Het verschil tussen de Europese Raad, de Raad van de Europese Unie en de Raad van Europa

Je hebt drie Raden in Europa die vrijwel dezelfde naam dragen, hetgeen een bron van verwarring vormt voor de europese burger. Ook Google haalt de drie nogal eens door elkaar. Als je bijvoorbeeld googelt op de Raad van Europa, word je door Google verwezen naar de Europese Raad. Wikipedia begint steevast met de waarschuwing, dat je de drie niet moet verwarren.

Ten eerste heb je de Europese Raad, een orgaan van de EU, dat informeel werd opgericht in 1961. Het zou tot 2009 duren eer de officiële oprichting plaatsvond van de Europese Raad. De Europese Raad is een orgaan van de Europese Unie en bestaat uit de regeringsleiders van de 27 lidstaten van de Europese Unie. De bijeenkomsten van de Europese Raad vinden twee keer per jaar plaats in het Europagebouw in Brussel, om de algemene politieke koers en prioriteiten vast te stellen. Voorzitter is de Belg Charles Michel (tot 1 juni 2022). Hij werd per 1 december 2019 is gekozen uit de leden tot voorzitter. Voorzitters van de Europese Raad worden voor 2,5 jaar gekozen. Ze kunnen eenmaal worden herkozen.

Dan heb je nog de Raad van de Europese Unie, kortweg de Raad genoemd, hetgeen een bijeenkomst is van vakministers van de EU, bijvoorbeeld van landbouw, wanneer een bijeenkomst over landbouwzaken gaat. De Raad van de Europese Unie is het wetgevend orgaan van de Europese Unie. Het doel van de Raad van de Europese Unie is het onderhandelen over wetten van de Europese Unie en het vaststellen van die wetten, in nauwe samenwerking met het Europese Parlement. De europese wetten (verordeningen) zijn op het grondgebied van de Europese Unie verbindend in al hun onderdelen.

Uit de naam alleen al blijkt duidelijk dat het hier om een Europese-Unie orgaan gaat. De bijeenkomsten vinden eveneens plaats in Brussel. Het voorzitterschap is momenteel in handen van Frankrijk (met ingang van 1 januari 2022). Het voorzitterschap ligt per zes maanden in handen van een van de lidstaten. 

Tenslotte heb je de Raad van Europa, een internationale organisatie, die na de Tweede Wereldoorlog in 1949 werd opgericht bij het Verdrag van Londen, waarbij ook de Benelux partij was. Initiatiefnemer was Winston Churchill (1874-1965), die het na de Tweede Wereldoorlog (waarin 41 miljoen doden vielen) wenselijk vond dat er een overlegorgaan tot stand kwam ter bewaking van de vrede, de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten in Europa. De Raad van Europa behoort niet tot de Europese Unie! 

Verreweg het belangrijkste verdrag dat door de Raad van Europa tot stand werd gebracht is het Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM), waarop iedere burger van de lidstaten, die zich aangetast voelt in zijn burgerrechten, een beroep kan doen op het Europese Hof voor de Rechten van de Mens.

Inmiddels zijn 46 landen lid van de Raad van Europa. Alle europese landen zijn lid van de Raad van Europa op vier na, namelijk Belarus, Kazachstan, Vaticaanstad en Rusland (dat sinds gisteren geen lid meer is, toen het uit de Raad van Europa stapte, omdat de EU en de NAVO het functioneren van de Raad van Europa zouden ondermijnen, zie Nu.nl).

Vaticaanstad behoort wel als waarnemer (zonder stemrecht) bij de Raad van Europa, evenals zes niet-europese landen (de Verenigde Staten, Canada, Japan, Israël en Mexico). De zetel van de Raad van Europa is gevestigd in Straatsburg.

Voorzitter van de Raad van Europa is de eerste helft van dit jaar Frankrijk. Daarmee volgt het land Slovenië op. De tweede helft van dit jaar zal Tsjechië de voorzittershamer overnemen.

Bronnen: Europa.eu, Wikipedia.org (Europese Raad) en Wikipedia.org (Raad van Europa)

Rusland stapte gisteren uit de Raad van Europa (illustratie Nu.nl)