La femme la plus embrassée du monde - De meest gekuste vrouw ter wereld

NEDERLANDS ONDERAAN

C’est la femme la plus embrassée du monde. Elle n’a pas de nom, rien qu’un visage au sourire éternel, si secret, à la fois si retenu et si épanoui, qu’il fait de suite penser à sa sœur italienne, la Joconde. Mais les yeux de Mona Lisa, eux, vous regardent bien en face et s’amusent du mystère qu’elle suscite. Alors que les paupières de l’Inconnue de la Seine sont closes à jamais, et qu’il semble que son expression sereine et amusée ne reflète que son for intérieur. Qui est-elle ? Nul ne le sait avec certitude. On dit – mais des indices précis font supposer que ce n’est qu’une légende – qu’il s’agit d’une jeune fille du peuple, de quinze ans à peine, dont le corps fut repêché en 1902 à Paris, dans un canal jouxtant la Seine, peu de temps après sa noyade. En ce tout début du XXème siècle, la misère poussait bien des pauvres au suicide, et la morgue débordait de corps boursouflés et en décomposition. Mais elle était restée si belle, si fraiche, et surtout si… souriante que l’employé de garde en fut touché et fit de suite venir un platrier pour faire faire de cette Ophélia un masque mortuaire. C’était alors pratique courante pour les gens importants, mais pas pour les simples quidams, ni à plus forte raison pour des cadavres anonymes. Ce masque resta longtemps exposé dans la vitrine de cet artisan, au cœur de la ville, et déclencha une véritable passion romantique, et de très beaux textes. Rainier Maria Rilke en parle dans son unique roman, Vladimir Nabokov lui dédie un poème, et même Louis Aragon en fait le pivot de son ‘Aurélien’ : ce jeune homme de bonne famille tombe amoureux du masque, et courtise une jeune femme y ressemblant. Celle-ci, se découvrant seulement être un reflet de la statue, se noiera... Bien, mais où sont donc les baisers promis ? Et bien, sachez que c’est son visage qui fut choisit pour les mannequins utilisés pour entrainer les secouristes à ce bouche-à-bouche permettant de réanimer les noyés. Ce qui fait de la demoiselle la femme la plus embrassée du monde. Mais la belle n’en a cure et se contente de sourire, sans jamais daigner ouvrir les yeux…

NL / Ze is de meest gekuste vrouw ter wereld. Ze heeft geen naam, alleen een gezicht met een eeuwige glimlach, zo geheim, zo ingetogen en toch zo open, dat het onmiddellijk doet denken aan haar Italiaanse zus, de Mona Lisa. Maar de ogen van de Mona Lisa kijken je recht in het gezicht en genieten van het mysterie dat ze oproept. De oogleden van de ‘Inconnue de la Seine’ zijn voor altijd gesloten en het lijkt erop dat haar serene, geamuseerde uitdrukking alleen haar innerlijke zelf weerspiegelt. Maar wie is zij? Niemand weet het zeker. Er wordt gezegd - maar er zijn duidelijke aanwijzingen dat dit slechts een legende is - dat ze een gewone volksmeisje was, amper vijftien jaar oud, wier lichaam in 1902 in Parijs werd gevonden in een kanaal langs de Seine, kort nadat ze verdronken was. Aan het begin van de 20e eeuw dreef armoede veel arme mensen tot zelfmoord en het mortuarium stroomde vol met opgeblazen, door het water ontbonden lichamen. Maar zij was zo mooi, zo fris en vooral zo... glimlachend gebleven dat de dienstdoende medewerker ontroerd raakte en boodt onmiddellijk een stukadoor om van deze Ophelia een dodenmasker te maken. Dit was in die tijd gebruikelijk voor belangrijke mensen, maar niet voor gewone luien, en zeker niet voor anonieme lijken. Het masker bleef lange tijd tentoongesteld in de etalage van de winkel van deze ambachtsman in het hart van de stad en veroorzaakte een ware romantische passie en een aantal prachtige teksten. Rainier Maria Rilke schreef erover in zijn enige roman, Vladimir Nabokov wijdde er een gedicht aan en zelfs Louis Aragon maakte het tot het middelpunt van zijn 'Aurélien': deze welgestelde jongeman wordt verliefd op het masker en maakt een jonge vrouw die erop lijkt het hof. Wanneer die ontdekt dat ze slechts een weerspiegeling van het standbeeld is, pleegt ze zelfmoord in de Seine... Goed, maar waar zijn die beloofde kussen? Het is zo dat haar gezicht uitgekozen werd voor de oefenpoppen die gebruikt worden om eerstehulpverleners te trainen in mond-op-mondbeademing. Dat maakt haar de meest gekuste vrouw ter wereld. Maar de schone trekt zich er niets van aan en glimlacht alleen maar, zonder ooit haar ogen te openen...