Kernenergie in de lift

Op grond van een wet uit 2015 was Frankrijk van plan om in 2025 minimaal de helft van zijn kerncentrales te sluiten en te vervangen door zonne-, wind- en waterenergie. Emmanuel Macron maakte het zelfs tot een van zijn campagneleuzes. Duitsland had na de ramp in Fukushima (maart 2011) al definitief besloten dat in 2022 alle 17 duitse kerncentrales zullen zijn gesloten. Het land is druk bezig om alle kerncentrales te ontmantelen. Dit tot grote zorg van duitse energiemaatschappijen, die maar moeten zien hoe ze het land van voldoende electriciteit kunnen blijven voorzien.

In november vorig jaar verklaarde de franse milieuminister Nicolas Hulot plotseling dat het plan voor Frankrijk niet haalbaar is, omdat het zou betekenen dat het land voor de noodzakelijke energievoorziening mede is aangewezen op fossiele brandstoffen. Gezien de internationale afspraken over vermindering van de CO2-uitstoot is dat onaanvaardbaar. In december 2017 bevestigde president Macron na de tweede internationale milieuconferentie in Parijs dit nieuwe franse standpunt. Volgens hem dienen nucleaire en duurzame energiebronnen elkaar aan te vullen. Dat is noodzakelijk om op een milieuvriendelijke manier te blijven voorzien in de energiebehoefte van het land. Het is niet juist om nucleaire energie te stigmatiseren, aldus Macron, zij heeft haar eigen plaats naast andere energiebronnen.

Hiermee volgt de franse regering de finse milieuminister Petrus Pennamen, tevens vicevoorzitter van de (groene) Piratenpartij in Finland, die al enkele jaren geleden de finse regering ervan wist te overtuigen dat het land dringend kerncentrales nodig heeft. Finland moet alles in het werk stellen, aldus Pennamen, om betaalbare energie te behouden en toch de CO2-uitstoot van het land te verminderen. Die uitstoot is in Finland buitengewoon hoog, niet alleen door auto's en vrachtwagens, maar ook door het koude klimaat. In veel huishoudens en openbare en bedrijfsgebouwen wordt gestookt op hout en turf, met als gevolg een ongezond hoog CO2-gehalte van de lucht, met name in en rond Helsinki.

De finse regering is nu bezig een aantal nieuwe kerncentrales te bouwen, niet alleen als bron voor verwarming maar ook om op termijn voldoende energie te leveren om electrische auto's en vrachtwagens op te laden. Zij heeft haar keuze laten vallen op de relatief goedkope prefab-kernreactoren van het chinese CNEC (China Nuclear Energy Corporation), dat deze kernreactoren heeft ontwikkeld in samenwerking met de franse kerncentralegigant Areva (inmiddels overgenomen door EDF). Deze reactoren kunnen als brandstof zowel verarmd uranium als thorium gebruiken en zij worden niet gekoeld met water maar met helium. De eerste kerncentrale van het type EPR (Evolutionary Power Reactor) wordt momenteel gebouwd op het finse eiland Olkiluoto in de Botnische Golf. Zij bestaat uit twee kernreactoren van de "derde generatie" (zie hieronder).

De EPR kerncentrale op Olkiluoto

Finland is niet het enige land dat er steeds meer van doordrongen raakt dat kernenergie in de moderne maatschappij onmisbaar is. Overal ter wereld (ook in Frankrijk) heeft men vergevorderde plannen om nieuwe kerncentrales te bouwen. Steeds vaker wordt daarbij het franse Areva ingeschakeld, omdat de Fransen meer dan wie ook ter wereld ervaring hebben met kernenergie. Zo is Areva betrokken bij de bouw van twee nieuwe reactoren in China en twee reactoren in Engeland. Bovendien hebben de Fransen de enige kerncentrale van Zuid-Afrika gebouwd. Dat land is van plan om er zes à acht nieuwe bij te bouwen. Uiteraard heeft Areva zich voor de aanbestedingsprocedure gemeld. Daarnaast leiden de Fransen in China veel chinese en andere buitenlandse studenten op in de civiel-nucleaire techniek. President Macron, momenteel op staatsbezoek in China, heeft samen met zijn chinese ambtgenoot diverse bilaterale overeenkomsten getekend over samenwerking op het gebied van de ontwikkeling en de bouw van kerncentrales.

Kerncentrales worden onderscheiden in diverse generaties. De kerncentrales van de eerste generatie dateren uit de zestiger jaren van de vorige eeuw. Zij werden watergekoeld, waren slecht beschermd en produceerden veel radioactief afval. Ze zijn sterk verouderd, maar wereldwijd zijn er nog enkele in gebruik. De oudste momenteel nog in werking zijnde dateert uit 1969 en staat in Beznau (Zwitserland). De oudste kerncentrale van Frankrijk (1978) staat in Fessenheim. Deze wordt in 2018/2019 buiten gebruik gesteld en ontmanteld. De meeste momenteel in bedrijf zijnde kerncentrales zijn van de tweede generatie: drukwaterreactoren met een sterk verbeterd veiligheidssysteem.

De nieuwste kerncentrales, die momenteel overal ter wereld worden gebouwd, bestaan uit reactoren van de derde generatie (Evolutionary Power Reactoren, zoals die op Olkiluoto). Zij zijn door het dubbelwandige systeem (bunker in bunker) aanzienlijk veiliger, ook in geval van natuurrampen, en gaan veel langer mee. Ze verbruiken minder brandstof (produceren dus minder afval) en ze blijven stroom leveren ook wanneer de externe stroomvoorziening uitvalt.

De vierde generatie reactoren wordt pas tussen 2030 en 2040 verwacht. Deze verschillen sterk van de vorige generaties. Zij kunnen uit dezelfde hoeveelheid splijtmateriaal 50 keer zoveel stroom opwekken. Ze produceren naar verhouding dus veel minder radioactief afval. Bovendien zijn ze in staat om het afval opnieuw te gebruiken voor de productie van electriciteit, aldus het belgische Studiecentrum voor Kernenergie.

Zowel Rusland als China zijn bezig drijvende kernreactoren te bouwen die door sleepboten kunnen worden versleept naar boorplatforms en naar afgelegen gebieden. Ze zullen behalve voor de opwekking van electriciteit ook dienen voor het ontzilten van zeewater voor drinkwatervoorziening in gebieden waar drinkwater schaars is. De bouw van de russische drijvende kernreactor Akademik Lomonosov werd gestart in 2007. Deze werd ontwikkeld door het russische Rosatom en had oorspronkelijk in 2013 klaar moeten zijn. Er wordt echter nog steeds aan gebouwd in de haven van Sint Petersburg. Het is de bedoeling dat de reactor eind van dit jaar naar de haven van het noordelijk gelegen Moermansk wordt gesleept, alwaar hij zal worden voorzien van de benodigde nucleaire brandstof. Vervolgens zal hij daar nog minimaal een jaar proefdraaien. Uiteindelijk zal de drijvende kernreactor worden gestationneerd in de arctische havenstad Pevek, in het uiterste noordoosten van Rusland.

De Akademik Lomonosov

Ook de Verenigde Staten en Canada richten zich steeds meer op de ontwikkeling van nieuwe kerncentrales. Zelfs Japan, dat na het drama van Fukushima nog steeds beschikt over vijf kerncentrales, overweegt de bouw van twee nieuwe. Het chinese CNNC (bezig te fuseren met de eerdergenoemde Areva-partner CNEC) heeft in mei 2016 een contract getekend met de regering van Soedan voor de bouw van een kerncentrale in dat land. Het russische Rosatom heeft hetzelfde gedaan in december 2017. Daarmee wordt Soedan het eerste afrikaanse land (buiten Zuid-Afrika) dat zal beschikken over kernenergie.

Uit deze mondiale ontwikkelingen blijkt dat kernenergie, waartegen ooit massale demonstraties werden georganiseerd die vele tienduizenden demonstranten trokken, momenteel wereldwijd in de lift zit en dat Frankrijk via Areva en EDF daarin een rol van grote betekenis speelt. 't Kan verkeren.

Bronnen: Contrepoints, Le Monde, Wikipedia, L'Energeek, Duitsland Instituut en Nucleairforum.be

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20170109, Overheid

Reactie van Hans HOEFNAGELS op 10 Januari 2018 op 17.11: @ Theodora... prima artikel !!

Maar ik heb de volgende opmerking: De meeste momenteel in bedrijf zijnde kerncentrales zijn inderdaad drukwaterreaktoren, echter dit zijn GEEN kokend-water-reaktoren... Zoals de naam al aangeeft, wordt in een drukwaterreaktor (in de primaire kringloop) het water onder een hoge druk in de reaktor verhit, komt niet tot koken, en wordt in een stoomgenerator warmte overgedragen aan de sekondaire kringloop waarin de opgewekte stoom naar de turbine wordt geleid. In een kokend-water-reaktor wordt er direkt stoom geproduceerd in de reaktor (water kookt bij een hogere druk in de reaktor), en naar de turbine geleid. In de jaren ‘70 werden kokendwaterreaktoren (BWR’s) geproduceerd door o.a. General Electric en AEG. Dodewaard b.v. is een GE prototype BWR. Drukwaterreaktoren (PWR’s) werden vooral gebouwd door o.a. Siemens, EDF, en in het verleden Westinghouse. Borssele is zo’n type PWR. Wat betreft de tweede generatie, hebben de PWR’s het duidelijk gewonnen...

Ik ben van mening dat de nadelen van kernenergie in hoge mate worden overdreven, er zijn inderdaad een paar grote ongevallen geweest, maar hoeveel mensen kwamen daarbij om het leven? Ze zijn op de vingers van een hand te tellen... Vergelijk dat eens met roken, verkeer, huishouden (ja, echt!). Ik ben zeker ook een voorstander van duurzame energieopwekking, windmolens op zee, geo, zon, et cetera. Maar wat... als de zon niet schijnt, het niet waait, en we rijden allemaal electrisch? Waar komt de power dan vandaan? Juist, we hebben die centrales nodig. En wat dacht je van het ruimtebeslag, de horizonvervuiling, en het rendement van de alternatieven? Een windmolen van 5 MWatt b.v. levert gemiddeld over het jaar 1,8 MWatt. Voor 1 PWR (900 MWatt) zijn dus 500 windmolens nodig. Dit om maar even te relativeren...

Overleden Reactie van Theodora Besse op 10 Januari 2018 op 18.05: Ha, een deskundige! Bedankt voor de correctie, Hans! Ik kwam kokend-waterreactor ergens tegen en ik meen me te herinneren dat het in verband was met de drukwaterreactor. Waar ik het vond weet ik niet meer, want ik heb voor dit artikel zóveel gelezen! Omdat ik het wel een leuk woord vond heb ik het er in verwerkt. Ik zal Mod vragen om het weg te halen.

Reactie van eric lambregts op 10 Januari 2018 op 19.11: @ZIP: bedankt voor je kundige bijdrage! @Theodora: ik vraag me af wat je nu eigenlijk wilt met je artikel: misschien moet je toch het boek "Black Out" eens lezen; dat werd je al aangeraden bij de discussie over de "linky-meters", maar ook mbt de kernenergiediscussie is het een aanrader, al is het fictie.

Overleden Reactie van Theodora Besse op 10 Januari 2018 op 19.27: Eric, ik wil niets met mijn artikel. Ik schrijf af en toe iets over een onderwerp dat me onder ogen komt, dat m'n belangstelling wekt en waarvan ik denk dat het anderen ook zou kunnen interesseren. Dan zoek en bestudeer ik diverse bronnen en vat een en ander samen in een artikel, zoek er wat plaatjes bij en plaats het hier. Tot lering en soms tot vermaak.

Er zijn slechtere manieren om als 77-jarige de winter door te komen...

Reactie van eric lambregts op 10 Januari 2018 op 19.33: @Theodora: dat laatste ben ik helemaal met je eens, maar kernenergie is zo'n ingewikkeld en controversieel thema, dat je dat moeilijk in een 1-pagina-artikel kunt behandelen. Het lezen van het door mij genoemde boek is ook een interessante winter tijdsbesteding. Maar overigens lees ik meestal met veel respect en plezier je bijdragen.

Reactie van Bert Pijnse van der Aa op 10 Januari 2018 op 19.34: Graag hierbij een ondersteuning voor de zeer goed gedocumenteerde betogen van ZiP, waar iedereen weer lekker overheen leutert . " Wij willen vooral "goedkope energie ( bij Leclerc) , gesubsidieerde windparken en zonnepanelen, géen kolencentrales en geen gascentrales die CO2 uitstoten en vooral geen kerncentrales . " Gelukkig dat u in Frankrijk woont, want bos genoeg nog om zef Co2 neutrale houtjes te kappen om op te stoken in houtkachels " En ZIP , nu wel consistent blijven in je bijdragen . Ook op andere fora . Groetjes bert.

Overleden Reactie van Theodora Besse op 10 Januari 2018 op 19.44: Zie het als een discussiestuk. Ik geef een overzicht van hetgeen ik heb gelezen. Uiteraard zitten aan alle oplossingen van het energievraagstuk haken en ogen. Ik heb vroeger meegedemonstreerd tegen de kerncentrale in Kalkar. Daarvan werd later een vakantiecentrum gemaakt. Ook een mogelijkheid.

Ook jij komt trouwens niet met alternatieven. Alleen maar kritiek op oplossingen die anderen aandragen voor het probleem. Want dat is het. En kritiek op het feit dat ik een artikel schrijf over een ingewikkeld onderwerp. Lekker makkelijk. Ik ben er dagen mee bezig geweest. Schrijf zelf eens een artikel als je overal zoveel verstand van hebt.

Overleden Reactie van Theodora Besse op 10 Januari 2018 op 19.46: Ik zie dat Bert er tussendoor is gekomen. Bovenstaande reactie is bedoeld voor Eric.

Reactie van t.j.w.g.kurstjens op 10 Januari 2018 op 20.12: bedankt Theodora,

het onderwerp is de moeite van discussie waard. hoe meer meningen, des te groter de bubbel waarin we leven.

Reactie van Ada op 10 Januari 2018 op 20.33: Volgens mij is iedereen onderhand Tsjernobyl vergeten. Lees maar eens iets over de gevolgen hiervan. En wat ze hebben bedacht om ons weer veilig te wanen!

Kernenergie mag dan schoon lijken maar het is niet veilig en geeft afval waar men geen weg mee weet. Jammer dat Frankrijk dit denkt nog steeds te moeten gebruiken voor de levering van stroom. Er zijn zoveel andere en goedkopere oplossingen. Ze kunnen beter elk huis van wind- en/of zonne-energie voorzien, dat is goedkoper dan de bouw van allerlei reactoren. Ze hadden zich beter aan hun verkiezingsbelofte kunnen houden.