Het franse pensioenstelsel. Deel 1. Frans pensioen en AOW

Veel Nederlanders emigreren tijdens de werkzame periode van hun leven naar Frankrijk. Ze gaan hier werken (als zelfstandige of in loondienst) en bouwen een basispensioen op. De AOW- en pensioenopbouw in Nederland stopt. De pensioengerechtigde leeftijd is in Frankrijk 62 jaar. De nederlandse AOW-leeftijd is momenteel 66+ jaar en stijgt nog steeds. In Nederland hoef je niet per se te werken voor de AOW-opbouw (= basispensioen). Wel voor het (algemeen verplichte) aanvullende pensioen (van bedrijf of overheid). Voor je volledige AOW moet je 50 jaar in Nederland wonen (en premie betalen naar inkomsten).

Frankrijk echter eist dat je voor een volledig basispensioen tijdens je werkzame leven 160-172 trimesters (periodes van drie maanden) hebt gewerkt. Dat komt neer op 40 à 43 gewerkte jaren. Er bestaan ook speciale regelingen voor diverse gevallen. Zo krijgen bijvoorbeeld ouders vanaf het derde kind er enkele trimesters bij. Naast het basispensioen is voor alle werknemers een aanvullend pensioen verplicht. Zie Droit-finances.fr. Voor het aanvullende pensioen van zelfstandigen zie onder meer Sécu-indépendants.fr.

Nederlanders die als volwassenen in Frankrijk zijn komen wonen kunnen dus onmogelijk in Frankrijk een volledig basispensioen opbouwen. In een ander onderwerp (zie hier) kwam dit probleem aan de orde. Louise(68) en Marielle bleken er veel van te weten, mede doordat ze er zelf belang bij hebben en daardoor gedeeltelijk (ervarings)deskundigen zijn. Hun bijdragen heb ik in het navolgende samengevat en waar nodig aangevuld:

Voor Nederlanders die tijdens hun werkzame jaren uit Nederland vertrekken en in Frankrijk gaan werken biedt het EU-recht uitkomst. De tot de emigratie opgebouwde nederlandse AOW-jaren worden door de franse pensioeninstantie namelijk als trimesters meegeteld voor het vereiste aantal trimesters van het franse volledige basispensioen (retraite à taux plein). Het aantal vereiste trimesters hangt af van het geboortejaar van de persoon. Zie onderstaande tabel:

Louise gaf daarbij het volgende voorbeeld:

Stel je verdient € 1.500 per maand en je hebt alle vereiste jaren gewerkt (of als Nederlander gedeeltelijk AOW opgebouwd). De retraite wordt berekend over het gemiddelde loon van de 25 afgelopen jaren en daarvan krijg je 50% als pensioen. De retraite bedraagt in dat geval maximaal € 750 per maand. Indien het totaal aantal trimesters (werkjaren plus AOW-jaren) minder is, dan ontvang je naar verhouding ook minder retraite.

Dat betekent dat een Nederlander in dit voorbeeld vanaf z'n 62e tot de AOW-leeftijd (66 à 68 jaar) moet zien rond te komen van € 750 per maand (of minder wanneer hij bijvoorbeeld het minimumloon verdiende). Op de nederlandse AOW-gerechtigde leeftijd komt daar AOW bij plus eventueel een nederlands pensioen). Dat betekent dat veel Nederlanders in Frankrijk zullen moeten doorwerken tot ze de nederlandse pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt.

De franse pensioeninstantie kan bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) het aantal AOW-jaren opvragen. Dit kun je ook zelf doen. Je ontvangt dan van de SVB het formulier E205, dat je ingevuld moet terugsturen aan de SVB, waarna je het gestempeld terugkrijgt en aan de franse pensioeninstantie kunt sturen. (Telefoon SVB Breda (AOW buitenland): 0031 (0)76 548 50 10.)

De AOW en ook een eventueel bedrijfs- of overheidspensioen kunnen bij het bereiken van de nederlandse pensioengerechtigde leeftijd worden aangevraagd bij de pensioeninstantie van het land waar je woont of naar keuze bij de SVB of het betreffende nederlandse pensioenfonds. Zie Europa.eu.

Louise wees er op, dat drie dagen geleden in grote lijnen de inhoud bekend werd gemaakt van de geplande pensioenhervorming van de franse regering. Deze wordt behandeld in deel 2: De hervorming volgens Macron.