Renard et les anguilles - Reinart en de palingen

NEDERLANDS ONDERAAN

Renard le Goupil était un des héros de mon enfance. Mon père en avait fait un théâtre de marionnettes et nous, enfants, étions ravis des mésaventures qu’il causait à tous, entre autres à son cousin le loup, le sinistre Ysengrin. Je me rappelle tout particulièrement d’un des épisodes. Renard – personnage emminament sympathique pour les Français – est un jour, comme toujours, en quète de nourriture pour lui-même et sa petite famille : son épouse Hermeline et leurs renardeaux. Il avise sur le chemin un charriot lourdement chargé de poissons, en route vers le marché. Il court alors se placer un peu plus loin, et fait le mort. ‘Oh la belle pelisse pour ma femme !’ s’écrit le charretier, et il jette le ‘cadavre’ entre barils de harengs et paniers de carpes et d’anguilles. Ces dernières étaient alors très communes, et un met de choix. Notre goupil rescucite derechef et se remplit la panse à loisir avant de s’enrouler autour du cou un lourd collier d’anguilles et de se sauver en courant – non sans avoir nargué les marchands dépités ! Tout ceci m’est revenu en tête quand j’ai appris, atterré, que 99% du stock d’anguilles a disparu pendant les 40 dernières années. Barrages, pèche intensive et braconnage, pollution des eaux, parasites… Alors que ce sont des animaux extraordinaires, nés dans la mer des Sargasses d’amours très profondes (500 mètres de profondeur, qui dit mieux ?), capables de s’orienter grâce au champ magnétique terrestre et d’ainsi parcourir des milliers de kilomètres jusqu’aux rivières ou lacs où elles peuvent ensuite vivre entre 30 et 100 ans (selon les espèces) pour enfin – leur but ultime – faire le chemin inverse et aller une unique fois se reproduire dans leur mer d’origine. L’anguille nous a, comme le hareng et la morue, nourrit des siècles durant. La sauver est nous sauver. Pour cela, d’abord, il nous faut apprendre à mieux la connaître. Je partage ici avec vous un très beau documentaire sur elle – et l’histoire (en français facile) de Renard et de sa rapine fameuse.

Les secrets de l’anguille (ARTE) > https://www.youtube.com/watch?v=T2I94eIGoOA

Le vol de Renard > http://classe.bilingue.free.fr/fr/TDM-ruse/txt/Renart.html

NL/ Reinart de Vos – Renard le Goupil - was een van mijn jeugdhelden. Mijn vader maakte een poppenkast van zijn verhalen en wij kinderen waren verrukt over de sluwe streken die hij iedereen aandeed, in het bijzonder aan zijn neef de wolf, de sinistere Ysengrin. Ik herinner me één aflevering in het bijzonder. Renard - voor de Fransen een zeer sympathiek personage - is op een dag, zoals altijd, op zoek naar voedsel voor zichzelf en zijn gezinnetje: zijn vrouw Hermeline en hun vossenwelpjes. Onderweg ziet hij een kar volgeladen met vis op weg naar de markt. Hij loopt om iets verder weg te gaan staan en doet daar alsof hij dood is. “Oh, de mooie jas voor mijn vrouw!" roept de voerman, en hij gooit het ‘lijk’ tussen tonnen haring en manden karper en paling. Die laatste waren in die tijd heel gewoon, en een delicatesse. Onze Renard herrijst gauw uit de dood en eet zich op zijn gemak een buikje vol om vervolgens met een zware ketting palingen om zijn nek weg te rennen – uiteraard niet zonder de ontredderde kooplieden te hebben beschimpt! Dit alles kwam in mijn herinneringen naar boven toen ik tot mijn ontsteltenis vernam dat 99% van de palingstand in de afgelopen 40 jaar verdwenen is. Stuwdammen, intensieve visserij en stroperij, watervervuiling, parasieten... Terwijl het buitengewone dieren zijn: geboren in de Sargassozee uit zeer diepe paringen (500 meter diep, wie kan daar tegenop?), zich orienterende dankzij het magnetisch veld van de aarde om zo duizenden kilometers kunnen af te leggen naar rivieren of meren waar ze vervolgens 30 tot 100 jaar kunnen leven (afhankelijk van de soort), om uiteindelijk - hun ultieme doel - de omgekeerde reis te maken en terug te keren naar hun oorspronkelijke Sargassozee en zich daar eenmaalig voort te planten. Net als de haring en de kabeljauw hebben palingen ons eeuwenlang gevoed. Door hen te redden, redden we onszelf. Om dit te kunnen doen, moeten wij ze eerst beter leren kennen. Ik deel met u een prachtige documentaire over de paling - en het verhaal (in eenvoudig Frans) van Renard en zijn beroemde palingdiefstal.

De geheimen van de paling (in het Frans - ARTE) > https://www.youtube.com/watch?v=T2I94eIGoOA

De diefstal van Renard > http://classe.bilingue.free.fr/fr/TDM-ruse/txt/Renart.html