Emigratie-stappen: stap 6 afronding emigratie.

Als je alle voorgaande 5 stappen hebt gevolgd, zie elders op deze site, dan ben je al heel ver gevorderd met je emigratie. Je woont in Frankrijk, je hebt de eerste stap gezet met kennismaking met de buren en het land en de cultuur (als inwoner en dat is anders dan als toerist) en je bent hard op weg om je inkomen te generen, zoals je dat tevoren hebt gepland (zie stap 1). Er moeten nu nog slechts enkele dingen worden afgerond om van een volledige emigratie te kunnen spreken.

In Nederland
Bij uitschrijving uit je Nederlandse gemeente gaat er een berichtje naar de belastingdienst. De belastingdienst zal (het kan even duren, maar het zal echt gebeuren) een brief sturen naar je Franse adres met het verzoek om een M-formulier in te vullen. Dat kan elektronisch, zoals je al gewend was met de aangifte inkomstenbelasting. Er is een verplichting tot het doen van aangifte, wat niet wil zeggen dat je nog wat schuldig bent aan Nederland of wat terug krijgt, dat hangt puur van je individuele situatie af. Dat M-formulier is in feite een eindafrekening met Nederland op alle gebieden van de belasting, behalve als je nog in dienst bent van een Nederlandse werkgever of nog onroerend goed of een bedrijf in Nederland hebt achtergelaten.

In dienst blijven bij je Nederlandse werkgever, terwijl je in Frankrijk woont is natuurlijk mogelijk binnen de Europese regels en komt steeds vaker voor met dank aan al die corona-ervaringen met op afstand werken en de relatief hoge kwaliteit van Franse internetverbindingen. En het geeft een zeker inkomen aan emigranten en dat is veel waard. Toch komen de meeste emigranten hier na enige tijd van terug, immers: Nederland heft relatief hoge loonbelasting en relatief lage sociale lasten en in Frankrijk is het precies omgekeerd. Een emigrant die nog in Nederlandse loondienst is, betaalt dus hoge loonbelasting in Nederland en hoge sociale lasten in Frankrijk. Ik heb dat eens uitgerekend voor een modaal inkomen en dat kan zo maar 10-15% op je bruto salaris schelen! De meeste emigranten stoppen hier dan snel mee en zetten hun arbeidscontract om een een toeleveringsrelatie tussen hun nieuw op te richten Franse bedrijf en hun voormalige werkgever. Dat scheelt bijna altijd echt heel veel geld, maar de arbeidszekerheid en daarmee inkomenszekerheid is natuurlijk minder.

In geval van onroerend goed gaat de Nederlandse overheid vermogensbelasting (= Box 3) heffen en die kan fors uitvallen. Belastingheffing over onroerend goed is in het Frans-Nederlandse belastingverdrag immers toegewezen aan het land waar het onroerend goed zich bevindt, niet aan het land waar de eigenaar woont. Ter compensatie zijn eventuele huurinkomsten belastingvrij, zowel in Nederland als in Frankrijk. Hoewel er natuurlijk niets op tegen is om als inwoner van Frankrijk onroerend goed te bezitten in Nederland, komen veel emigranten er na verloop van tijd achter dat het aanhouden van onroerend goed in Nederland een dure liefhebberij is, als je alle kosten van lokale belastingen en heffingen, nutsvoorzieningen en box 3 bij elkaar optelt. Mijn advies: verkopen die handel, nu de Nederlandse onroerend goed markt zo hot is.

In geval je nog een bedrijf hebt achtergelaten in Nederland moet je een keuze gaan maken. Is dat een vennootschap, waarin je samen met anderen aandelen bezit, dan verandert er niets als je emigreert. Uit te keren dividenden zijn belast in Nederland, maar de belasting kun je later terugvragen en vervolgens moet je het dividend in Frankrijk opgeven bij je inkomstenbelasting en er daar belasting over betalen (in veel gevallen betaal je dan meer). Bij eventuele verkoop van die aandelen betaal je in Frankrijk bovendien winstbelasting. Gaat het om een vennootschap waarvan je Directeur-Groot Aandeelhouder (DGA) bent, dan moet je een bewindvoerder aanstellen, in geval je de BV in Nederland gevestigd wil houden. In veel gevallen is het gunstiger om een Franse vennootschap op te richten, alle bezittingen van de Nederlandse vennootschap te verkopen aan dat Franse bedrijf en vervolgens de Nederlandse vennootschap op te heffen. Inderdaad, dan moet er belasting afgerekend worden, maar dan ben je wel bevrijd van de relatie met de Nederlandse belastingdienst.
In geval van een VoF of een eenmanszaak of zzp-inschrijving: die kan niet blijven bestaan na emigratie: hij moet voor het einde van het belastingjaar van emigratie opgeschoond en opgeheven zijn. Dus als je vandaag zou emigreren, dan heb je nog tot 31-12-2021 de tijd om je eenmanszaak op te heffen en uit te schrijven bij de KvK.

In Frankrijk

Gepensioneerden en werknemers hoeven verder niet zoveel meer te doen in Frankrijk om hun emigratie af te ronden. Behalve hun Frans fors verbeteren en dat gaat niet lukken als je alleen maar Engels of Nederlands spreekt overdag en in het dagelijkse leven niet veel meer doet met je Frans dan quarte pain au chocolat bestellen bij de bakker ‘s ochtends. “We leren het vanzelf wel als we eenmaal in Frankrijk zijn,” is een bekend misverstand. Het is geen overbodige luxe om verder te gaan met Franse lessen, of misschien een Franse conversatieclub. Niet alleen goed voor je Frans, maar ook goed voor het leggen van nieuwe relaties. En als je dan echt je Frans ineens heel hard nodig hebt (midden in de nacht begint je dak te lekken en je belt in paniek een 24h reparatieservice….) dan heb je je Frans ook paraat!

Ondernemers moeten nog wat meer doen: een netwerk opbouwen. Toeristische ondernemers zouden zich kunnen aansluiten bij het Office du Tourisme (nee, daar komen geen reserveringen meer vandaan, zoals vroeger, maar je doet er wel waardevolle kennis en kennissen op). Ook voor vele ander beroepsgroepen bestaan er overkoepelende organisaties, waar je lid van kunt worden.
Je bent als ondernemer pas echt goed op weg met je emigratie als je het jaarfeest van het dorp mee hebt helpen organiseren en hebt overleeft. Elk dorp in Frankrijk heeft zijn eigen jaarlijkse dorpsfeest, bij voorbeeld het begin of einde van wijnoogst, of van de heilige Sint Juttemis of van de Rose Knoflook (die bestaat echt: in het dorp Lautrec in de Tarn: https://www.ailrosedelautrec.com/219-prochaine-fete-ail-rose-lautre...)
Als ondernemer dien je iets te doen voor het jaarfeest: je kunt wat sponsoren, of goederen ter beschikking stellen (of eten of drinken), al sta je maar ’s ochtend om acht uur met de stoelen en tafels te sjouwen. Tegen een uur of elf wordt er begonnen met het aperitief, gevolgd door een uitgebreide traditionele viergangenmaaltijd (In Lautrec elke gang met knoflook) en natuurlijk koffie en een digestief. Gevolgd door dat moeilijke uurtje tussen vijf en zes uur, waarna alles weer van voren af aan begint voor het diner: apéro, copieuze maaltijd, koffie en digestief (tegen die tijd spreekt niemand meer Frans, of juist iedereen, dat kan ik me niet meer zo goed herinneren…). Als je dat de hele dag volhoudt en er nog lol aan beleefd ook, ja dan is je emigratie echt helemaal afgerond.

In mijn volgende en laatste bijdrage in dit stappenplan. Stap 7 die jullie hopelijk niet hoeven te maken: mislukte emigraties en de redenen daarvoor.

Wim