Pris au vol - Vogelvlug

NEDERLANDS ONDERAAN

Mais qu’est-ce que c’est que ce drôle d’animal? On dirait une limace de mer aux multiple nageoires… Eh bien détrompez-vous: c’est un oiseau, une mouette, ou plutôt la séquence de battements d’ailes de cette mouette pendant une fraction de seconde, des mouvements donc si rapides que l’œil ne peut les distinguer… Cette sculpture date pourtant de 1887, bien avant que l’on ait les moyens techniques de faire de telles observations. L’auteur en est Étienne-Jules Maray, scientifique français fasciné par le mouvement et ayant inventé un moyen bien particulier pour étudier ceux qui sont trop rapides pour la capacité d’observation humaine. Pour ceci, Maray imagina d’utiliser… son fusil de chasse. À la place de cartouches, il fixe dans le canon un appareil photographique, de telle façon qu’en appuyant sur la détente il déclenche un rouage qui capture 12 clichés par seconde. Le fusil photographique est né! Cet ingénieux mécanisme lui permet de capter les différentes poses d’un oiseau en vol, difficilement perceptibles à l’œil nu. Pourtant, le scientifique n’est pas tout à fait satisfait. Ce qu’il veut désormais, c’est représenter le mouvement des ailes en trois dimensions. Pour cela, Marey adopte une nouvelle approche : la sculpture. À partir de ses photographies, il crée la sculpture Vol de mouette. Dans cette œuvre, chaque paire d’ailes montre une phase différente du mouvement de l’oiseau. Ajoutons que les travaux de Marey, au carrefour entre art et science, ont contribué à la naissance d'un nouvel art… le cinéma! (sujet inspiré par Artips).

NL/ Wat is dat voor een gek diertje? Het lijkt wel op een zeeslak met heleboel vinnen.... Welnu, dat is het dus niet, maar een vogel, een meeuw, of liever gezegd de opeenvolging van het geklepper van de vleugels van een meeuw, een fractie van een seconde lang.  Het gaat zo snel dat het oog het niet kan onderscheiden... Maar dit beeld dateert uit 1887, dus lang voordat we de technische middelen hadden om dergelijke waarnemingen te doen. De auteur is Etienne-Jules Maray, een Franse wetenschapper die gefascineerd is door beweging en die een heel bijzondere manier heeft uitgevonden om diegenen die te snel om met het blote oog bestudeerd te worden. Maray vindt een manier om daarvoor… zijn jachtgeweer te gebruiken. In plaats van patronen plaatst hij een camera in de loop, zodat hij door het ophalen van de trekker een mechanisme activeerde die 12 opnames per seconde maakte. Het fotografisch geweer is geboren! Dit ingenieuze machine maakt het mogelijk om de verschillende deelsbewegingen van een vogel in vlucht vast te leggen, wat een normale mens niet kan doen. De wetenschapper is echter niet helemaal tevreden. Wat hij nu wil is om de beweging van de vleugels in drie dimensies weer te geven. Om dit te bereiken kiest Marey voor een nieuwe aanpak: beeldhouwkunst. Uit zijn foto's maakte hij het beeld ‘Vol de mouette’. In dit werk toont elk paar vleugels een andere fase van de beweging van de vogel. Laten we hieraan toevoegen dat Marey's werk, op het kruispunt van kunst en wetenschap, heeft aan de geboorte van een nieuwe kunst bijgedragen... de cinema! (verhaal geïnspireerd door Artips).