Oliedom

In een ander draadje op deze site had ik al aangekondigd dat ik een stukje zou schrijven over oliedomme Nederlanders in Frankrijk. Die term gebruik ik niet licht. Een Nederlander in Frankrijk die een bepaald obscuur wetsartikel niet kent, bestempel ik zeker niet als dom, ook niet een Nederlander die ondanks dat hij de wet kent toch handelt in tegenspraak daarmee. Ieder bepaalt zijn eigen manier van wonen en werken in Frankrijk, al dan niet precies of net niet binnen de wet. Ieder bepaalt voor zich welke risico’s aanvaardbaar zijn en welke niet.

Wij Nederlanders zijn het natuurlijk aan onze reputatie verplicht om alles zo goedkoop mogelijk te doen, dus vooral die route te kiezen die tot zo weinig mogelijk belasting en sociale lasten leidt. En daar is niets mis mee, ik geloof zelfs dat de Nederlandse taal daarvoor de term ‘boerenslim’ heeft gereserveerd. Maar ik wil in dit verband twee groepen oliedomme Nederlanders in Frankrijk aan u voorstellen: de allesontduikers en de niet-emigranten.

Allesontduikers zijn Nederlanders die in Frankrijk wonen maar hun contacten met Franse overheidsinstanties tot het absoluut minimum beperken. En liever nog minder. Inschrijven van een bedrijf is een gedoe, dus schrijven ze helemaal niets in. Inhuren van personeel is een administratieve nachtmerrie, dus betalen ze alles zwart. Aanmelden van je gîtesverhuur vereist een formuliertje, dus dat vullen ze maar niet in. Verbouwen vereist een bouwvergunning, dat kan ook wel zo. Drank schenken aan je betalende gasten vereist een dranklicentie, maar wie controleert dat ooit? Enzovoorts enzovoorts.
Zo blijven ze onder de radar van de Franse overheid en in een opmerkelijk aantal gevallen gaat dat opmerkelijk lang goed. Totdat het fout gaat… En als het fout gaat, gaat het goed fout. Met name de vrienden van de Franse belastingdienst kunnen tamelijk vasthoudend zijn als ze ergens fiscale ontduiking vermoeden. Meestal door aangifte van een boze klant of leverancier of een concurrent die wel gewoon zijn belastingen betaalt.
Wat de Fransen doen is een stuk slimmer: zorgen dat in de basis een paar dingen goed zijn geregeld, zodat in de details een hoop vrijheid overblijft. Inschrijven van een bedrijf is een gedoe, dus schrijven ze een simpel bedrijf in met een redelijk brede bedrijfsactiviteit. Dat ze daarnaast een heleboel andere dingen doen die niet passen binnen de aangifte van hun bedrijfsactiviteit, daar komt een ambtenaar maar zelden achter (dan moet je natuurlijk geen hersenoperaties gaan doen in je schuurtje en die factureren onder de inschrijving van een chambres d’hôtes). Inhuren van personeel is inderdaad een gedoe, huur dan een gedeelte van je personeel in onder een tijdelijk contract (CDD) of de CESU en die paar zwart betaalde uurtjes vallen dan allang niet meer op. Natuurlijk gewoon je gîtesverhuur melden bij de gemeente (formulier CERFA 14004, fluitje van een cent) en aangeven bij de inkomstenbelasting, maar extra dienstverlening en een enkel weekje hier en haar wordt cash afgerekend en die cash valt dan net even buiten de kassa. Verbouwinkje: natuurlijk vraag je een bouwvergunning aan, maar als je dan toch lekker bezig bent, kan er hier en daar nog wel een aanpassinkjes bij. Beter twee dakkapellen bouwen met een bouwvergunning voor één, dan één dakkapel bouwen zonder vergunning. Drank schenken aan je betalende gasten? Prima, gewoon een chambres d’hôtes licentie ophalen bij de gemeente en geen dranklicentie. Bij controle: wel je best gedaan, maar net niet helemaal goed. Een slimme Fransman rolt gemakkelijk door het leven, omdat hij enkele zaken in de basis goed heeft geregeld en voor de rest zijn vrijheid gebruikt. Ziehier het contrast met de oliedomme Nederlandse allesontduiker.

Niet-emigranten zijn Nederlanders die in Frankrijk wonen, maar zich in allerlei bochten wringen om net te doen alsof ze nog in Nederland wonen. Illegaal ingeschreven bij de dochter in Nederland, niet aangemeld bij de Impôts voor de Franse inkomstenbelasting, etc.
Voor mensen die doodsbenauwd zijn voor de Franse bureaucratie en alle formulieren in combinatie hun beperkte kennis van het Frans kan ik nog begrip opbrengen, al past hun verhuizing naar Frankrijk niet helemaal bij deze papierenangst. Vaak hebben deze Nederlanders tijd nodig om voetje-voor-voetje, formulier-voor-formulier hun angst te overwinnen en ik hoop dan maar dat dit forum hen daarbij tot steun is.
Oliedom zijn echter de niet-emigranten die denken dat ze financieel beter af zijn door net te doen alsof ze nog in Nederland wonen. Wat ze zien is meestal slechts het verdere opbouwen van de AOW, wat ze niet zien of niet willen zien zijn de kosten en de risico’s: ook in Frankrijk kun je pensioen opbouwen; altijd overal voortdurende moeten doen alsof je nog in Nederland woont, dus oppassen dat je je niet verspreekt (heel vermoeiend); inschrijving in Nederland of een adres waar je niet daadwerkelijk woont is strafbaar met dank aan oud-minister Donner; voortdurend in overtreding zijn van allerlei kleine letters van verzekeringspolissen is risicovol; de auto op Nederlands kenteken kost heel veel meer dan op Frans kenteken; niet in aanmerking komen voor bepaalde Franse subsidies en uitkeringen en naarmate je leeftijd vordert zijn de sociale lasten lager in Frankrijk dan in Nederland en dat geldt ook voor de kosten van een ziektekostenverzekering. Enzovoorts enzovoorts.
Ze zeggen wel eens: hoe ouder hoe gekker en dat gaat hier helemaal op: Hoe hoger de leeftijd van de niet-emigranten hoe dommer het is om niet te emigreren, met de niet-emigranten die al met pensioen zijn als allerdomst, zeg maar gerust: oliedom!

Wim van Teeffelen