Emigratie-stappen: stap 5 aankomst in Frankrijk, deel 3.

In deel 1 en deel 2 van stap 5 heb ik de belangrijkste zaken besproken die onmiddellijk na aankomst in Frankrijk geregeld moeten worden, voor iedereen (deel 1) en speciaal voor ondernemers (deel 2). In dit deel 3 wil ik nog enkele onderwerpen behandelen, gebaseerd op praktische ervaringen van emigranten van de laatste jaren. Het motto van dit stukje is: Maak je niet druk, het komt goed!

Ik heb wel eens gelezen dat verhuizen één van de drie belangrijkste stressfactoren is voor een relatie… Kun je nagaan wat verhuizen met jou en je relatie doet als dat naar een ander land, een andere cultuur is! Waar ook nog eens andere gewoontes gelden en een andere taal wordt gesproken (had ik al eens geschreven dat er Frans wordt gesproken in Frankrijk…en dat dus Frans leren het allerbelangrijkste is wat je moet doen in de voorbereiding van de emigratie?). Ga alleen emigreren naar Frankrijk als je behoorlijk stressbestendig bent, blijf anders lekker in het aangeharkte Nederland wonen!

1. Het numéro de sécurité social (in Frankrijk meestal ‘sécu’ genoemd)
Nederlanders hebben een BSN-nummer en een DigiD-code voor toegang tot een heleboel digitale overheidsdiensten (tip van Ine in reactie op een eerdere aflevering van deze serie: zorg dat je je DigiD-toegang goed hebt geregeld voor je uit Nederland vertrekt, je kon hem nog wel eens nodig hebben in Frankrijk en vanaf daar is het een stuk ingewikkelder om die te regelen).
Ook Frankrijk gaat nu in heel hoog tempo over op gedigitaliseerde overheidsdiensten en voor elke dienst, voor elke toegang, wordt allereerst je sécu gevraagd. Elke Fransman en Française krijgt een sécu toegekend bij geboorte en daar zijn al die digitale overheidsdiensten op gebouwd. Met als gevolg dat emigranten bij de meest uiteenlopende overheidsdiensten geen toegang krijgen wegens het ontbreken van een sécu. Let op: bij de inschrijving van je Franse bedrijf krijg je een tijdelijk sécu toegekend, maar helaas biedt die geen toegang tot heel veel overheidsdiensten.
De afgifte van een sécu aan emigranten is toegewezen aan één, zwaar overwerkt en onderbemenst, overheidskantoortje in Parijs, met een enorme werkachterstand en een ondoorgrondelijke wijze van werken. Wij zien bij klanten dat een sécu soms al binnen enkele weken na aanvraag wordt toegewezen en soms pas na 9 maanden of langer. We hebben dat zelfs meegemaakt bij één stel die gelijktijdige een sécu had aangevraagd! Wij zijn er tot nu toe niet in geslaagd om iemand op dat kantoortje per mail of telefoon te bereiken, of om het proces van afgifte van een sécu aan een emigrant te bespoedigen (als jij, lezer van dit stukje, daar wel in bent geslaagd, hou ik mij zeer aanbevolen voor wat advies!). Voor emigrant-ondernemers geldt dat hun sécu-aanvraag onderdeel uitmaakt van de inschrijfprocedure van hun bedrijf en voor emigrant-gepensioneerden is de sécu-aanvraag onderdeel van de inschrijving bij de CPAM voor de ziektekostenverzekering. En zonder sécu geen carte vitale en zonder carte vitale heel veel stress bij emigranten over hun zorgkosten en die stress kan vele maanden duren, soms wel een jaar.
Oplossing: geen paniek! Eenmaal ingeschreven bij de CPAM als ondernemer of gepensioneerde, geldt dat de zorgkosten zijn gedekt. Dat betekent dat de meeste zorgverleners, zelfs zonder dat je de carte vitale kunt laten zien, zorg zullen leveren conform de regels van de CPAM, al zullen er zeker zijn die cash betaling ter plekke wensen, waarna de verzekerde in de toekomst de betaalde zorgkosten kan terug vragen bij de CPAM. Je bent dus niet onverzekerd, ook al heb je nog geen carte vitale!!
En v.w.b. al die digitale overheidsdiensten, waar een sécu voor nodig is: er is nagenoeg altijd een andere weg, via de Mairie, de Préfecture of de afdeing SIP van je plaatselijke belastingkantoor of het regionale kantoor van de CPAM. De enige organisatie die ik ken die geen fysiek kantoor heeft, waar je langs kunt gaan als je geen elektronische toegang hebt, is de URSSAF (de organisatie die sociale premies int van ondernemers en die de pensioenopbouw regelt). Maar misschien kennen jullie nog andere overheidsorganisaties waarvoor dat geldt.
Conclusie: de sécu wordt steeds belangrijker voor toegang tot Franse overheidsdiensten, maar maak je niet te druk als je nog geen sécu hebt, ga gewoon langs bij de organisatie waar je wat van wilt hebben of weten. Rien ne remplace la présence!

2. Kinderen
Klanten geloven me niet als ik ze vlak voor de emigratie vertel dat hun zesjarige dochter over een half jaar beter Frans spreekt dan haar ouders en dan hun fouten zal gaan verbeteren. Toch is dat zo. Veel emigranten met kinderen maken zich zorgen over de integratie van die kinderen, meestal ten onrechte. Franse scholen zijn prima, over het algemeen, en verreweg de meeste scholen organiseren bijlessen voor kinderen met een Franse taalachterstand. Nederlanders moeten wel even wennen aan de schoolbus. Lopen of fietsen naar school is er maar zelden bij, zeker als je op het platteland woont, en vermijd dan de neiging om ze met de auto naar school te brengen. De schooldagen zijn lang en een belangrijk deel van de sociale interactie met leeftijdsgenoten speelt zich af in de bus van en naar school, en natuurlijk tijdens de schoollunch waarin kinderen, hoe jong ook, leren dat de maaltijd bestaat uit drie gangen en dat ze gedurende al die gangen gewoon moeten blijven zitten.
Het systeem is veel schoolser dan in Nederland en de schooldagen zijn lang. Voor de ouders is dat soms nog moeilijker dan voor de kinderen.
Er zijn meer dan voldoende zaken waar een verse immigrant in Frankrijk zijn volle aandacht aan moet besteden (lees vooral stap 1 nog eens van deze reeks), laat die kinderen maar doen, dat komt wel goed.
Toch nog één punt van waarschuwing: emigreren naar het platteland van Frankrijk met tieners is een uitdaging. In Nederland zijn ze vrijheid gewend, alles met grote dank aan de Nederlandse schoolfiets, in Frankrijk bestaat die vrijheid niet. Voor veel tieners is het dan ook lastig. Een relatief groot deel van de mislukte emigraties ligt aan de tieners die mee moesten. Als je tieners niet staan te springen om meegenomen te worden in de emigratieplannen van hun ouders, zou je kunnen overwegen om nog een paar jaar te wachten met de emigratie, tot ze zelfstandig zijn. Of om nu al, zo snel mogelijk, te gaan, nu het nog geen tieners zijn.

3. Auto en rijbewijs
Kijk er de kolommen van dit forum er maar op na, er wordt verschrikkelijk veel geschreven over dit onderwerp. Mag ik een paar praktische adviezen geven: verleng je rijbewijs nog voor vertrek, zodat je er nog een aantal jaren mee verder kunt. Zolang je rijbewijs de uiterste datum nog niet heeft bereikt kun je er onbeperkt mee rijden in Frankrijk, ook in auto’s met een Frans kenteken. Tegen die tijd zal ongetwijfeld de rijbewijsomzetting naar een Frans rijbewijs, via het nieuwe Franse elektronische systeem, helemaal soepel lopen.
Tenzij je erg gehecht bent aan je auto, nog een advies: verkoop je auto in Nederland, of je auto met Nederlands kenteken als hij eenmaal in Frankrijk staat aan een remigrant, via een advertentie in dit forum en ga gewoon naar een dealer. ‘Doe mij die blauwe maar,’ (maar dan natuurlijk in het Frans) is voldoende om het hele potentiële probleem van importeren van een auto in één keer achter je te laten. Die blauwe wordt gewoon afgeleverd met een Frans kenteken, maar nog wel even afrekenen, niet allen de aankoopprijs, maar ook de kentekenbelasting (slechts éénmalig, daarna nooit meer zolang je die specifieke auto houdt) en mogelijk ook milieubelasting (die fors kan oplopen voor zwaar vervuilende motorvoertuigen. € 10.500 aan éénmalige milieubelasting hoorde ik laatst voor de invoer van een vijfendertig jaar oude Landrover met dieselmotor. Deze emigrant heeft toen maar besloten om hem in Nederland te verkopen).
Natuurlijk is importeren mogelijk, de dealer van je merk kan daar bij helpen en er zijn ook enkele Nederlandstalige dienstverleners die deze service bieden. Maar pas op: bouwjaar 1998 is de drempel: alle voertuigen met een bouwjaar van voor dat jaar hebben een stuk ingewikkelder procedure (lees: veel meer papierwerk) dan jongere voertuigen.
Overigens mag je nog zes maanden na emigratie blijven rondrijden met je Nederlandse kenteken, maar geen enkele emigrant wil dat: de Nederlandse houderschapsbelasting loopt gewoon door en die kan behoorlijk fors zijn en met een Frans kenteken is die nul.

In mijn volgende bijdrage: stap 6 de afronding van de emigratie: je bent nu volledig Frans ingezetene!

Wim