Het klimaatprobleem

Dat was, met de immigratieproblematiek toch het hoofditem van de “provinciale” verkiezingen. De politiek is het er niet over eens. Maar kunnen we deze kwestie niet eens zonder politieke stellingname bekijken?

Het klimaat verandert! Daar is iedereen het wel over eens. De vraag is of die verandering nu geheel of deels door de mens komt, of dat het een natuurlijk proces is. De overgrote meerderheid van de wetenschappers denkt dat de mens er de hand in heeft. Nu ben ik geen klimaatwetenschapper. De politici zijn dat echter ook niet en ook die moeten zich dus verlaten op de kennis van die wetenschappers.

Maar goed, het klimaat verandert en daar moeten dus maatregelen voor genomen worden. Extreem weer gaat meer voorkomen en bedreigt zo de veiligheid van onze woonplaatsen en de voedselvoorziening. Dus, los van de oorzaak van de klimaatverandering, zijn maatregelen noodzakelijk. Ik denk dat vrijwel de gehele politiek zich hierin zal kunnen vinden. Wat die maatregelen zijn? Het zal een veelvoud van maatregelen moeten worden zoals dijkverhoging, stoppen van de bodemdaling, grotere voorraden van zoet water, betere afvoer van hemelwater zodat overstort van de riolen kan worden voorkomen, minder “verstening” van tuinen, enzovoorts.

De Groninger gasvelden worden gesloten. We kunnen het niet maken dat de Groningers de dupe worden van onze behoefte aan aardgas. Dat is toch wel een breed gedragen politieke opvatting. We staan dus voor een belangrijke keus. Of gas importeren, of een vervanger voor dat gas zoeken. Nu zijn er onder ons die CO₂ niet belangrijk vinden, maar niemand zal ontkennen dat fossiele brandstoffen naast CO₂ , ook andere wel giftige stoffen uitstoten zoals fijnstof, NO_x , zwaveldioxide, enzovoorts. Niemand zal ook ontkennen dat de voorraad van fossiele brandstoffen eindig is. Nu is de steentijd niet geëindigd vanwege een gebrek aan steen en de bronstijd niet vanwege een gebrek aan brons. Er waren gewoon betere vervangers voorhanden. Gaat hetzelfde niet gebeuren met de fossiele brandstoffen? De steden worden steeds onleefbaarder. De vraag naar energie stijgt explosief. Er zijn alternatieven voor fossiele brandstoffen aanwezig. Elektrificatie van het vervoer is onvermijdelijk om de steden en andere drukbevolkte gebieden leefbaar te houden. Dus hebben we meer elektrische energie nodig. Daarbij hebben we de keus uit diverse opties of combinaties ervan.

Opwekking met import gas.
Naast de onvermijdelijke uitstoot van schadelijke stoffen, maakt het ons en onze economie kwetsbaar omdat we dan afhankelijk worden van derden; hoogstwaarschijnlijk Rusland. Dat is politiek strategisch gezien geen fijne keus. Andere keuzes zoals import per schip uit het Midden oosten, Noorwegen of de USA zijn veel kostbaarder.
Opwekking met behulp van kernenergie.
Langzaam begint deze optie weer acceptabel te worden. Maar de bouw van een moderne kerncentrale neemt tien jaar in beslag. En die dingen kosten miljarden. De toekomst zou bij kernfusie moeten liggen, maar voordat dit proces een bijdrage kan leveren duurt nog wel even. Men verwacht dat de eerste opwekking van energie met ITER rondom 2050 plaats zal vinden. Daarna moet het hele proces nog productierijp worden gemaakt.
Opwekking door het gebruik hernieuwbare bronnen.
Windenergie, zonne-energie, blauwwaterenergie, biogas, waterstof en waterkracht zijn hier de modelijkheden. Kunnen deze energiebronnen onze energiebehoefte dekken is dan de vraag. Er staat niet altijd wind en de zon schijnt niet altijd. Dat leidt tot grote fluctuaties in het energie aanbod. Er zal dus een back-up moeten komen.
Ons gasleidingnetwerk is met wat kleine aanpassingen ook geschikt voor het transport van waterstof en verwarming van huizen met waterstof is ook heel goed mogelijk. Dan hoeven we niet met zijn allen over op de kostbare warmtepomp.

Omdat we uiteindelijk toch van de fossiele brandstof af moeten, zijn de keuzes twee en drie de betere opties. Maar let wel op de gevolgen. Als bijvoorbeeld het transport elektrisch wordt ontstaat er een enorme druk op de olieprijzen, want minder vraag bij gelijkblijvend aanbod, veroorzaakt lagere prijzen. Dan verdwijnt er één belangrijke drijfveer om van de fossiele brandstoffen af te komen. Er zullen onvermijdelijk landen zijn die gewoon doorgaan met het gebruik van de dan goedkope fossiele brandstoffen en die hebben dan een belangrijk financieel voordeel. Dat voordeel kan alleen te niet gedaan worden door importheffingen of boetes. Dat kan een land als Nederland echter niet alleen doen. Alleen in EU of WTO verband kan zoiets effectief worden uitgevoerd.

Dus buiten de vraag of CO₂ uitstoot moet worden tegengegaan, zijn er toch ook voldoende argumenten om over te stappen naar meer “groene” energiebronnen. Of kernenergie ook groen kan worden genoemd blijft dan de vraag.

De snelheid waarmee de energietransitie moet worden uitgevoerd is dan de belangrijkste kwestie. Nederland is maar een klein land en als we niet voorzichtig zijn, prijzen we ons uit de markt. Maar als we het in EU verband regelen, kunnen we dit probleem counteren. Maar nu hebben we het probleem dat de politiek die tegen de klimaatmaatregelen is, ook tegen de EU is. Nu is dit nog een klein deel van het grote politieke geheel, maar toch niet onbelangrijk.

De energietransitie geeft ook belangrijke mogelijkheden. Want nieuwe technologieën brengen werkgelegenheid met zich.

Concluderend kunnen we stellen dat:

We ons moeten voorbereiden op de gevolgen van de klimaatverandering. De vraag of die al dan niet door de mens wordt veroorzaakt is daarbij niet relevant.

We zullen eens van de fossiele brandstoffen af moeten. Want naast CO₂ gaat die ook gepaard met de uitstoot van wel gevaarlijke stoffen. Willen we onze steden leefbaar houden, dan is elektrisch rijden in welke vorm dan ook de enige keus. De vraag naar elektrische energie zal dan behoorlijk stijgen.

De vraag is in welk tempo die energietransitie plaats moet gaan vinden. Dat is eigenlijk waar de politieke discussie over zou moeten gaan!

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20190325, Exterieur, Overheid

Reactie van Lodewijk Lievendag op 27 Maart 2019 op 11.01: Nou Hans, dat van die dialoog, gaat niet lukken ben ik bang.

Het meest interessante in jouw vele alinea's is de opmerking over wetenschap. Gekscherend heb ik wel eens geroepen dat wetenschap (niet alleen natuurkunde) ook maar een mening is; er is geen groep mensen in deze wereld die meer ongelijk heeft gekregen en krijgt dan de groep wetenschappers. Zij hebben de uitgesproken meningen, logisch dat ze zwaar weer trotseren. Dat de grootste groep wetenschappers gelijke ideeën over bepaalde problematiek heeft overtuigt mij niet van hun gelijk: de wereld was ooit breedgedragen wetenschappelijk plat en hoewel de wereld geen andere gedaante heeft aangenomen zijn we wetenschappelijk van mening veranderd.

We zijn met z'n allen, bijna 8 miljard, niet zo handig. We wonen en produceren met z'n allen gezellig aan de waterkant waar het als eerste mis gaat. We zijn met z'n alleen afhankelijk van industriële voedselproductie die ook nog weer eens onze natuurlijke omgeving uitput en ontwricht. De balans in dat alles is zo fragiel dat het wachten is op het cataclysmisch moment van de catastrofe.

Reactie van jaap op 27 Maart 2019 op 12.17: Ben ik nèt sinds 1970 extra CO2 aan het uitstoten, gaat de wereldtemperatuur opeens weer omhoog (zeggen diezelfde geleerden........)

Reactie van Augusta op 27 Maart 2019 op 15.10: Een meesterstuk! "Het is met het weer in feite net zo als met de mode. Deze vernieuwt zich aan de hand van overjarige ideeën".

Reactie van Lodewijk Lievendag op 27 Maart 2019 op 15.43: @Bert Erger nog dan mijn ietwat fatalistische houding ten opzichte van het veranderende klimaat is de ontkenning ervan om politieke redenen. Dat is mijn optiek twee keer negatief. Leuk dat Hein zijn voorkeur voor een politieke partij wilt uitdragen maar het past niet om bij dit onderwerp er immigratie bij te slepen. De immigratie is geen probleem. Het is hooguit een gevolg van ons eigen falende consumptiegedrag. De koopkracht en het ontbreken van koopkracht is de start van alle economische migratie. Ons falende consumptiegedrag heeft al een begin gemaakt aan de klimaatmigratie, dan is er nog onze westerse drang de wereld te beheersen die de veiligheidsmigratie veroorzaakt... het is maar waar je je druk over wilt maken. Volgens mij is Sjerrie Bodet een roepende in zijn eigen woestijn.

Reactie van Hans van den Bos op 27 Maart 2019 op 17.13: Ik ben het met eens met het standpunt, dat het erg moeilijk zal zijn om de klimaatdoelstellingen wereldwijd te halen. Maar moet dat voor ons een reden zijn om stil te blijven zitten.
Nee, ik kan niet met zekerheid stellen dat die 90% klimaatwetenschappers gelijk hebben, maar de kans dat de meerderheid gelijk heeft is altijd groter dan de kans dat de heel kleine minderheid gelijk heeft.
De huidige wetenschap vergelijken met die vanuit het verre verleden is appels met peren vergelijken. Toen werkten geleerden alleen en onder het dictaat van de Rooms Katholieke kerk, die elk onwelgevallig resultaat oploste met de brandstapel. We kennen nu internet en er is een wereldwijde gemeenschap van geleerden ontstaan die gegevens en ideeën uitwisselen. Juist op meteorologisch gebied is die uitwisseling van kennis en gegevens al meer dan een eeuw een feit. Net zo goed als er die uitwisseling is op medisch gebied. Dat verkleint de kans op fouten, hoewel die natuurlijk nooit voor honderd procent zijn uit te sluiten.

Juist de westerse wereld is verreweg de grootste "vervuiler". (Ik weet ook wel dat CO2 geen gifgas is)
Maar waar de aandacht nu vooral gericht is op de uitstoot van broeikasgassen, wil ik de aandacht vragen voor de vervuiling van het milieu in algemene zin. Daarbij is de uitstoot van transport en van de petro-chemische industrie de belangrijkste factor. Steden en dichtbevolkte gebieden worden in toenemende mate onleefbaar. De levensverwachting van mensen die in de grote steden leven gaat steeds meer afwijken van het gemiddelde. Alleen al daarom is de energie transitie noodzakelijk. En die energietransitie is echt niet te stoppen.
Het transport en de huishoudens zijn de eerste die over zullen stappen. De invoering van de solid state batterij wordt in 2025 verwacht. Die heeft een veel grotere energiedichtheid (drie tot tien maal, afhankelijk van de gebruikte techniek), is vrijwel ongevoelig voor lage en hoge temperaturen, is heel snel op te laden, en is veel lichter in gewicht. Dat zal de transitie van het transport een enorme boost geven. Ook vrachtwagens kunnen op deze batterijen rijden en zelfs vliegtuigen kunnen er op vliegen (er zijn al elektrische vliegtuigjes, maar die kunnen niet langer dan twee uur in de lucht blijven).
Eengezinswoningen kunnen helemaal zelfvoorzienend worden. Zonnepanelen worden steeds beter en goedkoper en met de mogelijkheid van de opslag van de overdag opgewekte energie in solid state batterijen komt dit steeds dichterbij. Daarvoor is niet eens een heel ver doorgevoerde isolatie nodig.
Kernenergie is mijns inziens nog steeds de beste methode om ook de industriële honger voor energie te stillen.

Reactie van Bert Pijnse van der Aa op 27 Maart 2019 op 17.34: @ meneer Lievendag , mij ging het om de klimaatwet. Dat sjerrie een roepende in zijn eigen woestij is denk ik niet . Inmiddels de grootste partij voor de tweede kamer verkiezingen en groeiend als kool.

Een klein voorproefje van wat de klimaatwet gaat brengen liet deze week de wél ingevoerde astbestwet zien . Mensen moeten 61.000 euro ophoesten om hun dak te laten vernieuwen .

Die wet geldt ook voor Frankrijk . Daar hebben ze heel wat meer astbest dan hier .

Reactie van Lodewijk Lievendag op 27 Maart 2019 op 18.12: Beste Hans,

Ik citeer: Nee, ik kan niet met zekerheid stellen dat die 90% klimaatwetenschappers gelijk hebben, maar de kans dat de meerderheid gelijk heeft is altijd groter dan de kans dat de heel kleine minderheid gelijk heeft.

Ik durf dat te bestrijden. Wetenschap en wetenschappers denken bij voorkeur niet zo 'out of the box' omdat ze bang zijn geridiculiseerd te worden, subsidies te verliezen of zelfs hun baan. Er is in die zin helemaal niet zo veel veranderd sinds Copernicus. Er zijn wetenschappers die uit naam van de wetenschap diametraal tegen over elkaar staan. De gemakkelijke manier is dan die wetenschapper te geloven die de meeste aanhang heeft. Het Internet doet daar niet aan af. Ik heb een vraag: wat was de functie van piramides? Het antwoord dat 99 van de 100 mensen geven komt uit de schoolboekjes en 9 van 10 wetenschappers zullen onderschrijven wat ze altijd hebben gezegd zonder dat er bewijs voor is, ondanks dat er meer bewijs voor een ander denkbeeld. Wetenschap is in vele gevallen een mening en soms niet eens goed doordacht. Vroeger was het de RK kerk, nu is het de politiek en de wetenschappelijke kliek zelf. De klimaatdoelstellingen zijn een farce. De wereldbevolking zou moeten halveren. De economie die we kennen moet stoppen. Dan is er misschien een kans. Als de wal het schip keert dus.

Dat het klimaat opwarmt is wel duidelijk. Welke gevolgen dat heeft is op zijn zachtst gezegd onvoorspelbaar maar in ieder geval zeer verontrustend. Niemand overtuigt me dat co2 de oorzaak is of het gevolg van opwarming, de wetenschap is er over verdeeld. Helder is dat methaan straks een katalysator wordt in de opwarming; nog een graadje Celcius erbij en de permafrost wereldwijd ontdooit en maakt een einde aan de leefbaarheid van de planeet voor mensen. Voor die tijd hebben we een einde gemaakt aan het insectenleven en ontstaat er op de aarde een onvruchtbare bio zonder enige diversiteit, evenzo onleefbaar. Stiekem kun je hopen dat een energietransitie nog op tijd komt maar dat is utopie lijkt me, de mens is simpelweg niet bereid te offeren.

@Bert. Ik houd mijn hart vast.

Reactie van Lodewijk Lievendag op 27 Maart 2019 op 18.33: @Hein Excuus. Het leesoog was sneller dan het denkraam.

Reactie van Bert Pijnse van der Aa op 27 Maart 2019 op 19.13: @Heer lievendag , ik niet meer hoor ! Ik ben voorbij de 'zorg ', wetende dat de ontwikklingen niet meer tegen te houden zijn , zoals heer Hans ook weer stelt. Totdat de wal het schip keert dan. Ik plaatste een link naar een video, maar de standaard reacties komen terug. De bevolking is zodanig geconditioneerd geraakt, dat niemand nog aan het verhaal twijfelt dat ons tussen de oren werd geramd in de afgelopen jaren, waarmee een grote overeenkomst bestaat tussen de koude oorlog, toen er ook niemand was die maar enig moment twijfelde aan de komst van de Russen. Met Galileï werd het dogma van de kerkelijke leer gaandeweg uitgebannen door de opkomst van de ' wetenschap ' , maar de ironie is nu : dat de wetenschap zelf het dogma creëerde. Een dogma dat is gebaseerd op de stelling om de planeet juist in versneld tempo op de knieën te krijgen in plaats van haar te celebreren. Want economie veegt alle wetenschap van tafel nu. Nou,als mensen dan de wetten van de natuur ( kunde ) toch maar zien als een " mening ' dan moeten ze het zelf maar weten ook. Gelukkig heb ik geen kinderen. Trichet vertelt in de 'achtste dag" - over de crediet crisis - over het verschijnsel van "phase change" :als ineens, nadat ergens heel veel energie in ging , een omslag plaatsvindt en toen de financiele crisis de wereld langs de rand van de afgrond bracht. Ach, waren we een paar maanden later vergeten en we gingen weer vrolijk verder. Nu met de energietransitie waar wederom de gehele wereld volop trapt in de verhalen die ze wordt voorgehouden . Nou , dan moeten ze het toch zelf weten ?

Je reactie hieronder, dit zijn de huisregels.