Het Parijse oh la la

Oh la la! Van oudsher staat deze uitroep voor de droom van verboden vruchten, de magie van ondeugende dansen van exotische meisjes, bananenrokjes en het wilde ‘vie de bohème’. Uiteraard begon het allemaal in Parijs. De negentiende eeuw, Parijs barstte van de folies, cabarets en dance halls die dienden als ontmoetingsplaatsen voor bohemiens en kunstenaars. Dans en prostitutie liepen in die tijd naadloos in elkaar over. Achter de vrolijkheid en het optimisme van la belle époque ging een seksuele economie schuil. Destijds werden keurige burger dames niet geacht seksuele wezens te zijn, waardoor de bourgeoisie-heren hun toevlucht zochten tot danseressen, wasvrouwen en arbeidsters.

Achter de vrolijkheid en het optimisme van la belle époque ging een seksuele economie schuil - Le bar de Maxim's  van Pierre-Victor Galland

“Getrouwde vrouwen waren veroordeeld tot de deugd, erotiek werd een specialiteit van professionals”, schreef Bernard Marchand in ‘Paris, histoire d’une ville’. Zeer beroemd zijn de dagboeken die de gebroeders De Goncourt, Edmond en Jules, vanaf 1851 bijhielden. De gebroeders schiepen tijdens hun leven een enorm oeuvre dat als literair zeer waardevol gold en grote invloed uitoefende. In het diepste geheim hielden zij echter een dagboek bij dat hen na hun dood nog veel beroemder zou maken. Ze noteerden nauwgezet wat ze op bijeenkomsten zagen, wat ze in clubs en bordelen hoorden, bij diners waar ze aanzaten, onder de vrienden uit het artistieke en politieke milieu waarin ze verkeerden. Zo creëerden zij zowel een onthullende autobiografie als een monumentaal verslag van het sociale en literaire leven in het 19de-eeuwse Parijs. In die tijd hadden alle grote schrijvers een of meer maîtresses of demi-mondaines. Baudelaire met zijn exotische negerin Jeanne Duval die eerder werd ‘beklommen’ door de fotograaf Nadar. Flaubert had een latrelatie met Louise Colet. Guy de Maupassant bleek volgens de dagboeken van Goncourt de meest seksueel geobsedeerde figuur. Alles buitenechtelijk uiteraard, want al deze schrijvers waren het over een ding van harte eens; trouw nooit, want dat is de dood van de creativiteit.

Getrouwde vrouwen waren veroordeeld tot de deugd, erotiek werd een specialiteit van professionals - Cocottes de Paris, schilder onbekend

De aantrekkingskracht van de lichtstad was grotendeels te danken aan haar reputatie als oord van plezier en algehele tolerantie. Misschien begon de reputatie van Parijs als ‘ondeugende’ stad wel met de kunst van Henri de Toulouse Lautrec, de schilder die een groot deel van zijn korte leven doorbracht in louche uitgaansgelegenheden tussen de dames met een wat dubbelzinniger profiel: de actrices, danseressen en modellen, de onderhouden vrouwen, de courtisanes, de ‘grandes cocottes’, de ‘demi-mondaines’, de ‘horizontales’, de ‘amazones’, de ‘manneneters’ of de ‘lorettes’, een benaming voor courtisanes wier succes was af te leiden van hun adres en het arrondissement. Zoals vele schilders voelde Henri De Toulouse-Lautrec zich aangetrokken tot de wereld van de prostitutie. In het nachtelijk leven vindt De Toulouse-Lautrec de vrijheid om te schilderen wat hem boeit: het leven zelf, de mensen die hem interesseren, in een omgeving waarin hij zich thuis voelt. Hij schildert de milieus die pas opbloeien bij kunstlicht, wanneer Parijs zich in het duister hult. Vooral in cabarets als Le Chat Noir, de Boule Noir en de Moulin Rouge vindt hij de mensentypes die hem boeien. De meisjes van plezier aanvaardden de kleine misvormde schilder en duldden hem als één van hen. De Toulouse-Lautrec leed aan Pycnodysostose, een kwaal die dwerggroei tot gevolg had en waarschijnlijk wordt veroorzaakt door incest of inteelt. Kleiner dan anderhalve meter, met een normaal volgroeide romp en hoofd maar met te korte armen en benen, brede neusvleugels, een ingevallen kin, felrode en getuite lippen, en een veel te grote tong waardoor hij onophoudelijk lispelt en kwijlt. (Bron Wikipedia).

Henri de Toulouse Lautrec schildert de milieus die pas opbloeien bij kunstlicht, wanneer Parijs zich in het duister hult - Salon de la rue des Moulins - Toulouse-Lautrec

Folies-Bergère (1869)

Velen onder jullie denken dat de Moulin Rouge het eerste ‘cabaret’ van Parijs was, maar dat is niet zo. In een reisgidsje van Parijs uit 1887 (Paris-diamant Collection des guides – Joanne) komt alleen de Folies-Bergère voor aan de rue Richer 32. Beschrijving: Salle très fréquentée – concerts, ballets, pantomimes, spectacle varié. Prix d’entrée unique, 2 francs (les consommations se payent à part).

In september 1872 werd de vernieuwde Folies geopend met de nieuwe naam Folies Bergère 

Aan de vooravond van de Frans-Duitse oorlog (1870-1871) opende de heer Boisleve in het verbouwde pand van een beddenwinkel de Folies Tréviso. De nieuwe hal werd op 2 mei 1869 met veel publiciteit geopend, de zaal was een van de mooiste in zijn soort en ontworpen in de stijl van het Alhambra in Londen. De Frans-Duitse oorlog bracht echter een enorme verandering teweeg en de zaal werd gebruikt voor het houden van politieke bijeenkomsten. Na een mislukte herstart begin 1871 sloot de zaal op 31 maart 1871. Leon Sari  directeur van het theater aan de Boulevard du Temple die daar een fortuin had verdiend, kocht het geheel en liet een loopbrug bouwen en een wintertuin met fontein aanleggen. In september 1872 werd de vernieuwde Folies met de nieuwe naam Folies Bergère geopend. Het publiek kon komen en gaan tussen de hal, de wintertuin, de verschillende bars en de promenade die vooral werd gebruikt door prostituees om hun klanten te werven. In 1882 schilderde Manet hier één van zijn beroemdste impressionistische schilderijen: ‘Un Bar aux Folies Bergère’, het schilderij komt overigens niet overeen met de werkelijkheid.

De Folies-Bergère kreeg een zekere wereldfaam door de optredens van Josephine Baker tijdens ‘The Roaring Twenties’. Josephine was een prachtige, wulpse zwarte danseres afkomstig uit Amerika die topless danste en kokette liedjes zong met een zwaar Amerikaans accent. Ze trad op in een verenpak of bananenrokje, met een witte luipaard als sidekick.

Paradis Latin (1889)

De geschiedenis van het pand waar Paradis Latin is gevestigd gaat terug tot 1803, toen Napoleon besloot om een theater te bouwen in de rue des Fosses-Saint-Victor op de fundamenten van de stadsmuur van  Philippe Auguste. Het theater kreeg de naam ‘Théâtre Latin’, genoemd naar het Quartier Latin. De wijk rondom de Sorbonne op de linkeroever van de Seine. waar bohemiens, intellectuelen, artiesten, schrijvers en studenten elkaar ontmoeten. De sfeer is die van de ‘Comédie Humaine van Honoré de Balzac’ een broedplaats van literaire, politieke en poëtische fauna. Daar ontmoeten we Balzac, maar ook Alexandre Dumas. Pas in 1830 begon het theater zijn eerste hoogtepunten te kennen in het nachtleven van Parijs. Helaas wordt het theater tijdens de opstand van 1870 door brand verwoest en duurt het tot 1887 dat naar een ontwerp van Gustave Eiffel een nieuw theater verrijst dat zijn deuren opent op 20 januari 1889.

Het allereerste affiche van Paradis Latin. De show toentertijd, was gebouwd rond vier hoofdpunten: Operette, ballet, pantomime en buitenissigheden - © Paradis Latin

Eiffel besluit de overblijfselen van het oude theater opnieuw te gebruiken. Het gebouw werd geopend twee maanden voordat de Eiffeltoren werd voltooid. Net als de Eiffeltoren bestaat het nieuwe cabaret uit metalen structuren, waarvan de originaliteit verrassend is en bezoekers verbaasd zijn over het indrukwekkende volume van de zaal, die associaties oproept met een kathedraal. De centrale koepel is werkelijk oogverblindend. Het ‘Théâtre Latin’ is dood, lang leve Paradis Latin. De show toentertijd, was gebouwd rond vier hoofdpunten: Operette, ballet, pantomime en buitenissigheden.

Le bal du Moulin Rouge - Henri Toulouse de Lautrec

Moulin Rouge (1889)

Maar aan de andere kant van de Seine, aan de noordkant van Parijs groeide de concurrentie. Door de geografische afscheiding van de stad kon Montmartre zich in de 19e eeuw ontwikkelen tot het meest decadente deel van de stad. Bekende artiesten woonden er: Henri Toulouse de Lautrec, Auguste Renoir, Georges Bracque, Guillaume Appolinire, Pablo Picasso, Van Gogh en meer. Medeplichtig hieraan waren de zogenaamde cocottes, de courtisanes of de talrijke prostituees.  Een van de meest beroemde 'Cocottes' was uit die tijd Coca Pearl die liefkozend 'la grande horizontale' of 'plat du jour' werd genoemd. Geen wonder dat op de plek van een dance hall genaamd 'La Reine Blanche', Joseph Oller en Charles Zidler op 6 oktober 1889 de Moulin Rouge openden, op de Place Blanche, aan de voet van Montmartre. Hèt mekka van het Parijse nachtleven. Joseph Oller (1839-1922) een in Catalonië geboren zakenman die zijn fortuin maakte in Parijs als uitvinder van een nieuw soort wedsysteem; 'Pari Mutuel', en zo indruk maakte als bookmaker bij het paardrennen. Dit gaf hem de middelen om samen met zijn compaan Charles Zidler (1830-1897) niet alleen de Parijse muziektempel Olympia, de Jardin de Paris, maar ook de Moulin Rouge te bouwen. Bij dat laatste kwam hun perfectionisme naar boven. Zij wilden het grootste en mooiste cabaret creëren. Een tempel opgericht als ode aan de vrouw en de dans.

De Moulin Rouge rond 1900

Het gebouw van de Moulin Rouge diende als eerbetoon aan de ongeveer 30 windmolens die jarenlang de heuvel van Montmartre hadden gesierd. Dankzij het bijzondere interieur, ontworpen door Adolphe Willet, met een gigantische dansvloer, alomtegenwoordige spiegels, elegante gaanderijen met privé loges, wisten Zidler en Oller de allerrijksten zich te laten mengen met de inwoners van het hippe Montmartre. De grootste verrassing bevond zich in de tuin. Een enorme olifant, oorspronkelijk ontworpen voor de wereldtentoonstelling van 1889 waar je voor een oude Franse franc, een wenteltrap kon beklimmen en kon genieten van een zeer sensueel buikdansspektakel. De 'Bals de Moulin Rouge' groeiden in ijltempo uit tot hooggeprezen en drukbezochte evenementen, waar de meisjes mede dankzij het onstuimige ritme van de cancan even flexibel omsprongen met hun ledematen als met hun moraal. Oller en Zidler beloofden niet voor niets goud en vrouwenbenen aan het publiek. Al gauw kreeg het cabaret de bijnaam Le Premier Palais de la Femme'. Onder het bewind van Zidler werden heel wat legendarische sterren naar de molen gelokt zoals; La Goulue (danseres), Colette (mime), Yvette Guilbert (zangeres) en Jane Avril (danseres). Hij was het bovendien die de cancan invoerde als belangrijke attractie.

Lido de Paris (1946)

Twee Wereldoorlogen gaan inmiddels voorbij. In 1946  openen de gebroeders Joseph en Louis Clerico een theater voor revue en cabaret aan de Champs Élysées. Het Lido de Paris. Met enorm succes. In 1977 verhuisde het naar het Normandy gebouw, aan dezelfde avenue op nummer 116 en werd daarmee het grootste panoramische theater ter  wereld waar elke twee minuten het decor verandert. Het biedt plaats aan 1150 gasten en heeft een oppervlakte van zo'n 7500 m². Het interieur is ontworpen door de Italiaanse architecten Giorgio Vecchia en Franco Bartoccini. Een enorme liftinstallatie kan een gedeelte, met plaats voor 300 gasten, 80 cm in de vloer laten zakken om ervoor te zorgen dat het zicht op het podium optimaal blijft. De prachtige kristallen kroonluchters verdwijnen in het plafond en alle andere lampen die het zicht op het toneel wegnemen zakken in de vloer.

1948 het debuut van de Bluebell girls (l) - Margret Kelly Miss Bluebell (r)

Dagelijks twee shows met meer dan 110 dansers en danseressen (waaronder de wereld beroemde Bluebell Girls) in 600 verschillende kostuums voorzien van 2 miljoen kristallen en 200 kilo veren. Verder 1 ijsbaan, fonteinen en watervallen die meer dan 23.000 liter water per minuut wegpompen, lasereffecten, 700 speakers met surround sound, aangestuurd door 25 versterkers met een totaal vermogen van 20.000 watt, 600 meter neon en meer dan 100.000 lampen aangestuurd via 32 kilometer glasvezelkabel. 100 m² aan LED schermen, 300 lichtprojectoren en een magisch orkest bestaande uit 45 instrumenten.

Crazy Horse (1951)

Le Crazy Horse Saloon of gewoon Le Crazy Horse de Paris is vernoemd naar de Sioux hoofdman, Crazy Horse. Sinds 1951 behoort dit theater aan de chique Avenue Georges V tot een van de beroemdste ter wereld. Een tempel van sublieme, 'womenhood' - vrouwelijkheid, die bekend staat om zijn optredens van fraaie, oogverblindende, bijna ongeklede dames in stijlvolle dansnummers. Dat dit amusement al jaren op zo'n hoog peil staat is uitsluitend te danken aan Alain Bernardin, een avant-gardekunstenaar en hartstochtelijke bewonderaar van vrouwen. L’Art NU, dit is bijna kunst en terecht !

De danseressen van de Crazy Horse worden geselecteerd op hun lengte, figuur en omvang van borstgrootte - foto Crazy Horse © Alberto Baracchini

Bijna zeventig jaar gevestigd in een indrukwekkend-Haussman gebouw op de avenue George V no. 12, samengevoegd uit twaalf voormalige wijnkelders en al die tijd een essentieel element van de cultuur van Parijs. Nog steeds weet 'Le Crazy' het onuitputtelijke onderwerp, vrouwen, opnieuw uit te vinden. Met nieuwe ritmen, dynamische tempo's, geraffineerde en zeer gecompliceerde verlichting, uitbundige zang en dansroutines, weet men het publiek, twee keer en op zaterdag drie per avond, 365 dagen lang, te verbazen en in verrukking te brengen. Uitgevoerd door een zeer select gezelschap van slechts 18 klassiek geschoolde danseressen. Geselecteerd op hun lengte, figuur en omvang van borstgrootte.

Het succes van 'Le Crazy' had ook zijn keerzijde. In 1994 maakte Alain Bernardin een einde aan zijn leven door zichzelf door het hoofd te schieten in zijn kantoor, hij was 78 jaar.

Michou; zijn beroemde cabarettheater ‘Chez Michou’ was een inspiratiebron voor de film "La cage aux folles" uit 1973

Michou (1956)

Michou werd geboren in 1931 als Michel Catty in Amiens en vertrok op 17-jarige leeftijd naar Parijs om zoals hij dat zelf zei Parijs te veroveren. Na zo’n twaalf ambachten en dertien ongelukken werd hij uitbater van een bar aan de Rue des Martyrs nummer 80. In de jaren ’50, verkleedde hij zich als vrouw, samen met twee vrienden; Michou was Brigitte Bardot. Het travestie-cabaret was geboren en zo opende hij op 13 juli 1956 Michou, waar bekende vrouwelijke sterren van destijds door mannen werden geïmiteerd. "Het was een kleine bistro en ik heb er een instituut van gemaakt", zei Michou ooit zelf. Zijn beroemde cabarettheater ‘Chez Michou’ was een inspiratiebron voor de film "La cage aux folles" uit 1973. Tot op hoge leeftijd kwam de extravagante ‘blauwe prins van Montmartre’ persoonlijk, elke avond het publiek in zijn theater begroeten. Hij kleedde zich altijd van top tot teen in het blauw en droeg daar een dikke donkere blauwe bril bij. Hij overleed op 26 januari 2020 op 88-jarige leeftijd. Kranten openden met koppen als “Parijs rouwt om de blauwe prins van Montmartre’ – Frankrijk heeft dit weekend een van zijn meest kleurrijke figuren verloren – zijn derrière was mooier dan die van Brigitte Bardot”

Michou vond dat zijn cabaret hem niet zou moeten overleven. In zijn memoires, gaf hij aan dat hij begraven wilde worden in een blauwe kist en dat het cabaret stopte bij zijn dood. ‘Ik wil dat dit huis met mij verdwijnt. Het lijkt misschien pretentieus, maar het cabaret zal me niet overleven’, schreef hij in 2017. 

Sinds de opening van deze Parijse instituten klinkt hier tweemaal per avond het poppen van de flessen champagne en het applaus na een daverende show, tot…. het begin van de ‘Corona lockdown’. Het is nog steeds oorverdovend stil en voor sommige theaters onbekend wanneer zij weer open kunnen gaan. Dat ze opnieuw opengaan is zeker want Parijs kan nu eenmaal niet zonder deze wereldberoemde cabarets.

Folies Bergère, rue Richer 32 in het 9^e arrondissement met verschillende shows. Voor programma, prijzen en openingstijden verwijs ik naar de website.

Paradis Latin,  28 rue du Cardinal Lemoine, 5e arrondissement.

De huidige show heet l’Oiseau Paradis. De show wordt gedragen door een groep van 35 dansers, die behoren tot de mooiste en meest getalenteerde ter wereld. Het schijnt dè show te zijn in Parijs waar het meest gedanst wordt. 15 tableaus met natuurlijk als grande finale de Franse cancan. De hoofdrollen is weggelegd voor Iris Mittenaere, Miss France en Miss Universe 2016. Voor prijzen en openingstijden verwijs ik naar de website.

Moulin Rouge, boulevard de Clichy 82, Montmartre 18e arrondissement.

De Moulin Rouge; lang een belangrijke inspiratiebron voor schilders, afficheontwerpers, filmmakers en fotografen. De nachtclub staat nog steeds symbool voor de bruisende Belle Époque en de levensstijl die de vrijgevochten bohemiens van Parijs zich aan het einde van de negentiende eeuw hadden aangemeten. Nu is het de plek van prachtige shows met half naakte tableaux vivants. De huidige show Féerie loopt nog steeds en kostte de lieve som van 8 miljoen euro. Zeven dagen per week, met twee shows per dag (21.00 uur en om 23.00 uur), wordt u ontvangen door een zwarte brigade van 120 medewerkers. Het prachtige theater, geheel in de sfeer van de Belle Époque, biedt plaats aan 900 gasten, die overal goed zicht hebben op het toneel. De choreografie is van Bill Goodson en verder bestaat 'Féerie' uit een groep van 100 artiesten, waaronder 60 langbenige Doriss Girls bestaande uit 17 nationaliteiten. 1000 Kostuums met veren, bergkristallen en pailletten, ontworpen door Corrado Collabucci en vervaardigd in de beroemdste Parijse ateliers, schitterende settings met stralende kleuren en unieke ontwerpen van Gaetano Castelli, gemaakt door Italiaanse kunstenaars. Verder de beste internationale en opzienbarende acts en dit alles met muziek van Pierre Porte, uitgevoerd door zo'n 80 muzikanten. Dit alles onder het genot van een goed glas champagne. En nu we toch met cijfers bezig zijn. Per jaar worden hier meer dan 240.000 flessen champagne geschonken. Voor prijzen en openingstijden verwijs ik naar de website.

Lido de Paris, Champs-Elysées116 Bis, 8e arrondissement.

Twee jaar is er gewerkt aan dit meesterwerk van Franco Dragone, de nieuwe Lidoshow Paris Merveilles. Dragone en zijn team van 11 mensen, samen met die van het Lido, hebben de wereld afgereisd op zoek naar de meest prestigieuze acts en talenten. Totale investering 25 miljoen euro. In een weelderige gouden en koningsblauwe setting heeft showmaker en theaterregisseur Franco Dragone een superproductie gecreëerd die een geheel nieuwe draai geeft aan de cabaretkunstvorm. Het draait om een ​​denkbeeldige Parisienne in een stad die zowel intiem als spectaculair is, van de emblematische daken van zink tot de Eiffeltoren. Maar liefst 45 dansers en 70 artiesten verschijnen op een enorme art nouveau-trap, terwijl een decor met vlammen, schaduwen en licht het publiek meeneemt naar een onvergetelijke en droomachtige visie op Parijs. Met 600 kostuums, versierd met twee miljoen Swarovski-kristallen en 200 kilo pauwen-, haan-, fazant- en struisvogelveren; 'Paris Merveilles' is extravagant, gedurfd en betoverend. 35 koks en patissiers onder leiding van Philippe Lacroix zorgen voor een diner op sterrenniveau. Jaarlijks bezoeken 500.000 bezoekers dit cabaret en consumeren 300.000 flessen champagne. Na shows als Allez Lido (1977), Cocorico (1981), Panache (1985) Bravissimo (1990), C'Est Magique (1994), Bonheur (2003) is het nu tijd voor Paris Merveille, inmiddels alweer de 27e show in bijna 70 jaar. Voor prijzen en openingstijden verwijs ik naar de website.

Crazy Horse, Avenue George V 12, 8e arrondissement.

Nog altijd weet 'Le Crazy' het onuitputtelijke onderwerp, vrouwen, opnieuw uit te vinden. Met nieuwe ritmen, dynamische tempo's, geraffineerde en zeer gecompliceerde verlichting, uitbundige zang en dansroutines, weet men het publiek, twee keer en op zaterdag drie per avond, 365 dagen lang, te verbazen en in verrukking te brengen. ‘Totally Crazy’, met nummers zoals 'Lecon d'Erotisme', Vestal's desire', 'Teasing' en You turn me on'. Uitgevoerd door een zeer select gezelschap van slechts 18 klassiek geschoolde danseressen. Geselecteerd op hun lengte, figuur en omvang van borstgrootte. Sinds 1951 hebben ruim 6 miljoen toeschouwers genoten van 45.000 optredens. In de afgelopen jaren hebben meer dan 650 verschillende danseressen hier opgetreden en per jaar solliciteren 500 danseressen ongevraagd om in de Crazy Horse te mogen dansen. Slechts 20 per jaar worden geselecteerd, geheel volgens de strenge criteria opgelegd door Alain Bernardin. Elke woensdag vinden er audities plaats. Wist u dat al die jaren de kleedkamers van de dames verboden gebied zijn voor mannen en zij jaarlijks 2500 paar nylon kousen verslinden, 500 liter body make-up en meer dan 300 lipsticks in de speciaal ontworpen kleur 'Crazy Red'. Totally Crazy! Voor prijzen en openingstijden verwijs ik naar de website.

Cabaret Michou, Rue des Martyrs 80, 18^e arrondissement.

Het is 20.00 uur als de gasten aankomen bij het cabaret, begroet door de butler die je vervolgens naar je  tafel brengt voor een heerlijk diner uit eigen keuken. Zo rond 22.15 uur begint de show waar je kennis gaat maken met de ‘Michettes’. Artiesten die je laten kennismaken met de ongelooflijke wereld van transformatie, een vakkundig georkestreerde show vol glamour, gelijkenis en emoties,  burlesk en komisch. Je ziet de verbazende optredens van Patricia Kass, een sensuele Vanessa Paradis, een dynamische Michael Jackson, een fantastische Nolwenn Leroy, een verontrustende Mylene Farmer, een energieke Celine Dion, een ongelooflijke Dalida, een opgewonden Maria Callas, een jazzy Liane Foly, een totaal ongekende tango met Sylvie Vartan, een meer dan levensechte Stromae, een imposante Barbra Streisand, Bette Midler, of zelfs het spook van de opera. Kortom het mooiste en grappigste travestie cabaret van het hele universum waar nog steeds de geest van Michou, de kleine blauwe prins van Montmartre voelbaar aanwezig is.