Nieuwe woorden in het woordenboek en de encyclopédie du Petit Larousse

De afgelopen week was het weer zo ver: de aankondiging van de editie 2024 ! Honderdvijftig nieuwe woorden en 40 personen zijn nieuw opgenomen in het naslagwerk. Hieraan is een soort verkiezing aan voorafgegaan door een comité. Er worden overigens geen woorden verwijderd.

De gekozen worden moeten voorkomen in de gewone spreek- en schrijftaal; vaktermen of bijvoorbeeld uitdrukkingen die alleen door de jeugd worden gebruikt worden vermeden. In het artikel dat ik las in Lefigaro wordt gesproken over een positief jaar. In vorige jaren kwamen meer negatieve woorden naar voren als europhobe, malbouffe en post-verité. Als voorbeelden van nieuwe woorden noemt men vélorution, infodémie, prête-plume, mobilité douce. Boboïser vind ik zelf het leukste woord. Ook komen er steeds meer woorden uit de numerieke wereld voor in ons dagelijks taalgebruik, waardoor instagrammable ook zijn intrede heeft gemaakt. Grappig te lezen dat er een zekere weerstand wordt geconstateerd tegen teveel anglicisme: een flex office kun je beter bureau nomade noemen. Toch zijn woorden als espace game, home staging, webinaire (of webinar) en greenwashing opgenomen. Maar er worden alternatieven gegeven als séminaire en ligne of écoblanchiment. 

Ik geef hieronder nog wat voorbeelden van nieuwe woorden:

Nutri-score: etiquettage nutrionnel, etiket met voedingswaarde of score

Home staging: mise en scène de la maison, ofwel een opknapbeurt van het huis (vaak voor verkoop). Stéphane Plaza en zijn team laten wekelijks op M6 zien hoe je met beperkte middelen een huis verkoopklaar kunt krijgen.  

PLS: position laterale de sécurité: aan het einde van je latijn zijn en gaan uitrusten. Ik kom deze uitdrukking de laatste tijd zelf hier en daar tegen. De tuinman die meldt dat het de hoogste tijd is om PLS te gaan uitvoeren.

Malaisant: iemand die je in een vervelende positie brengt of hinder veroorzaakt.  

Se ramiter: opnieuw vriend worden. Vreesboek laat zich hier gelden. ;)

Réensauvagement: de natuur in zijn oude, wilde staat terugbrengen.

Covidé: iemand die Covid heeft. Soigner un patient covidé.

Boboïser: een (volks-)wijk verfraaien of beter maken om het de bobo's naar de zin te maken.

Écoanxiété: angst, gelieerd aan de onmacht om iets aan het verslechterende milieu te kunnen doen. 

Vélorution: internationale beweging die de overgang van gemotoriseerd transport naar gebruik van de fiets beoogt. 

Tenslotte prête-plume: iemand die namens een ander teksten voorbereid of schrijft. Hier werden en worden soms ook écrivain fantôme, ghost writer en zelfs (!) nègre voor gebruikt. De prête-plume lijkt mij de functie prachtig dekken.

Ik zag op de Van Dalen site (met of zonder verbindingsstreepjes?) ook nieuwe woorden in de Nederlandse taal, waaronder een flink aantal volledig engelse, zoals: filesharing, freerunning, lucky shot, range-extender en tracken. Maar gelukkig ook goedkopestoelenmaatschappij, keukentafelgesprek en panseksueel en wethouderssocialisme. 

Ikzelf vind de Franse gewoonte om zoveel mogelijk en dicht bij de moedertaal te blijven een groot goed. En vermoed dat ik niet de enige ben hier.

Bonne journée, have a nice day of fijne dag gewenst !