Klein toerisme in Coronatijd

Ik krijg heel veel vragen van oud-klanten, bestaande klanten en niet-klanten over de verwachtingen voor het toeristenseizoen 2020. Met maatregelen die dagelijks aangepast worden, niet alleen in Frankrijk maar in alle landen vanwaar normaal toeristen naar Frankrijk komen, is dat in deze bizarre tijd niet te voorspellen. Ik kan hoogstens wat indrukken en ideeën met u delen, gebaseerd op wat ik van veel kleine toeristische ondernemers hoor, wat toerisme-goeroes voorspellen en wat de INSEE-statistieken laten zien. Ik geef onmiddellijk mijn mening voor een betere als iemand een voorspelling kan doen met een betere onderbouwing.

Niet elk klein-toeristisch bedrijf is hetzelfde. Dit zijn mijn ideeën over de verschillende deelsectoren:

Bars en restaurants
Deze categorie is eigenlijk nog het gemakkelijkst te voorspellen: het is en blijft dramatisch zolang de bars en restaurants gesloten blijven in Frankrijk en het wordt niet veel beter als ze open mogen gaan met afstandbeperkingen. Dit zie ik het vaakst als voorspelling: de kosten komen dan op 80% van het oude niveau, de omzet gaat naar 50% of minder. Dit is voor geen enkele ondernemer vol te houden. Welke steunmaatregel de regering Macron ook gaat verzinnen (en er komen zeker aanvullende maatregelen voor deze categorie), de Franse staat kan niet alle bedrijven in deze sector eindeloos in leven houden. Dus tot het moment dat er een vaccin ruim beschikbaar komt of er een goed geneesmiddel is gevonden voor dit virus, zullen er vele ondernemingen omvallen. Dat zal eerder gelden voor ondernemers die vinden dat de overheid maar voor hen moet zorgen, dan ondernemers die innovatief proberen er nog iets van te maken, maken met ‘chef à domicille’, afhaalservice of wat dan ook.

Chambres d’hôtes en hotels (ik boedel dan kleine- familie- of boetiek-hotels, niet de grote ketens)
Deze zijn in principe nooit gesloten geweest en zullen ook niet gesloten worden, maar er zijn wel ernstige beperkingen: de restaurants zijn dicht, net als de bar. Maar de afstandsmaatregelen kunnen vaak, soms met opmerkelijke oplossingen, wel worden toegepast. Roomservice voor ontbijt, lunch en diner is toegestaan. Gezelliger wordt het er allemaal niet op, maar er zijn mogelijkheden. Wat ontbreekt zijn natuurlijk de toeristen. Tot nu toe zijn de hotels en chambres d’hôtes overeind gebleven met overnachtingen van personen die ter plekke moesten zijn en die markt zal wel blijven. Hotels en chambres d’hôtes die zich tot nu toe geheel of grotendeels op het toerisme hadden gericht, zouden van die markt ook een graantje kunnen meepikken. De verwachting is dat het toeristenseizoen 2020 alsnog op gang gaat komen in deze categorie. Ondernemers die zich op buitenlandse toeristen richten gaan het echter zwaar krijgen. Er zijn steeds meer indicaties dat toerisme van buiten het Schengengebied nog heel lang lastig zal blijven (denk met name aan Engelse. Amerikaanse en Aziatische toeristen). Maar ook voor toeristen uit landen binnen het Schengengebied verwacht Atout France dat het aantal dramatisch zal instorten in 2020 (van in totaal 89 miljoen buitenlandse toeristen in 2019 naar minder dan 40 miljoen, zelfs minder dan 30 miljoen in 2020). Dat betekent ook dat Franse toeristen, meer nog dan in eerdere jaren, in eigen land zullen blijven.
Hotels en chambres d’hôtes hebben de beste kans om zich voor 2020 te richten op binnenlandse Franse toeristen. Maar reken op forse concurrentie. Er is nu al een overcapaciteit aan bedden en dat wordt in 2020 nog veel erger. Ondernemers in deze categorie moeten vrezen voor hun bedrijf, tenzij ze beschikken over uitmuntende communicatievaardigheden of uitmuntende gastheerschap. Of als ze hele specifieke doelgroepen weten te bereiken. Een forse omschakeling voor veel Nederlandse en Vlaamse ondernemers in deze categorie! Steunmaatregelen voor deze categorie vanuit de Franse overheid, bovenop het bestaande solidariteitsfonds, is niet waarschijnlijk. De verwachting is wel dat restaurants van hotels en tables d’hôtes in de komende tijd zullen worden toegestaan voor eigen betalende gasten. Dat zal helpen bij het overleven, maar naar verwachting zullen nog altijd vele ondernemingen in deze categorie het loodje leggen.

Campings
Ook de Franse campings zijn nooit gesloten geweest, maar tot 11 mei mag er niemand heen. Op een enkele camping is nog wel eens iemand aangetroffen met een toegestane verplaatsing, maar voor de rest waren ze leeg. Er is geen reden waarom campings niet een prima seizoen kunnen draaien als verplaatsingen weer mogelijk zijn. De meeste Fransen die het helemaal zat zijn in huis en er even uit willen, vinden wel een camping binnen de 100 km toegestane reisafstand. Uiteraard moeten de camping-exploitanten de nodige afstandsmaatregelen nemen, maar die lijken op campings in de regel redelijk goed uit te voeren. De grootste uitdaging vormt het sanitair, waar ik al verschillende creatieve oplossingen voor heb gehoord. Ook voor wat betreft eten en drinken zijn er oplossingen, van kant en klare maaltijden in de kampwinkel, tot bezorging aan de tent. Camping-exploitanten moeten wel heel erg snel nu de marketingomslag maken: van doelgroep (bv motorrijders of gezinnen met kinderen) tot een algemeen publiek uit de omgeving. Camping-exploitanten die vooral gericht waren op een algemeen maar buitenlands publiek moeten aan de slag in de eigen omgeving. Ook hier geldt naar mijn mening dat de camping-ondernemers het verder zelf moeten doen, er worden geen aanvullende maatregelen verwacht van de overheid. Naar mijn mening moet een goed ondernemer dit kunnen overleven in 2020.

Vakantieparkjes, gîtesverhuur
Het eerst wat zal worden vrijgegeven is dat eigenaren weer naar hun eigen gîte toe kunnen, vrij snel gevolgd, zo verwacht Atout France, door toestemming om die gîtes ook weer te verhuren. Immers, afstand houden tussen eigenaar en gîte of tussen gîtegebruikers onderling lijkt prima te regelen en gîtes zijn tenslotte volledige woningen met keuken, eigen sanitair etc. Voor wat betreft de verwachte toeristenstromen, lijkt dit op hotels: er zullen naar verwachting vooral Franse huurders zijn en de meeste Nederlanders zullen vakantie vieren in eigen land (en dat geldt ook voor andere nationaliteiten). Die trend is al te zien aan de run op Nederlandse vakantiehuisjes voor deze zomer door Nederlanders die een vakantie in eigen land plannen. Nog even als toelichting: als alle toeristen in eigen land blijven deze zomer raakt het klein toerisme in Nederland zwaar overbezet en in Frankrijk zwaar onderbezet, immers er zijn veel meer Nederlanders die in het buitenland vakantie vieren (in normale tijden) dan dat er buitenlanders zijn die in Nederland vakantie vieren. Voor Frankrijk is het precies andersom. Dus ook voor gîteverhuurders geldt: richt je marketinginspanningen op de binnenlandse Franse markt! Ik verwacht dat gîteverhuurders veel pijn gaan lijden deze zomer omdat er zoveel overaanbod is. Alleen de allerbeste, mooiste, mooist gelegen en betaalbare gîtes zullen dit overleven. Mogelijk komen er voor deze sector nog wel wat aanvullende steunmaatregelen van de overheid, maar aanbieders die hun marketing niet op tijd voor elkaar krijgen, zullen ook aan de overheidssteun niet veel hebben.

Overige dienstverleners
Met name conciergerie-bedrijfjes hebben de laatste maanden uitstekend zaken gedaan, maar die hele snelle opleving zal weer afvlakken als eigenaren gewoon weer naar hun vakantiehuis toe mogen. Maar wie weet, een goede ondernemer kan misschien de extra klanten vasthouden, door uitmuntende service.
Voor de touroperators en bookingbedrijven zijn het natuurlijk dramatische maanden geweest, maar op een of andere manier voel ik daar wat minder bij. Misschien helpt deze ervaring om de (over)macht van dat soort bedrijven ten opzichte van de toeristische exploitant of hun serviceverlening in vergelijking met hun tarieven wat meer in evenwicht te brengen. Al besef ik dat dit misschien niet meer is dan een mooie droom.

Tot zover mijn gedachtespinsels, misschien brengt dit u op ideeën. En als iemand het beter weet, dan hoor ik dat graag.

Wim