Nederlanders.fr

Hèt netwerk van, voor en door Nederlandstaligen in Frankrijk - zegt het voort!

||  PLAATS BERICHT  ||  PLAATS ADVERTENTIE   ||

Wie een huis in Frankrijk heeft of wel eens in een gite logeert, vraagt zich bijna onvermijdelijk af wie de vorige bewoners waren en hoe zij leefden. Dat wilde ik in elk geval weten toen we in 1991 een baanwachtershuis in Le Grand Pressigny in de Touraine kochten. Door de jaren heen heb ik dat uitgezocht. Er bleken allerlei soorten mensen tussen te zitten met elk hun eigen geluk en ongeluk, en elk verwikkeld in de grote geschiedenis van hun tijd: spoorwegen, industrialisatie, wereldoorlogen, toerisme.  Ik heb  ze beschreven in mijn recente boek Ons Huis aan het Spoor. Voor Nederlanders in Frankrijk licht ik er een aantal uit. In deze aflevering: de spoorwerker Louis Galais die in 1896 ons huis met zijn uitgebreide familie betrok en er bijna twintig jaar woonde.

Ik vond Louis Galais in de bevolkingsregisters van ons dorp en in de archieven van het departement Indre-et-Loire. Maar hij kwam pas echt tot leven toen ik op het online platform My Heritage zijn achter-achter-kleinzoon Olivier ontmoette die de hele familiestamboom had geplaatst. Olivier woont nog in het baanwachtershuis van zijn overgrootmoeder, een dochter van Louis. Hij nodigde me uit om naar de familiefoto’s te komen kijken. Het eerste dat me opvalt is dat Louis een enorme snor had. “Ja, die hadden ze allemaal in die tijd”, zegt Olivier desgevraagd. Maar ik ken een verhaal van Guy de Maupassant over de verschillende vormen van de snor en wat ze betekenen. Achter een krulsnor zou een flirtende casanova zitten, een scherp gesneden beharing verhult waarschijnlijk een agressief karakter en zo’n grote hangsnor als Louis heeft, maskeert, volgens De Maupassant, zachtmoedige verlegenheid. Dat is een fijn idee, dat er ooit een aardige man in ons huis woonde. 

Het levensverhaal van Louis is typisch voor de sociale betekenis van de trein in de negentiende eeuw als een industrie die veel jonge mannen de kans bood om aan de armoede van het platteland te ontkomen. Louis komt uit de prehistorische grotwoningen van het dorp Saint-Remy-sur-Creuse dat aan de andere kant van de heuvels achter ons huis ligt. Er wonen zo’n tachtig mensen:

gezinnen, alleenstaanden, baby’s, bejaarden en alles wat er tussen zit. Een tijdgenoot schrijft meedogenloos dat alleen het uitschot van het dorp er woont, maar het merendeel verdient netjes zijn weinige geld met de hennepweverij zijn er een keer geweest omdat het

Als hij twintig wordt, moet Louis in dienst. Volgens zijn registratie is hij 1 meter 58 lang, heeft bruine ogen en wenkbrauwen, een gemiddelde neus en mond, een hoog voorhoofd en een ronde kin. Hij kan lezen en schrijven, en is naar school geweest. Binnen een jaar maakt hij promotie en na nog een jaar wordt hij korporaal. Na zijn diensttijd meldt hij zich bij de spoorwegmaatschappij Paris-Orleans. Die neemt hem aan als poseur wat betekent dat hij met een ploeg aan het onderhoud van de rails werkt. Als spoorwerker, of cheminot zoals men in Frankrijk zegt, mag je in een baanwachtershuis wonen, en met zijn vrouw Céleste betrekt hij Passage-à-Niveau (PN) 228 die drie overgangen bij ons vandaan ligt, totaal verlaten. midden in de velden met niets eromheen en nauwelijks verkeer. We rijden er vaak langs en het is geen gezellige omgeving. Toch denk ik dat het voor Louis een grote vooruitgang was in vergelijking met de grotten: hij heeft een vaste betrekking, is verzekerd van inkomen en een eigen huis voor hem, zijn vrouw en zijn gezin met inmiddels drie dochters.

Het lijkt Louis voor de wind te gaan en hij verhuist van baanwachtershuis naar baanwachtershuis, steeds dichter naar het station en de bewoonde wereld toe. Als hij ons huis bereiky,  PN224, komt er echter een einde aan zijn voorspoed. Twee weken na de geboorte van zijn eerste zoon René, sterft Céleste. Op haar overlijdensakte staat geen doodsoorzaak vermeld. Gezien de tijd tussen de bevalling en haar overlijden, is ze hoogstwaarschijnlijk aan kraamvrouwenkoorts overleden. Dat is de belangrijkste doodsoorzaak van vrouwen in de negentiende eeuw en ontstaat als de vroedvrouw vuile handen heeft. Men weet nog nauwelijks dat je het met simpele hygiënische maatregelen kan voorkomen.

Ik hoop niet dat Céleste in ons huis is bezweken en kijk een beetje zorgelijk onze keuken rond, die op de plek van de vroegere slaapkamer staat. Dat zou ik toch een onprettig idee vinden, ook al is het meer dan honderd jaar geleden. Gelukkig lees ik in één van mijn bronnen dat vrouwen in die tijd vaak naar hun moeder gingen om te bevallen. Daar ga ik dan maar vanuit.

Voor Louis is het zaak een min voor René te vinden en iemand die voor zijn drie dochters zorgt. Hij hertrouwt met een vrouw uit de buurt, Marie, die haar man op haar 23e verliest, als ze zes maanden zwanger is. Voor allebei komt het goed uit om hun gezinnen te koppelen. Louis heeft een vrouw om voor zijn kinderen te zorgen, Marie een man om geld binnen te brengen. Het is in die tijd de gebruikelijke oplossing voor weduwen en weduwnaars om uit de fatale armoede van de alleenstaanden te ontsnappen.

Louis en Marie wonen met hun samengestelde gezin ruim twintig jaar in ons spoorhuis en zullen er nog eens zes kinderen bij krijgen. Hoe groot hun schare nazaten is, blijkt als Olivier me de trouwfoto van zijn overgrootmoeder laat zien, een van de dochters van Louis. Niet iedereen staat erop. Zijn enige zoon ontbreekt, die sneuvelt in de Eerste Wereldoorlog. Dat is een dramatisch verhaal, maar daarover een andere keer.  Ik beloof Olivier dat ik al mijn informatie over Louis naar hem door al sturen en we nemen hartelijk afscheid, allebei opgetogen door ons uitstapje naar de geschiedenis, van zijn familie en van ons huis. 

Benieuwd naar het dagelijks leven van Louis en Marie en van de andere vroegere bewoners? Lees meer in  Ons Huis aan het Spoor (Alfabet, 2024). Verkrijgbaar bij de boekhandel, en online,  in Frankrijk bij Amazon, in Nederland bij Bol.

Ik hou in mijn blog bij wat er allemaal rond het boek gebeurt en hoe je zelf in de archieven naar de geschiedenis van je huis zou kunnen zoeken. https://huisaanhetspoor.wordpress.com/

Weergaven: 123

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn. 

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20250316, Korte Verhalen

Reactie van Alle Laversma 2 uur geleden

Heel interessant om dat soort zaken te achterhalen!

Wij hebben ook een gîte gehad in Arfeuilles (03) en onze oude buurvrouwtje (in de 90) en haar man hadden in WO-II een boerderij vlak bij een landgoed genaamd Beauvert net boven St-Pierre-Laval in de Allier (op 10 min. afstand van Arfeuilles). Zij heeft gezien hoe maarschalk Petain (regeringshoofd van de Vrije Zone) destijds (1944) weggevoerd werd door de Duitsers. Hij hield zich schuil op het genoemde landgoed, wat er overigens nog steeds staat, en nog steeds wordt bewoond. Hij is een tijd gevangene van de Duitsers geweest en uiteindelijk gearresteerd en berecht (1945). Petain is uiteindelijk niet ter dood gebracht ondanks dat hij de doodstraf kreeg, door alle "goeds" dat hij had gedaan voor Frankrijk in WO-I . Hij is verbannen naar een eiland voor de Franse kust en is daar zwaar gedementeerd gestorven.

Het huis wat wij als gîte gebruikten heeft toebehoord aan mensen wiens zonen als officieren vochten in WO-I. We vonden op de enorme zolder stafkaarten (met vermelding van loopgraven en de Duitse en Franse posities) en lucht foto's van de loopgraven (vanuit een dubbeldekkertje genomen) uit 1917 en 1918. En we vonden ook een aantal wapens. Zo was er bijvoorbeeld een lichtkogel pistool; voorafgaand aan een nachtelijke aanval werden er lichtkogels de lucht ingeschoten door de officieren zodat de Duitsers tenminste raak konden schieten (al zal dat niet helemaal de bedoeling zijn geweest). Ook lagen er patroonhulzen die versiert waren met graveringen. Dat werd vaak gedaan uit verveling tijdens de lange perioden tussen de grote veldslagen.Ook canonhulzen werden versierd en gebruikt als paraplustandaard.

Je reactie hieronder, dit zijn de huisregels. 

Je moet lid zijn van Nederlanders.fr om reacties te kunnen toevoegen!

Wordt lid van Nederlanders.fr

Ga naar...

Kijk hier eens!

Booka.place - Webstudio 24

Laatste nieuws uit Frankrijk

© 2025   Gemaakt door: Anton Noë, beheerder en gastheer.   Verzorgd door

Banners  |  Een probleem rapporteren?  |  Privacybeleid  |  Algemene voorwaarden