U wilt een bedrijfje overnemen in Frankrijk Deel 10: Financiering: overzicht

Uiteraard heb je, lang voordat je zelfs maar begint aan bestudering van de cijfers en andere gegevens van het over te nemen bedrijf, al een idee hoe je deze aankoop gaat financieren. Kun je de aankoop geheel uit eigen middelen betalen, dan kun je nu stoppen met het lezen van dit deel in de serie.

Heb je echter een of andere vorm van financiering nodig, dan heeft het zin om de voorbereiding daarvan al in een heel vroeg stadium te starten, lang voordat de onderhandelingen over de overnameprijs afgerond zijn, zelfs al voordat het eerste gesprek met de verkoper plaatsvindt. Praten met de verkoper over de overname van een bedrijf, zonder een goed beeld over de financieringskansen is dom. En bovendien verspilling van tijd van de verkoper, zijn makelaar en adviseurs zoals ik. En helaas… het komt nog wel eens voor bij Nederlanders die dromen over het overnemen van een bedrijf in Frankrijk.

Er zijn verschillende soorten financieringen en ik wil ze hier kort op een rij zetten. In volgende afleveringen ga ik in meer detail in op de belangrijkste financieringsvormen. Uiteraard moeten dan in het voorlopige koopcontract opschortende voorwaarden worden opgenomen voor het verkrijgen van de gewenste financiering.

1. Een bedrijfslening
Daar komt alleen een Franse bank voor in aanmerking. Nederlandse banken beginnen hier niet aan. De formele lening-aanvraag zal vaak pas kunnen plaatsvinden als er een compromis de vente is getekend voor de bedrijfsovername, maar lang tevoren kunnen natuurlijk al contacten gelegd worden bij de bank. Ik kan belangstellenden desgewenst in contact brengen met een Nederlandse specialist op dit gebied. Zelf een aanvraag indienen is niet aan te bevelen, tenzij je zeer goed thuis bent in Frans boekhoudmethodes. De inschakeling van een tussenpersoon (‘courtier’) kost natuurlijk geld, maar vergroot zeer de kansen van een succesvolle lening-aanvraag.

2. Een onroerend goed hypotheek, uitsluitend op de murs
Indien de koper beschikt over voldoende eigen middelen (minimaal 50-60% van de totale investeringen), zou een bank kunnen overwegen om uitsluitend te kijken naar het onroerend goed en daarop een hypotheek te nemen. Het fonds de commerce en mogelijke inkomsten uit dit bedrijf worden dan buiten beschouwing gelaten. Dit is alleen mogelijk als de koper over voldoende andere (zekere!) inkomsten beschikt, die onafhankelijk zijn van het succes van het over te nemen bedrijf. Dit is denkbaar in geval van bv inkomen uit een bestaand bedrijf, arbeidscontract of pensioen.

3. Crédit-vendeur
Het bedrijf wordt voor een deel gekocht op afbetaling. Dat wil zeggen dat de verkoper optreedt als bank. Meestal wordt een minimale aanbetaling van 50% van de koopprijs + kosten koper overeengekomen en de rest van het aankoopbedrag wordt dan in termijnen betaalt: 15 jaar is gebruikelijk, maar vrij onderhandelbaar en meestal wordt een betaling in de vorm van annuïteiten afgesproken: een vast bedrag per maand waarin rente en aflossing zijn verwerkt.

4. Huur van de murs + aankoop van het fonds de commerce
In bijna alle bedrijfsovernames waarbij zowel murs als fonds de commerce wordt overgenomen is het te betalen bedrag voor de murs het grootst. Vaak wordt dan afgesproken dat de koper het fonds de commerce betaalt uit eigen middelen, maar dat er een huurcontract (bail commercial) voor een periode van maximaal negen jaar wordt afgesproken voor de murs. De verkoper houdt dan de murs als onderpand en loopt geen risico met de exploitatie door de koper. Een bail commercial kent altijd het recht van eerste aankoop door de huurder.

5. Huur van de murs + pachten van het fonds de commerce
In dit geval hoeft de koper geen enkele investering te doen en pacht hij het fonds de commerce van de verkoper, naast de huur van de murs. Dat heet een ‘contrat location-gérance’. De vergoeding voor de verkoper bestaat meestal uit een vast bedrag per maand plus een variabel deel afhankelijk van de bedrijfsresultaten. De verkoper blijft volledig eigenaar van zowel de murs als het fonds de commerce totdat de koper die daadwerkelijk koopt. Dit is een redelijk gebruikelijke methode van bedrijfsovername als de verkoper echt van het bedrijf af wil en er geen bank is die op dit moment een bedrijfslening wil geven aan deze koper. Na drie jaar pachter te zijn geweest, beschouwen de meeste banken hem als een ervaren Franse ondernemer en dat staan ze meestal meer open voor een bedrijfslening-aanvraag, zodat de pachter na drie jaar koper wordt.

6. Andere, minder gebruikelijke, financieringsvormen bij een bedrijfsovername
- Kopers van een bedrijf in Frankrijk die onroerend goed aanhouden in Nederland, kunnen mogelijk een goedkope (tweede) hypotheek afsluiten op de overwaarde van hun Nederlandse huis en daarmee de aankoop van het Franse bedrijf financieren;
- Participaties en private financiering: Nederlanders met wat geld op de bank (onbekenden, maar vaker familieleden of vrienden) zijn mogelijk geïnteresseerd om de Franse bedrijfsovername te financieren. Dat kan met een hypotheek op de murs en een bijbehorende Franse hypotheekinschrijving met dezelfde rechten als een bank in geval van wanbetaling;
- Crowdfunding (‘Financement Participatif’). Er wordt veel over geschreven, ook in de Franse literatuur voor bedrijfsovernames, maar ik ken tot nu toe slechts twee geslaagde bedrijfsovernames met een dergelijke financiering..

Volgende keer in deel 11: Financiering: de bedrijfslening bij een Franse bank.

Wim