Le mot du jour: ithyphallique / Het woord van de dag: ithyphallisch

NEDERLANDS ONDERAAN 

Avant-hier, j’ai plongé dans l’inconnu. Non pas 20 000 lieues sous les mers, mais 20 000 ans sous notre temps. Me trouvant au cœur du Périgord noir, j’en ai en effet profité pour aller visiter la fameuse grotte de Lascaux. Pas Lascaux I, l’authentique, heureusement fermée à quasiment tous (et ainsi à même de quelque peu rééquilibrer son athmosphère). Ni Lascaux II, le fac-similé partiel réalisé en béton armé et peint à la main ouvert en 1983. Ni Lascaux III, l’étonnante ‘grotte itinérante’, exposition voyageant à travers le monde et constitué de panneaux ajustables extrêmement réalistes. Non, avant-hier, j’ai visité Lascaux IV, et j’en suis resté bouche-bée ! Imaginez un hall de gare futuriste, aux lignes épurées, à la lisière d’un petit village périgourdain : Montignac-Lascaux. Situé juste sous la fameuse colline (où 4 garnements découvrirent en 1940 l’entrée de la fameuse grotte), cet espace tout en béton offre aux visiteurs dès leur arrivée une fraicheur presque troglodyte. La visite est étonnante, car on s’imerge à la fois dans la préhistoire la plus fascinante et dans une modernité qui force l’admiration. La grotte a été scannée, moulée et recréée au 16^ème de millimètre sur des coques de polystyrène. Époustouflant, car il s’agit non seulement de la cavité elle-même, et de ses célèbres peintures, mais aussi des milliers de fines gravures rayées au stylet de silex sur les plafonds calcaires des salles les plus profondes et quasi invisibles à l’œil nu. Ces graffitis préhistoriques se superposent et s’entrelacent et cela a dû être un sacré casse-tête pour les détecter, centimètre carré après centimètre carré. Les explications des guides sont d’ailleurs limpides, et posent comme il se doit plus de questions qu’elles n’en répondent. Elles m’ont permis de mieux imaginer la vie de ces homo sapiens au milieu d’une toundra ressemblant à la Finlande actuelle, parlant entre eux une langue inconnue, vivant non pas dans les grottes mais à leur entrée, et se nourrissant surtout de rennes – bien, qu’étrangement, les peintures ne montrent que des chevaux, des cerfs, des aurochs et, tout au fond d’un puit, une seule et unique figure antropomorphe, ithyphallique (= au sexe érigé) et à tête d’oiseau ! Le mystère reste entier…

NL/ Eergisteren, heb ik in het onbekende gedoken. Niet 20.000 mijlen onder zee, maar 20.000 jaar onder onze tijd. Aangezien ik me momenteel in het hart van de Périgord Noir bevind, heb ik van de gelegenheid gebruik gemaakt om de beroemde grot van Lascaux te bezoeken. Niet Lascaux I, de authentieke, nu gelukkig voor bijna iedereen gesloten (en dus in staat haar athmosfeer weer enigszins te herstellen). Evenmin Lascaux II, het in 1983 geopende facsimile van een deel van de grot, van gewapend beton gemaakt en met de hand beschilderd. Noch Lascaux III, de verbazingwekkende ‘reizende grot’, een internationale tentoonstelling van zeer realistische verstelbare panelen. Nee, eergisteren bezocht ik Lascaux IV, en ik ben er met open mond uit gekomen! Stelt u zich een futuristische, strakke stationshal voor, aan de rand van een dorpje in de Périgord: Montignac-Lascaux. Gelegen onder de beroemde heuvel (waar 4 jongens in 1940 de ingang van de beroemde grot ontdekten), biedt deze volledig betonnen ruimte de bezoeker een bijna troglodieten koelte zodra hij aankomt. Het bezoek is werkelijk verbazingwekkend, want je wordt ondergedompeld in zowel de meest fascinerende prehistorie als in een moderniteit die tot bewondering dwingt. De grot werd gescand, gegoten en op een schaal van 16 millimeter nagemaakt op polystyreen schelpen. En dit is adembenemend, want het gaat niet alleen om de grot zelf en de beroemde schilderingen, maar ook om de duizenden fijne gravures die met een vuurstenen stift op de kalkstenen plafonds van de diepste kamers zijn gekrast en die bijna onzichtbaar zijn voor het blote oog. Deze prehistorische graffiti staan boven elkaar en zijn in en met elkaar verstrikkeld; het moet een hele klus zijn geweest om ze te ontdekken, vierkante centimeter voor vierkante centimeter. De uitleg van de gidsen is helder, en stelt zoals het hoort meer vragen dan ze beantwoordt. Het heeft me geholpen om mij een beter beeld te vormen van het leven van deze homo sapiens, midden in een toendra die op het huidige Finland lijkt, die onder elkaar een onbekende taal spraken, niet in de grotten leefden maar aan de ingang ervan, en voornamelijk rendieren aten - hoewel de schilderijen vreemd genoeg alleen paarden, herten, oerossen en, op de bodem van een put, één enkele antropomorfe figuur tonen, ithyphallisch (= met een rechtopstaand geslachtsorgaan) en met een vogelkop! Het mysterie blijft in zijn geheel onopgelost...