Oh!... France, Mon amour… (37) Een Menapier in het land van de l’Eduen.

De namen Menapi en Eduen (=Headui) zijn afkomstig van Keltische stammen die vanaf ongeveer 1000 jaar voor de jaartelling Europa bevolkten.Ik kom zelf uit het gebied dat door de Menapiërs werd bewoond (Zuid-West Nederland).

Sinds jaren verblijf ik definitief in de Bourgogne, waar de grootste Keltische stam de streek beheerste: L’Eduen. Eigenlijk klopt de naam Kelten niet. De oorzaak hiervan ligt bij de Grieken, die geconfronteerd werden met deze woeste stammen. Zij noemden hen Keltoi, het waren in hun ogen barbaren. Keltoi is eigenlijk een verzamelnaam, want alle Keltische stammen hadden een aparte naam. Deze voorliefde om zich van elkaar te onderscheiden is voornamelijk de reden dat zij onderling zo verdeeld waren:  woest en stoer doen tegenover elkaar zodat de stammen zich steeds maar weer opsplitsten. De Romeinen noemden de Kelten “Gaul” en/of Galliërs. Dit kan weer afgeleid worden van de stam die de Romeinen in Klein Azië (Turkije) tegenkwamen, de Galaten. Omdat de meesten van deze stammen grotendeels Kelten waren, werden ze door de Romeinen ook Celtae genoemd. Daarvan zijn Gallatus en Gallus afgeleid. Het is echter ook mogelijk dat deze woorden hun oorsprong hebben in het Keltische Galno (kracht of sterkte). In de andere Europese talen heten ze ook wel Gaul (Engels), Gaulois (Frans) en Galo (Spaans).                                             In de latere literatuur wordt algemeen gesproken over Kelten of Celts, die gedurende het millennium vóór het begin van onze jaartelling en de eeuwen daarna hun eigen Keltische taal spraken. Het is dus primair een linguïstisch begrip. Een Kelt was een spreker van een Keltische taal. Zoals de Keltische taal “Coelbren”

Van origine komen de Kelten uit de staten rond de Zwarte Zee. Vandaaruit trokken zij rond en roofden alles wat los en vast zat. Een vaste woonplaats hadden ze niet, maar er is wel veel informatie verkregen over hun leef- gewoontes door opgravingen van begraafplaatsen.  Ze trokken via verschillende routes door West-Europa, dit om de hoge Alpen te vermijden. De Kelten die de Noordelijke route volgden, die naar Duitsland, Denemarken en naar Nederland leidde, hadden weer andere gewoontes dan de Kelten die via de zuidelijke route, Italië, Zuid Frankrijk en Spanje reisden. Dit is te concluderen uit de verschillen die bestaan tussen diverse stammen die in Groot Brittannië en Ierland zijn aangetroffen. Veel Ierse stammen hebben hun wortels via de Spaanse Kelten, terwijl de Keltische stammen die in Groot Brittannië en Noord Europa zijn aangetroffen meer de wortels hebben van de Noordelijke stroming.

De kelten zijn in 2 leefgebieden zeer belangrijk geweest. We spreken over de Hallstatt cultuur (6^e eeuw v. Chr.) in Oostenrijk en de La Tene cultuur (2^e eeuw v Chr.) in Zwitserland. Dat de Hallstatt cultuur zich zo kon ontwikkelen komt door de zoutvondst. Het zout leverde veel geld op. Het zout, (Sal) werd gebruikt om betalingen te doen, hier is ook het woord salaris van afgeleid. De Kelten blonken uit in hun landbouw, wapen- en kunsttechnieken. Dat kwam mede door het contact dat zij onderhielden met de Etrusken die in het huidige Italië woonden, ten noorden van Rome. De Etrusken waren zeer vaardige handwerkslieden. De Etrusken zijn door de Romeinen nagenoeg uitgeroeid. De Keltische La Tene culltuur waren kunstzinnig begaafd, meer dan de Kelten van de Hallstatt cultuur!

De Etrusken hadden veel contact met de Grieken die in Magna Graecia woonden (Zuid-Italie). De Grieken die zich net als de Kelten zich enorm verspreidde over Europa, vanwege het gebrek aan landbouwgrond. De afstand tussen Griekenland en Zuid-Italië is relatief klein te noemen en zo ontstonden ter plaatse handelsposten die vandaar uit de Middellandse zee bestreken. Handwerkslieden hadden kleine ateliers vanwaar zij hun kunstwerken vervaardigden en verhandelden. Met de Kelten ten noorden van Italie, daar onder de Etrusken (net boven Rome) en daaronder de Grieken die in Zuid Italie woonden. Daartussen waren nog diverse andere stammen zoals de Latijnen, Liguriërs, Pelasgen en Sabijnen. Al deze stammen hebben zich moeten conformeren aan de wetten van de Romeinen. De Kelten waren als los zand voor de Romeinen, men kreeg er geen grip op, o.a. door hun verdeeldheid. De Romeinen maakten slim gebruik van de Kelten door de stammen afzonderlijk te benaderen en hun tegen betaling te laten vechten. Zo kon er gebruik gemaakt worden van de vechtlust van de Kelten. Dat er in Frankrijk grote verschillen bestaan tussen de diverse bevolkingsgroepen qua uiterlijk, mentaliteit en gewoontes is zonder meer terug te voeren naar de eerste eeuwen van onze jaartelling.                   De Kelten beinvloed door de Germanen, Romeinen en de Griekse pioniers in het zuiden zijn als een culturele mix “creuset” voor wat Frankrijk nu is.

En dan komt er een Menapier in de Bourgogne wonen en ja,… wat voor creuset word het dan?

Wilt u niets missen van deze verhaaltjes, dan kunt U mij volgen via mijn weblog. http://ohfrancemonamour.wordpress.com/                                                                                                                            U krijgt dan iedere week mijn verhaal automatisch per mail toegestuurd.