Sortez couverts, over historie en de teloorgang van de Béret Basque

Sortez couverts !
over de Béret Basque en andere hoofddeksels gedragen in Frankrijk.

Zelf heb ik altijd een zwak gehad voor hoeden en in ben trots op mijn Panama, die met warm weer , prettig en licht draagt.
Als kind zag ik mijn vader in de vijftiger en zestiger jaren met een hoed.
In mijn jeugd waren er talrijke hoedenwinkels ook voor vrouwen. Ik zie nog de typische 'geste' als mijn vader zijn hoed 'afnam' om een bekende te groeten of om te getuigen van eerbied.

Het dragen van een hoofddeksel was aan status en functie gebonden. Zo zag je petten bij de politie, stationspersoneel en bij militairen. Droegen boeren veelal petten, heren van stand droegen een hoed
Militairen kende een baret met insigne van het legeronderdeel terwijl werklieden wel gezien werden met een klein zwart baretje dat de naam “Bloedblaar” meekreeg.

Onder invloed van de internationale mode zijn hoge hoeden en bolhoeden uit het straatbeeld verdwenen.
Nu wordt mee de Amerikaanse cap met klep gedragen, ook in Frankrijk.
Dames weten bij bijzondere gelegenheden nog steeds hoeden met elan te dragen. Ook bij de opening van het parlementaire jaar maken de vrouwen hun opwachting met fraai gevormde hoeden.

Voordat ik in ga op de Berét Basque, hét icoon van Frankrijk nog even een opsomming van hoeden die in het verleden populair waren en die nog wel te zien zijn op schilderijen van impressionisten.
Symbool van de Belle Epoque was de Canotier, een stijve hoed van stro,vooral 's zomers gedragen voorts had je de hoge hoed, de chapeau Haute de forme , die soms ook inklapbaar was en dan luisterde naar de naam Chapeau claque. De Melon of bolhoed werd ook wel gezien.

Het dragen van hoge, stijve, hoeden werd, zo blijkt uit mijn informatie beïnvloed door de haardracht. Hoge hoeden lieten lang haar vrij maar de modernere korte haardracht maakte het dragen van veelvormige-, slappe hoeden mogelijk. Bij deze veranderingen bleef de Berét basque als een rots in de branding overeind. Was het dragen van de baret eerst typisch voor boeren en herders, door veranderingen in de economie ,trok men naar de steden en fabrieken en werd het dus ook de populaire dracht bij de 'working class'.

De hoogtijdagen beleeft de alpinopet tijdens het Interbellum.
Kinderen die naar de Lager school gingen kregen hun eerst Béret, als bewijs dat ze nu in de grote mensen wereld gingen binnentreden. Een soort initiatiebewijs dus !

Bij militairen bleek de baret ook prettiger dan het dragen van een helm of kepi.
Gaande weg krijgt de Alpinopet, zoals de Beret Basque ook wel genoemd wordt ,een politiek karakter denk aan Che Quevara en de Black Power beweging.

De traditionele Franse baret is, anders dan vaak wordt gedacht, niet geweven maar gebreid en daarna vervilt. Hierdoor wordt de baret warm en waterproof maar toch ademend !
Ondanks al zijn kwaliteiten maakt de Béret Basque een crisis door. Het hoofddeksel is niet in zwang bij de jongere generatie die zich bedient van 'hoodies' of de Amerikaanse cap met klep.

Een stabiele afnemer van baretten met een militaire 'touch' qua kleur en uitvoering, zijn het Franse leger en steeds veranderende legers op het Afrikaanse continent. Bij militairen dragen Commando's Groene baretten. Rode baretten worden bij parachutisten-eenheden gezien.

Franse boeken over dit onderwerp vermelden fijntjes dat de Béret niet Basque, maar Bearnais dient te worden genoemd., naar het gebied waar het befaamde hoofddeksel zijn oorsprong vond.
Een grote fabrikant is de firma Blancq-Olibet in Nay. Pyrénées atlantiques. Daar bevindt zich ook Het Musée de Béret, www.museeduberet.com. Op het internet zijn fraaie filmpjes te zien die een goed beeld geven van de stadia in het productieproces. Vele handelingen zijn nodig en dat maakt de Béret een kwaliteitsproduct maar niet goedkoop. Heeft U al een keus gemaakt ?