La mairesse van Morette in l'Isère

Het is weer het seizoen van de bises. Dat is het in Frankrijk altijd, maar met de feestdagen vieren de bises hoogtij. Mannen hoeven slechts de helft van het gezelschap af te werken, want een andere man geven ze meestal een hand. Het zijn vooral vrouwen die het slachtoffer zijn van het franse begroetingsritueel. Zij worden geacht alle leden van een gezelschap, mannen en vrouwen, bekenden of niet, afhankelijk van de regio een, twee, drie, vier en soms zelfs vijf bises te geven.

De burgemeester van Morette (Isère) heeft er schoon genoeg van. Volgens de Midi Libre heeft zij al haar 73 collega's, die ze eens in de zoveel tijd tijdens een vergadering van de Communauté des Communes ontmoet, vorige week per email laten weten dat ze er geen zin meer in heeft om hun alle 73 drie bises te moeten geven. La "mairesse" vindt het onplezierig om met mensen die ze nauwelijks kent dergelijke intimiteiten uit te wisselen. In de email vertelt ze ook dat ze al verschillende keren expres te laat op een vergadering is gekomen om zichzelf van deze verplichting te bevrijden. Ze geeft er de voorkeur aan om in het vervolg alle collega's de hand te schudden, net als mannen onder elkaar doen.

Het bise-gedoe, dat de Fransen zo fraai als "l'art de la bise" betitelen, is inderdaad een ellende, met name voor vrouwen. Zij worden geacht het hele gezelschap af te lebberen. De grootste ellende is dat in de winter, wanneer er weer een griepgolf over het land komt. De eerste winters nadat ik hier was komen wonen, heb ik ieder jaar een keer griep gehad. In Nederland is me dat in m'n hele leven slechts één keer overkomen. Vorig jaar besloot ik er iets tegen te doen. Van begin december 2016 tot begin maart 2017 weigerde ik alle bises. Voor het eerst kwam ik toen de winter in Frankrijk door zonder griep. Met het gevolg dat ik ook dit jaar de franse begroetingsbises weiger.

Door sommigen wordt dat als een belediging gezien. Eerst denken ze dat je griep hebt of verkouden bent. "Geeft niet hoor! Ik ben ingeënt", zeggen ze dan, of "het kan me niet schelen." En dan willen ze je alsnog van de drie zoenen voorzien waar jij en zij recht op hebben. Wanneer je dan zegt dat je kerngezond bent, maar dat je dat ook graag wilt blijven, kijken ze je aan of je niet goed bij je hoofd bent. "Waarom laat je je dan niet inenten?" vroeg een vriend. Ik laat me niet inenten, omdat ze tevoren nooit precies weten welk virus dit jaar zal toeslaan. Dus ze gokken maar wat met hun inentingen. Aan mijn lijf geen polonaise, alleen ten behoeve van nóg meer winst voor de farmaceutische industrie. Een simpel preventief middel is afdoende gebleken, al riskeer je om een aantal Fransen zwaar te beledigen. Jammer dan.

Net als la mairesse van Morette geef ik er de voorkeur aan om mijn bises te bewaren voor degenen die ik vrij goed ken. De anderen geef ik een hand, maar het is in Frankrijk voor vrouwen óf bises óf niets. Je moet al heel nadrukkelijk je hand uitsteken wil je niet geconfronteerd worden met gespitste lippen en een toegestoken wang. Een handdruk heeft echter weer het nadeel dat er macho's zijn, die via hun ferme handdruk per se willen laten weten dat ze "karakter" hebben. Ze knijpen je hand bijkans fijn. Al een paar keer is het me overkomen dat ik keihard "Au!" riep, omdat ik met mijn oude artrose-handen bijna door de grond ging van de pijn.

Al met al zijn vrouwen nog lang niet verlost van de verplichte bises en het is buitengewoon moedig van la mairesse de Morette dat zij de franse kat de bises-bel heeft aangebonden. Daarom speciaal voor haar een limmerik:

De mairesse van Morette in l'Isère
Vindt frans bises-gedoe een misère:
"Een hand ça suffit,
of je 't leuk vindt of nie.
Al die bises zijn mij te vulgaires!"