Het franse zorgsysteem

Omdat in dit forum door nieuwkomers in Frankrijk regelmatig vragen verschijnen over het franse zorgsysteem, heb ik besloten mijn standaardantwoord op die vragen vast te leggen in een artikel. Dan kan ik daar in het vervolg simpelweg naar verwijzen.

Het basiszorgverzekeringssysteem in Frankrijk is heel anders is geregeld dan in Nederland. Het franse basiszorgstelsel is vastgelegd in de Wet PUMa (Loi de la Protection Universelle Maladie). In het algemeen kun je stellen dat de basisverzekering vrijwel alles vergoedt. Maar niet volledig, zoals in Nederland. (Aan de andere kant betaal je hier ook geen jaarlijkse eigen bijdrage.) In de basisverzekering zijn voor alle medische verrichtingen en voor bezoeken aan artsen, specialisten en tandartsen en voor hun medische handelingen basistarieven vastgesteld. Die zijn laag. Van die lage tarieven vergoedt de basisverzekering (Caisse Primaire d'Assurance Maladie oftewel CPAM) in het algemeen 70%.

Omdat de vastgestelde basistarieven zo laag liggen, rekenen veel specialisten en tandartsen véél meer dan het basistarief. Toch krijg je als patiënt maar 70% van het basistarief vergoed. Alleen wanneer je lijdt aan een erkende chronische ziekte (ALD = Affection de Longue Durée), krijg je 100% van de basisvergoeding terug. ("Erkend" wil zeggen dat de ziekte op een vastgestelde lijst met chronische ziektes voorkomt.) Zie voor de lijst met erkende chronische ziektes bijvoorbeeld Service Public. De overschrijdingen van de tarieven door specialisten komen dan nog steeds (gedeeltelijk) voor eigen rekening. Zie Ameli.fr.

Ook voor hulpmiddelen, zoals bijvoorbeeld hoortoestellen en brillen waren in het verleden bijzonder lage basisvergoedingen vastgesteld, waardoor je als patiënt heel veel moest bijbetalen. Per 1 januari 2020 zijn nieuwe vergoedingen voor brillen en mondprotheses ingegaan, waardoor je daarvoor (althans voor bepaalde goede modellen) niets meer hoeft bij te betalen, wanneer je tenminste naast je basisverzekering ook een aanvullende verzekering hebt. In 2021 volgen de hoortoestellen. Je moet wel kenbaar maken dat je in het kader van deze nieuwe regeling een bril, mondprothese of hoortoestel wilt aanschaffen!

Voor al die niet-vergoede ziektekosten kun je een aanvullende verzekering afsluiten. Die wordt in Frankrijk aangeduid met "complémentaire", hoewel vaker het woord "mutuelle" wordt gebruikt. Ook als verdragsgerechtigde (een Nederlander of Belg die AOW en/of pensioen of een uitkering uit Nederland of België ontvangt) kom je, wanneer je aan de voorwaarden voldoet, in aanmerking voor de CSS. Zie Droit-Finances.com. Ook als verdragsgerechtigde (een Nederlander of Belg die AOW en/of pensioen of een uitkering uit Nederland of België ontvangt) kom je, wanneer je aan de voorwaarden voldoet, in aanmerking voor de CSS.

Ook deze aanvullende verzekeringen zijn anders geregeld dan in Nederland. De premie wordt bepaald naar leeftijd en zij werken met percentages (behalve de CSS). Je kunt je bijvoorbeeld voor 100% verzekeren, voor 200% of voor 300%. Dan vult de mutuelle de 70% vergoeding van de basisverzekering aan tot respectievelijk deze percentages. Wanneer een specialist bijvoorbeeld 2,5 keer de vastgestelde basisvergoeding vraagt, krijg je met een 300%-verzekering alles vergoed, maar met een 100%-verzekering slechts het vastgestelde basisbedrag. Een voordeel van de meeste mutuelles à 300% is ook dat je in een ziekenhuis recht hebt op een eenpersoonskamer (voorzover beschikbaar).

Bij sommige mutuelles kun je ook bij lagere verzekerings-percentages tegen bijbetaling kiezen voor het recht op een eenpersoonskamer. Daarnaast bieden mutuelles vaak een verzekering aan die alleen geldt voor ziekenhuisopname. De premie daarvoor is uiteraard lager.

Maar... mutuelles (behalve de CSS) rekenen in Frankrijk premie naar leeftijd. Voor 65-plussers zijn deze premies niet mis. En wanneer de CPAM een bepaald medicijn of een behandeling niet vergoedt, vergoedt ook de mutuelle niets.

Je kunt je als verdragsgerechtigde ook in Nederland laten behandelen. Met de EHIC-kaart (aan te vragen bij o.a. het CAK) heb je recht op de voorzieningen van de NL basisverzekering. Maar eventuele bijkomende kosten moet je zelf betalen, want de franse basisverzekering vergoedt geen ziektekosten in het buitenland en de mutuelle dus ook niet.

Extra aandacht verdient de CMUNF (Club van Medische Uitvoerders voor Nederlanders in Frankrijk). Deze vereniging is opgericht door verzekeringskantoor Butet en De Jong (met enkele NL-sprekende medewerkers), met als doel om lagere premies te kunnen bedingen bij mutuelles. Bovendien geeft de CMUNF voorlichting over medische zorg aan Nederlanders die in Frankrijk wonen. Ook aan April-international.com (Frans, Duits en Engels), waar de CMUNF haar ziektekostenverzekering heeft ondergebracht, zijn diverse NL-sprekende medewerkers verbonden.

Deze gids biedt ook veel informatie voor NL verdragsgerechtigden, evenals de FANF-website. De gids is inmiddels wel verouderd, ZIN is bijvoorbeeld CAK geworden, maar hij biedt nog steeds veel nuttige informatie.

(De CPAM gaat over de basisverzekering voor burgers in het algemeen. Voor agrariërs is dat de MSA (Mutualité Sociale Agricole). Voor mensen zonder (voormalig) arbeidsinkomen (werk, pensioen) bestaat de CMU (Couverture Maladie Universelle). Daarvoor kun je eventueel in aanmerking komen wanneer je minimaal drie maanden legaal in Frankrijk verblijft, bij immigratie een ziektekostenverzekering hebt en kunt aantonen dat je voldoende middelen van bestaan hebt om geen beroep te hoeven doen op de franse openbare kas.

Er bestaat ook een engelstalige hulplijn van de CPAM. Het telefoonnummer is 3646 of 08 11 36 36 46. Bereikbaar op werkdagen van 8.30 tot 17.30 uur.

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20200831, Geldzaken, Gezondheid, Sport en Spel

Overleden Reactie van Theodora Besse op 21 Januari 2022 op 12.02: Een overlijdensuitkering van de ABW geeft inderdaad geen recht op verdragsgerechtigdheid, omdat het niet een pensioen is in de ware zin des woords oftewel in de zin van de EU verordening betreffende verdragsgerechtigdheid.

Je hebt dus inderdaad geen recht op het verdragsrecht. Wanneer je een ANW-uitkering zou hebben, dan zou je automatisch recht hebben op verdragsgerechtigdheid. Vandaar dat Jan de Voogd in zijn column voor de VBNGB schrijft:

"Een overlijdensuitkering. Aangezien dat geen pensioen is in de zin van Vo883/2004 laat ik dat verder buiten beschouwing." Maar misschien heb je dat inmiddels ook al van de CAK-medewerker gehoord?

En nu? Terugkeer naar Nederland, waar je als inwoner automatisch verplicht verzekerd bent?

Overleden Reactie van Theodora Besse op 21 Januari 2022 op 12.10: Sorry Caroline, ik had je reactie op Peter nog niet gezien.

Reactie van Leonard Rh op 21 Januari 2022 op 12.47: Ik neem aan, dat je genoemde 3 / 6 maanden als volgt moet interpreteren.
Na 3 maanden stabiel verblijf in Frankrijk met een volwaardige ziektekostenverzekering heb je recht op verzekering via PUMA. Je moet daarna wel grotendeels in Frankrijk woonachtig blijven (d.w.z. minimaal 6 maanden per jaar) om recht op PUMA te blijven houden. Het is natuurlijk niet de bedoeling, dat je na de eerste 3 maanden, met een verzekering via CPAM, voornamelijk in een ander land dan Frankrijk verblijft en blijft profiteren van de voordelen van een voordelige verzekering via PUMA. Vandaar die mogelijk controle op 6 maanden verblijf.

Overleden Reactie van Theodora Besse op 21 Januari 2022 op 16.13: Caroline, ik heb toch nog even gebeld met een vriend, die er heel veel verstand van heeft en hij raadt je aan om deskundige (NL-talige) hulp te zoeken. Misschien dat Rob van Schijndel van Frankrijk Emigratie je wel wil helpen (zeer eenvoudige website, zo werkt hij ook, dus beslist niet duur).

Maar mijn vriend vermoedt zelf dat je naast een ABW-nabestaanden pensioen ook een ANW-uitkering ontvangt. Jij hebt het over je inkomen, althans waar je van leeft (van kapitaal uit de verkoop van een huis in Nederland en van een nabestaandenuitkering ABW, maar waaruit bestaat dat laatste dan?

Dat is te weten te komen door allereerst het ABP te contacteren. Daar kunnen ze je precies vertellen waaruit je inkomen precies bestaat: uit alleen een nabestaanden-pensioen, of een gedeelte ook uit een ANW-uitkering. Hij vermoedt dat laatste.

Volgens de Wet PUMa heeft iedereen die legaal in Frankrijk woont, het recht om zich via de CPAM te verzekeren, maar ze zijn als de dood voor mensen die een beroep zouden kunnen doen op de bijstand. Misschien is je kapitaal en/of je inkomen niet groot genoeg? Dan dus geen legaal verblijf? Aan de andere kant heb je een eigen huis en dus weinig woonlasten.

Misschien dat Rob je kan en wil helpen.

Als ik jou was zou ik Rob van Schijndel contacteren en als eerste het ABP, om te vragen of er niet een deel van je ABP-nabestaandenpensioen uit ANW bestaat, zoals mijn vriend vermoedt. Hij vroeg trouwens ook of je belasting betaalt in Nederland of in Frankrijk, waarom weet ik niet. Ik ben niet zo'n kei op belastinggebied. Het enige wat ik weet: het gaat hier in Frankrijk niet automatisch, je moet je bij het belastingkantoor melden.

Reactie van Caroline de Gorter - Landsmeer op 23 Januari 2022 op 21.06: Beste Theodora (mooie naam trouwens),

Misschien dat ik Rob van Schijndel (van origine uit Brabant misschien?) contact hierover. Kan geen kwaad. Mijn ABP-nabestaandenpensioen heeft een klein Anw-deel, maar dat is geen Anw-uitkering, maar een 'compensatie', volgens mijn ABP "loonstrookje". Mijn man is in maart 2018 overleden. De Anw-compensatieregeling verviel vanaf 01 mei 2018 en aangezien wij beiden vanwege zijn ongeneeslijke ziekte en alles wat daarbij kwam kijken, geen aandacht hebben besteed aan pensioenzaken, zoals je misschien kunt begrijpen, werden wij er te laat op geattendeerd dat je je kon bijverzekeren om voor een vervangende Anw-regeling/verzekering in aanmerking te komen vanaf mei 2018.

Ik heb van alles geprobeerd toentertijd om toch in aanmerking te komen voor de nieuwe Anw-regeling, omdat de ziekte en het overlijden van mijn man precies in het overgangstijdvak plaatsvond en ik het nalatig vond van het ABP en de werkgever van mijn man dat zij ons/mij hierop niet hadden gewezen. Niemand kon iets voor ons betekenen, tot grote frustratie natuurlijk.

Maar, ik zal inderdaad eens met Rob van Schijndel praten, als ik merk dat er na mijn vervolgafspraak met het CPAM komende week nog steeds van alles niet wil gebeuren.

Ik ben je hoe dan ook zeer erkentelijk voor alle steun op allerlei gebied. Ik hoop dat ik, nadat ik echt ben ingeburgerd inclusief zorgverzekering en weer een beetje tijd heb voor mezelf, een vergelijkbare steun aan anderen kan bieden middels dit forum.

Een fijne week gewenst aan allen die mij hebben geholpen aangaande dit onderwerp! Ik houd je/u op de hoogte :-)

Reactie van Janny O. op 23 Januari 2022 op 21.24: Caroline, bij omroep Max hebben ze al heel wat voor elkaar gekregen bij het ABP. Misschien kun je contact met ze opnemen als het bij de CPAM niet brengt wat je hoopt

Reactie van twins op 23 Januari 2022 op 22.21: Ik zou eerder zeggen in dit geval, neem contact op met de nationale ombudsman. Zie ook dit verhaal inzake de DiGiD voor in het buitenland wonende nederlanders.

Reactie van twins op 23 Januari 2022 op 22.22: Sorry, hier de link

https://www.msn.com/nl-nl/geldzaken/nieuws/ombudsman-retourtje-aust...

Reactie van Jeanne Carla Biel op 23 Januari 2022 op 22.50: Een nabestaandenuitkering van het ABP is geen wettelijk inkomen en daardoor geen recht op een S1 formulier om verdragsgerechtigd te worden. Op het moment van het bereiken van de AOW leeftijd wordt de nabestaandenuitkering een pensioeninkomen en dan wel recht op genoemd formulier. Deze info stond altijd op de website van het CAK maar ik kan het nu niet meer vinden. Overigens heeft Rob van Schijndel mij deze info indertijd ook gegeven.

Overleden Reactie van Theodora Besse op 24 Januari 2022 op 9.09: Caroline, ik heb je een link gegeven naar Rob van Schijndel (donkerrood, moeilijk te onderscheiden). Als je daarop klikt, kom je op zijn pagina. Hij woont dus niet in Brabant, maar in Zuid-Frankrijk. Oorspronkelijk is hij belastingdeskundige.

Maar als je geen (gedeeltelijke) ANW-uitkering hebt, zoals mijn vriend veronderstelde, dan zullen Rob van Schijndel, Omroep Max en de Nationale Ombudsman heel weinig voor je kunnen doen. Zo zijn nu eenmaal de wet en de EU-verordening. Het is overigens goed te begrijpen, dat je tijdens de ziekte en het overlijden van je man wel iets anders aan je hoofd had, maar nu zit je met de gebakken peren.

Eén troost: wanneer je van een ladder valt, word je met de ambulance naar de urgences gebracht, waar ze je ook zonder carte vitale en formulaire de soins zullen helpen.

Bovendien heeft APRIL een expat-verzekering, die niet is gebaseerd op de CPAM. Maar die is nogal prijzig, geen idee of je die kunt betalen. Je zou eens moeten informeren, telefoon 015 698 30 87, vragen naar een NL-sprekende medewerker, bijvoorbeeld Nathalie Carrara. Leg haar je probleem uit en vraag haar wat de premie eventueel zal zijn. Ik zou je ook wel een link willen geven, maar ik kan het helaas niet vinden.

Succes!