Kerststal, maar dan met Santons in een Provencaalse ambiance

Beste Forumvolgers.

De Kersttijd is nabij. Terwijl de Sinterklaas spullen net zijn opgeruimd staande winkels al weer vol met Kerstfrutsels.

Een belangrijk deel van mijn jeugd speelde zich af in de tijd dat verzuiling in Nederland een feit was. In katholieke gezinnen waren versierde kerstbomen te vinden en ook de Kerststal.

Mijn moeder was dol op verkopingen en veilingen en wij beschikten thuis over een grote kerststal met beelden uit verschillende collecties, die mijn moeder scoorde op veilingen, waar ook dozen 'Diversen' werden aangeboden.

Tenslotte hadden wij een stal met schaapje van verschillende grootte maar de zogenaamde basis kerstgroep was wel compleet, ook met de Drie koningen ( Rois Mages) en een bazuintoeterende engel met een doek 'Gloria in Exelcis Deo'.

In ons grote gezin werden de beeldjes regelmatig aangevat en men liet ook wel eens wat vallen waardoor bepaalde dieren zoals de kameel, driepoters waren geworden ;)

In Frankrijk maakte ik voor het eerst kennis met Kerststal-beeldjes bij Catena, een metaalwarenzaak in Bretenoux. De uitbater van de zaak had een groep beeldjes staan, waarvan een aantal mij onbekend voorkwamen. Het waren Santons, kleine fel beschilderde beeldjes van gebakken klei ca 7cm hoog.

Bij de beeldjes lagen enkele folders en toen zag ik dat de Kerststal in een Provençaalse ambiance was gezet compleet met typische karakters uit de Provence. Van alles deed in de kerstmanifestatie mee. Oude echtparen, vissers, jagers, 'petit metiers' zoals de messenslijper( remouleur) kortom een bonte verzameling van figuren, waarmee je een hele tafel wel mee kon aankleden.

Uit de folders ( Santons Marcel Carbonel) begreep ik, dat het woord Santon kwam van het provencaalse 'santouns' wat 'kleine heiligen' zou betekenen. Waren oorspronkelijk de kerstgroepen alleen in kerken te zien, in de 18 eeuw werden ze ook thuis opgesteld. Hoe rijker hoe groter het aantal beeldjes. Ook ik kon het niet laten enkele beeldjes te kopen en successievelijk breidde het aantal beeldjes zich uit.

Een geheel provençaals landschap met huisjes ging mij weer wat te ver. Later hoorde dat ook het het kerstverhaal een bijzondere wending had genomen en in een 'setting' van de Provence was geplaatst, een soort Bethlehem nabij Marseille waaraan een extra draai was gegeven! Bepaalde beeldjes laten dat zien.

's Lands wijs . 's lands eer........

Toch erg leuk de beeldjes eens nader te bekijken.

www.santonsmarcelcarbonel.com

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

2091207, Kunst en Cultuur

Reactie van Theodora Besse op 7 December 2019 op 6.35: Nee maar, een heuse link! Naar een pagina met leuke beeldjes. Dankjewel Ton.

Reactie van Jos van den Hout op 7 December 2019 op 8.11: Bedankt Ton. Wij hebben voor de etalage gestaan. Helaas niet binnen geweest.

Groeten

Jos

Reactie van Brittany op 7 December 2019 op 9.49: Nooit geweten dat er zoveel beeldjes bestonden. Ze kijken trouwens allemaal vriendelijk. Zo te zien heeft "la colère" waar de Fransen om bekend staan, deze mensen niet geraakt.

Je verhaal over de kerststal opzetten thuis herken ik heel goed. Bij ons waren de beeldjes kleiner, maar kwamen ook van de veiling, want mijn moeder hield daar ook heel erg van. "Vide greniers bestonden toen niet" Van persische tapijten (echte) tot Biedemijer meubels en Jugendstill vazen.

En dus ook de beeldjes voor "het kribje" : Een tafel met kunstmos en daarop een echt houten stoofje, Daar ging hooi in en de beeldjes van Jesus in zijn "kribje" en Maria en Joseph. Meer plaats was er trouwens niet. In de "wei" de herders, schaapjes, een lammetje, Met enkele kaarsjes ertussen, die mochten we iedere avond na het zingen uitblazen. Het laatste liedje was " Het is kinderenbedtijd zei vader vooruit de kaarsjes moeten nu uit. Wie heeft er de beurt om te blazen vandaag dat is (iedere dag een ander kind) die doet het zo graag etc..

En het engeltje zoals je die beschrijft hing er dus ook, Volledig met de gloria doek.

En de drie koningen stonden netjes achter de stal te wachten met hun kamelen tot ze aan mochten komen. Dat mocht bij ons al op 28 december want als we tot 6 januari moesten wachten...

Mijn moeder vond het op 2 januari wel welletjes en ruimde alles weer zorvuldig op.

Maar we vierden wel "driekoningen" met een driekoningenbrood etc. Als je de boon vond werd je koning. Maar niet zomaar. De koning hoefde niet mee te komen afdrogen of tafeldekken en mocht later naar bed.

En alle leden hadden een rol om de Koning te dienen. Ik was verpleegster en werd dus ieder jaar uitgeroepen tot Hofarts.

Leuke herinneringen.

Reactie van A.L. Longayroux op 7 December 2019 op 10.38: Dank voor de positieve reacties

@ Theodora:oefening baart kunst ;)

Reactie van Theodora Besse op 7 December 2019 op 11.52: Als ongelovige Amsterdamse kende ik helemaal geen kerststal. Dat veranderde toen we in 1975 naar Limburg verhuisden. Kerststallen waren daar heel gewoon. De deken van de kerk, met wie ik nogal goed overweg kon, bedacht op een gegeven moment dat het wel leuk zou zijn om op de Markt voor het stadhuis, waar altijd de jaarlijkse kerstmarkt wordt gehouden, een levende kerststal te maken met een echte Jozef en Maria (en een grote pop als Jezus). Uiteraard wist hij wel wie hij daarvoor met succes als Maria kon vragen.

Dus heb ik een hele middag als Maria gefungeerd, naast een (ook ongelovige) Jozef, temidden van enkele van een boer geleende schapen en een heuse ezel. Het spektakel van de levende kerststal trok veel bekijks! Een andere keer vroeg de deken mij om op straat zittend voor bedelares te spelen, die van een Sint Maarten hoog te paard de helft van zijn mantel toegeworpen kreeg. Zie Martinus van Tours. Ook dat evenement trok veel toeschouwers!

Reactie van Brittany op 7 December 2019 op 12.01: Ja dat kon vroeger allemaal Theodora. Zwarte Pieten bestonden en levende kribbes ook. Als je dat nu zou durven te doen wordt er netjes uitgelegd dat uitingen van geloof verboden zijn. Geen kerststal meer te bekennen in gemeentehuizen of op straat. Zelfs kaarten met "Bonne fête" worden zeldzaam. Leve de Franse Laicité En kultuuruitdrukkingen die niet meer worden geaccepteerd; Jammer hoor.

Reactie van Theodora Besse op 7 December 2019 op 12.04: Mijn verhaaltje speelde zich in Nederland af, Brittany, niet in Frankrijk.

Reactie van A.L. Longayroux op 7 December 2019 op 20.33: Bedankt Jos Brittany en Theodora voor jullie reacties.

Vermakelijk is het relaas van Theodora wel.Ik had haar graag eens in de rol van de maagdelijke Maria gezien in gezelschap van ezel en schapen :)

Voor Jos: een andere keer beter. Er komen vast nog meer Kerstfeesten;) anders maar via de mail bestellen.