden met de aanvrager. Soms is dat één-op-één, maar het kan ook een kredietcommissie zijn bestaande uit enkele bankmedewerkers. Daar komen vragen aan de orde zoals:
- ‘Heeft u ervaring als ondernemer in Frankrijk?’
- ‘Heeft u ervaring als ondernemer in de branche waarvoor deze aanvraag is gedaan?’
- ‘Spreekt u voldoende Frans om staande te blijven als ondernemer in Frankrijk? (spoiler alert; er wordt Frans gesproken in Frankrijk en je antwoord dat al je klanten Engels spreken is het foute antwoord!!);
- ‘Heeft u nog andere zekerheden (onroerend goed, gegarandeerd inkomen buiten dit over te nemen bedrijf)?
Als je op de meerderheid van dit soort vragen ‘nee’ moet antwoorden, zal de afwijzing snel in de bus vallen.

4. Welke bank?
Frankrijk heeft een handvol zeer grote nationale banken en tientallen regionale banken. Franse banken zijn conservatief, dus houden van conservatieve prévisionnel’s. Gezien de extreem lage rentestanden en de steeds gedetailleerdere administratieve eisen van de Franse overheid en de EU (kijk maar eens naar de nieuw anti-witwas-regels!) is er voor een bank weinig te verdienen op een bedrijfslening aan een klein bedrijf of een startende ondernemer. En daarmee wordt voor een bank de risico-inschatting meestal veel belangrijker dan het verwachte rendement op de lening. Voor de overname van een klein of heel klein Frans bedrijf, waar het in deze serie over gaat, zijn de Grootbanken meestal niet de aangewezen plek, de ervaringen met de kleinere regionale banken zijn beter.
En dan kon het wel eens heel handig zijn om de bank te benaderen van de verkoper. Deze bank heeft al een goed inzicht in het te kopen bedrijf en de bank kent dus de verkopende ondernemer alf. Dit is uiteraard alleen maar zinvol als de verkoper ‘in goede standing’ is bij deze bank! Verkopers zijn vaak bereid om de potentiële koper op het juiste niveau te introduceren bij de bank. Dat is leuk voor een eerste kennismaking, maar maak niet de fout te denken dat de lening al in de zak is na een leuk gesprekje met de lokale bankdirecteur! Het zijn meestal beambten, vaak een of twee managementlagen daarboven, die de koper nooit te spreken krijgt, die de uiteindelijke beslissing nemen. Dus al met al blijft de inschakeling van een deskundige Nederlandse of Franse tussenpersoon bijna onontbeerlijk, die zorgt dat alle cijfers goed op een rij staan en dat ALLE vragen van de bank (hoe gedetailleerd ook) adequaat worden beantwoord.

Deze aflevering is tot stand gekomen in samenwerking met Ronald Claes (www.claesfinance.com), dé Nederlandse specialist op het gebied van bedrijfsfinancieringen voor kleine bedrijven in Frankrijk.

Volgende keer in deel 12: meer over de crédit-vendeur en huur-koop opties

Wim