Oh!... France, Mon amour…(68) Help! Ik ben een helixophile!

Wees niet bang, ik heb geen rare besmettelijke ziekte of zo! En eigenlijk heb ik ook geen hulp nodig, hooguit bij het vinden van een model wat ik nog niet in mijn bezit hebt.

Ik ben altijd op zoek naar kurkentrekkers. Ik verzamel ze en ben dus een helixophile, iemand die kurkentrekkers verzamelt!

De oorsprong van de kurkentrekkers is onbekend, maar de Engelse claimen dat het eerste octrooi werd uitgegeven in 1795, terwijl al in 1600 bekend was dat er kurkentrekkers werden gebruikt. Nu zijn er duizenden verschillende modellen verspreid over de hele wereld, dus om de collectie compleet krijgen is een utopie, maar daar gaat het ook niet om.

Als je net als ik je collectie tentoonsteld thuis, dan kan je er op wachten totdat een bezoeker je collectie waardeert! Nu heb ik er ongeveer zo’n 150 verschillende, maar tot ongenoegen van mijzelf mag ik ze niet in huis ophangen. Maar ik heb een serre met een houten wand, waarop ik ze heb uitgestald. Niet allemaal want de meest kostbare bewaar ik in huis vanwege veiligheidsredenen. (diefstal) Ik ben niet de enige die dit leuk vindt, want de prijzen van deze kurkentrekkers kunnen zeer hoog oplopen. Vooral de oudere modellen zijn zeer gewild, met prijzen die op kunnen oplopen tot wel zestigduizend € . Mijn duurste die ik in mijn bezit heb is een vrij nieuw model dat ongeveer zo’n € 150.00 gekost heeft, het was een kado van mijn Franse buurman die zelf een verwoed wijnverzamelaar is en ongeveer 2000 flessen in zijn kelder heeft liggen.

In Frankrijk waar ik woon, ligt een dorp met de naam Laquiole (spreek uit: lajole) dat in de Languedoc ligt.(languedoc betekent (lenge d’Oc) taal van Occitanië) Het streekdialect is Provençaals een verzameling van diverse streektalen die voor het gemak Languedoc worden genoemd.

In dit dorp worden messen gemaakt en natuurlijk kurkentrekkers (tire bouchon( bouchon is kurk en tire is trekken) Laguiole de naam is van een hooggelegen dorp met 1.300 inwoners op het vulkanische plateau van Aubrac, dat 's winters doorgaans schuilgaat onder een dik pak sneeuw.

Wie een beetje oog voor messen heeft, weet dat die van Laguiole tot de mooiste behoren die er te krijgen zijn: elegante vorm, zorgvuldige afwerking, het heft uitgevoerd in alle denkbare materialen, van hout of hoorn tot aan met diamantjes ingelegd goud.

Dat deze messen zo populair werden hebben ze nooit kunnen bevroeden en hebben dan ook een verschrikkelijke fout gemaakt door geen patent aan te vragen voor deze kwalitatief zeer mooie kurkentrekkers en messen uit Laguiole!

Maar Laguiole is zijn naam kwijt, dat is de tragiek van het dorp. Het gebeurde ongeveer twintig jaar geleden. Gilbert Szajner, een zakenman uit Saint-Maur-des-Fossés, niet ver van Parijs, zag potentie in Laguiole. Een naam die associaties opriep met ambachtelijkheid, zuiverheid, savoir-faire en het eerlijke leven op het platteland. Met die bijklanken kon hij wat. Hij besloot de naam te deponeren en verkoopt sindsdien zijn waren als Laguiole. Zonder uitzondering spullen die nooit in het dorp in het Franse Centraal Massief zijn geweest.

Het is een messengevecht  geworden wat de bevolking, met name de burgemeester grandioos verloren heeft
Gilbert Szajner die onder de naam Laguiole producten verkoopt die niets met het dorp te maken hebben - aanstekers, barbecues, sokken, rugzakken, horloges, pennen. Allemaal voorzien van het bijtje dat als het logo van het dorp wordt beschouwd.

Thierry Moysset is directeur van La Forge de Laguiole, de grootste en meest prestigieuze messenfabrikant van het dorp. In kleine ateliers wordt gebeiteld, geslepen, geschaafd, geschuurd, geboord en gepoetst. De werkwijze sinds 1829 is arbeidsintensief. Elk mes wordt door één ambachtsman gemaakt; de productie per persoon is hooguit vijf stuks per dag.

Die messen worden vaak met gegraveerde namen  van vader op zoon doorgegeven. De prijzen zijn navenant: een instapmodel komt al snel op 80 euro, het duurste exemplaar kost 67 duizend euro.

Tot de klantenkring behoren, met andere rijken der aarde, de vorstenhuizen van Jordanië en Marokko, de regeringsleiders van de G20 en de familie Porsche.

De firma Durand is de tweede producent van het dorp. Ze heeft naast de werkplaats ook een messenmuseum. '80 procent van de messen met het opschrift Laguiole komt uit Pakistan of China', staat op een vitrine met misbaksels.
De werkplaatsen van La Forge en Durand liggen naast elkaar. Wat niet wil zeggen dat ze vrienden zijn. 'Er woedt hier al jaren een burenoorlog', zegt Christophe Durand (42), zoon van de oprichter. 'Maar in wezen voeren we een gezamenlijke strijd. Onze messen waren vroeger al een teken van prestige, mensen lieten zo zien dat ze geslaagd waren. Dat moeten we bewaken.' Voor hem is de garantie van de fabrikant belangrijker dan het woord Laguiole of het bijtje. Het woord Laguiole, dat doet je dromen: van koeien, van sneeuw, van de hoogvlakte. Die droom wil ik nalaten aan de volgende generatie.'
Thierry Moysset is, met de burgemeester, gangmaker achter de gerechtelijke strijd om de naam Laguiole. De rechter redeneerde dat Laguiole-messen deel zijn gaan uitmaken van het algemeen spraakgebruik en dat er geen direct verband meer is met het dorp. Met producten die de naam Laguiole dragen, wordt volgens die redenering geen schade toegebracht aan de reputatie van het dorp.

De burgemeester is optimistisch over de afloop van zijn strijd. 'Made in France is erg geliefd en leuk tegenwoordig, maar dat is prêt-a-porter. Pas als je een AOC/AOP (*)bent, wordt het maatkleding.' En zo zou het ook met de kurkentrekkers van Laquiole moeten zijn.

• AoC (Appellation d'origine contrôlée)
• AoP (Appellation d'Origine Protégée)

Wilt u niets missen van deze verhaaltjes, dan kunt U mij volgen via mijn weblog. http://ohfrancemonamour.wordpress.com/

U krijgt dan iedere week mijn verhaal automatisch per mail toegestuurd.