Het opmerkelijke verschil tussen een "belle femme" en een "femme belle"

De franse taal blijft verrassen. Zo is een “grand homme” volstrekt niet hetzelfde als een “homme grand”. In het eerste geval is sprake van belangrijk (een groot staatsman) en het tweede geval duidt op de lengte (een lange man).

Ook het verschil tussen “semaine dernière” en “dernière semaine” (vorige week versus laatste week) is niet verwaarloosbaar.

Het verschil tussen een "belle femme" en een "femme belle" is lastiger. Als ik aan mijn franse vrienden naar het verschil vraag, krijg ik nooit hetzelfde antwoord, iedereen heeft zijn eigen interpretatie.

Ik heb daarom aan de Académie Française de vraag gesteld en een zeer frustrerende reactie gekregen. Het antwoord op de gestelde vraag zou namelijk te subtiel zijn voor een “barbare venu du plat pays”. De brief was ondertekend door de “secrétaire perpétuel” een een van de “académiciens”. De laatste bleek lang geleden ambassadeur in Nederland geweest te zijn en wel tot en met de dag dat het NRC een paginagroot interview publiceerde met deze heer. In dat interview verhaalde hij onder andere over de ontvangst door Den Uyl in het torentje waar hij als lunch een glas melk en een broodje haring kreeg aangeboden (choquant). Ook ging hij uitgebreid in op het gebrek aan cultuur en culinaire traditie in Nederland. Tenslotte vertelde hij hoe elke vrijdagmiddag zijn chauffeur hem in sneltreinvaart naar Parijs bracht, waarna hij met lood in zijn schoenen maandagochtend weer terugkeerde. Een paar dagen na de publicatie van het interview kon hij voorgoed terugkeren naar Frankrijk. De brief maakte duidelijk dat deze man nog steeds niet verliefd is op Nederland.

Na deze teleurstelling heb ik zelf een onderzoek uitgevoerd. Ik heb vele grote werken van de franse literatuur aandachtig gelezen. Elke zin waarin "belle femme" of "femme belle" naar voren kwam, is genoteerd, semantisch geanalyseerd, vervolgens geclassificeerd en uiteindelijk zijn al die data kwantitatief geanalyseerd. De resultaten van die analyse geven duidelijk aan wat het verschil is en zijn zeer interessant. Zo interessant dat een artikel in een passend tijdschrift op zijn plaats leek. Ik heb toen contact opgenomen met de uitgever van het tijdschrift “La revue Langue français”, de opzet uitgelegd en mijn artikel opgestuurd.

Nu was de reactie zeer bevredigend :

“J’ai l’immense plaisir de vous annoncer, que notre Commission de Sélection a accepté à l’unanimité, de publier votre génial article « Belle femme ou Femme belle ». Celui-ci sera publié dans le N° 192 (décembre 2017) de Langue Française. ……..”

Deze kolommen zijn niet geschikt voor het artikel, het is te technisch en te uitgebreid. Ik volsta daarom met een een kleine selectie van de gevonden zinnen, vijf voorbeelden met “belle femme” en vijf voorbeelden met “femme belle”.

Belle femme

1 Marcel Proust : Un amour de Swann (Livre de poche), page 112 :
« Célestine posa délicatement sa tasse de thé sur le petit guéridon anglais, d’un petit geste précis et nerveux. Quelle belle femme ! pensa Alfred de Ribaucourt, en découvrant pour la première fois, sa poitrine généreuse. »

2 Jules Renard : Le Coureur de filles (Flammarion), page 68 :
« Quand je regarde la poitrine d’une belle femme, je vois double. »

3 Guy de Maupassant : Mademoiselle Fifi (Livre de poche) : page 201 :
« Plus le chemisier d'une belle femme est transparent, moins l'homme se souvient de sa couleur. »

4 Honoré de Balzac : La Comédie humaine > les Études de mœurs > Scènes de la vie privée > Étude de femme (éditions Gosselin), page 42 :
« Si l'homme est tellement attiré par le sein gauche d’une belle femme, c'est parce que c'est le chemin le plus court pour accéder à son cœur. »

5 Michel Houellebecq : Les Particules élémentaires (Flammarion), page 144 :
« Le pastis c’est comme les seins des belles femmes. Un ce n’est pas assez et trois c’est trop. »

Femme belle

1 Pierre Dac : Les Plombiers zingueurs (Éd. du Cherche midi), page 92 :
« La poitrine des belles femmes et le derrière des femmes belles sont les pare-chocs de l’amour. »

2 Raymond Queneau : On est toujours trop bon avec les femmes (éditions Gallimard), page 238 : « C’était une femme belle, plus encore de fesses que de face. »

3 Raoul Ponchon : La Muse vagabonde (éditions Rieder), page 98 :
« Si les femmes belles étaient sans fesses, que ferions-nous de nos mains, pauvres humains ? »

4 Philippe Djian : Zone érogène (éditions Gallimard), page 99 :
« Ce qui m'intéresse chez une femme belle par derrière, c'est ce que je n'ose pas lui demander par devant. »

5 Paul Verlaine : Poèmes saturniens > Une grande dame (Livre de Poche), page 31 :
« Il faut – pas de milieu ! – l’adorer à genoux,
Plat, n’ayant d’astre aux cieux que ses lourds cheveux roux
Ou bien lui cravacher les fesses, à cette femme belle!
” à damner les saints ” , à troubler sous l’aumusse
Un vieux juge.»

En, begrijpt u het verschil?

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20170401, Kunst en Cultuur

Reactie van Mieke op 1 April 2017 op 15.48: Hi,hi, nee, niet echt. Het is wel opvalland dat bij 'une femme belle' steeds een gedeelte van haar lichaam vermeld wordt. Leuk en gedegen onderzoek trouwens. Ik zal het ook eens om me heen vragen. Morgen (zondag) lunchen we met een aantal Fransen en ik zal het 'in de groep gooien'. Je hoort van me. Fijn weekend.

Overleden Reactie van Theodora Besse op 1 April 2017 op 16.22: Belles femmes hebben een flinke bos hout voor de deur en femmes belles hebben een dikke kont.

En dat verschil zou dus te subtiel zijn voor nederlandse barbaren. Geef mijn portie maar aan Fikkie.

Reactie van Bert Pijnse van der Aa op 1 April 2017 op 17.48: Wat een leuk verhaal @ Anton. Ik ben maar in NL gebleven,want met die taal zou het nooit wat gaan worden.

Maar nu constateert mevr. Besse dat het ofwel gaat om een vrouw met grote borsten, ofwel een vrouw met een grote kont.

Wat is nu het woord dat gebruikt moet worden als het gaat over 'een mooie vrouw '?

Reactie van Lucie Schagen op 1 April 2017 op 19.29: une belle femme belle?

Reactie van Peter en Marion van Osselen op 2 April 2017 op 1.08: Ik vind het wel opmerkelijk dat je de hele Franse literatuur hebt doorgespit om hier achter te komen, hoeveel jaar ben je daarmee bezig geweest? Misschien had je het gewoon aan een stel bouwvakkers moeten vragen, die weten alles van de vrouwelijke anatomie. Of is het soms een poisson d'avril ?

Reactie van HansR op 2 April 2017 op 7.24: Het zou inderdaad zomaar een poisson d'avril kunnen zijn maar dan wel een goeie. En als het niet waar is dan zou het toch zo maar waar kunnen zijn :)

Nooit het seksisme van de Franse zo subtiel verwerkt gezien: borsten aan de voorkant, kont aan de achterkant. Of is het juist liberalisme of wellicht libertijnse inslag?

"Tieten kont tieten kont tieten kont kont kont" (https://www.youtube.com/watch?v=92U4Y2F6pEM). Jammer dat die ambassadeur deze subtiliteit van de Nederlandse cultuur niet kon waarderen.

/Dank voor deze zondagochtendlachstuip

Overleden Reactie van Theodora Besse op 2 April 2017 op 9.31: Geslaagde 1-aprilgrap! Daar is over nagedacht! Ik ben er nog ingetuind ook, hoewel ambassadeurs natuurlijk nooit zulke dingen zeggen in interviews.

Reactie van Anton op 2 April 2017 op 10.56: Salut,

Vorig jaar, in de zomer, werd Véronique 60 jaar oud en dat vierde ze op grootse wijze. De voorbereidingen begonnen al een half jaar van te voren. Mijn voorbereidingen ook. Véronique is een mooie vrouw en ik wilde in de vorm van een voordracht uitleggen of er sprake was van een "belle femme" of een "femme belle".

De voordracht moest zo serieus gepresenteerd worden, dat alle onzin als koek erin zou gaan. De beide brieven (Académie Française en de uitgever) werden dan ook niet door mij voorgelezen, maar door de plaatselijke burgemeester die als eerste stap de authenticiteit van de brieven vaststelde. Vanzelfsprekend zat hij ook in het complot. Her resultaat was verbijsterend, niemand twijfelde, wel waren er de enkele feestgangers die de brieven niet helemaal geloofwaardig vonden.

De citaten en de beide brieven zijn niet door mij geschreven, maar door een vriend, een literair talent. Voor de aardigheid volgr hierna de integrale tekst van de brief van de uitgever.

Monsieur,

J’ai l’immense plaisir de vous annoncer, que notre Commission de Sélection a accepter à l’unanimité, de publier votre génial article « Belle femme ou Femme belle ». Celui-ci sera publié dans le N° 192 (décembre 2016) de Langue Française.

Dans ce numéro du cœur de l’hiver, votre article sera en bonne compagnie, car vous y côtoierez en effet de grands noms. Je citerai entre autres et pour mémoire, l’article de votre collègue Philippe Sollers « Faut-il supprimer (définitivement) les points sur les i », qui résonne modestement comme un lointain écho sémantique à votre extraordinaire recherche.

Nous sommes particulièrement fier de vous compter dorénavant parmi les grands collaborateurs de Langue Française. Il nous serait particulièrement agréable, et nous serions bien sûr très honorés de les publier, que vous acceptiez de nous livrer pour 2017, d’autres réflexions de haut niveau sur notre belle langue.

Dans cette insupportable attente, tous les membres de notre revue, se joignent à moi pour saluer votre immense talent et vous souhaiter, pour les prochaines décennies, de longues et fructueuses études expérimentales.

Céline Vaguer
Responsable éditoriale

Overleden Reactie van Theodora Besse op 2 April 2017 op 11.46: Mooi verhaal. En leuk om op het idee te komen er een 1-aprilgrap in dit forum van te maken. Achteraf vallen natuurlijk allerlei dingen op, zoals "Dans cette insupportable attente...". Maar wanneer je het voor het eerst leest of hoort, gaan de details verloren in het totale verhaal.

Dat is natuurlijk ook waar een 1-aprilgrap mee staat of valt: dat mensen worden overvallen, niet de tijd krijgen om na te denken en/of niet goed luisteren en lezen. Maar altijd is er wel een slimmerik, in dit geval Peter en Marion, tot wie het plotseling doordringt.

Reactie van Ingrid de Eerste op 2 April 2017 op 14.40: Trouwens, men zeg tu ook wel tegen een vrouw die net bevallen Is: " c'est un beau bébé ". Dat b tekent niet dat die baby mooi Is Maar het betreft een "flinke" baby.