De schoorsteen moet roken, over belevenissen rond de Cantou en symbolische betekenis van de schoorsteen

Geachte forumdeelnemers,

Mijn Franse huis is voorzien van een grote haardpartij met een enorme grote schoorsteen de Cantou.

In het verleden werd er in de cantou gekookt en vormde deze haardpartij, waarin men zelfs kon zitten en een zoutbankje kon plaatsen, het centrum van het huis.

In het boek van Abe van der Veen, getiteld " Witte wieven, weerwolven en waternekkers" wordt uitgelegd dat in het verleden de schouw wel werd gezien alshet centrum van het huis en de ingang naar de geesteswereld.!.

Kabouters zouden van de schoorsteen gebruik maken om in huis te komen. In het hele ritueel rond de Sinterklaasviering speelt de schoorsteen ook een grote rol. Via die ingang werd het kinderlied verhoord en gaven gegeven..

Niet lang nadat wij ons Franse huis hadden betrokken, verscheen er een man, die zich als schoorsteenveger presenteerde, ( later zouden Franse vrienden mij afraden zulke' ondernemers ' binnen te laten. Het zou de introductie van een inbraak kunnen zijn :( )

De schoorteenveger drukte op ons hart, dat een geveegde schoorsteen beslist noodzakelijk was om brandverzekering te dekken.

Wat overvallen door zijn aanbod gingen wij accord en gewapend met het kettingrad van een fiets, trachtte hij de onregelmatige oppervlakte van de cantou schoorsteen te 'vegen'.

So far so good. . Ik besloot de cantou-schoorsteen deels af te sluiten om verlies van warmte tegentegaan.

Ook plaatste ik een grote gietijzeren haardplaat als stralinggever, Tenslotte plaatste ik in de cantou een grote Noorse houtkachel merk Jotull.

Het verhaal gaat weer verder .Boven op het dak was de schoorsteenopening enigszins afgesloten met schuinstaande dakpannen. Dit leek mij een aanleiding voor lekkage door inregenen.

Daarom verzocht ik een metselaar een oplossing te befenken en hij stelde voor een betonnen plaat op enige bakstenen te plaatsen op het schoorsteengat.

Het werd een project met een dramatische afloop .De metselaar trachtte de plaat op zijn schouder rustend op een schuinstaande ladder naar boven te dragen. Hij verloor oijn evenwicht en viel achterover met de plaat naar beneden, Het effect laat zich raden. Ziekenhuisbehandeling en een hernia hield de man er van over. Later plaatse een collega ,gewapend met een veiligheidsgordel de plaat alsnog.

Deze man vertelde dat zo'n klus altijd met de nodige veiligheidsgordels moet worden gedaan , anders dekt de verzekering de letselschade niet. ( en dat was de rede dat de gevallen metselaar mij smeekte vooral niet de gendarmes te bellen !)

De schoorsteen pijpen van de kachel zijn te demonteren en die pijpen raag ik zelf netjes uit.(= rotklus)

Droog hout stoken is wel een voorwaarde om roet en schoorsteenbrand te voorkomen en goede trek te waarborgen. Ook hier:: Voorkomen is beter dan genezen. Succes met stoken !.

In het verleden toen elektriciteit niet voorhanden was en lampenolie geld kostte, kroop men 's avond rond het vuur en werden er verhalen verteld en nieuwtje uitgewisseld. Soms kwamen buren er samen om gezamenlijk me behulp van een houten hamertje, walnoten te kraken.

(Slechte) TV programma's had je toen immers niet :)

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20220322, Korte Verhalen, Kunst en Cultuur, Woningbeheer en Huishouding

Reactie van Hamo12 op 22 Maart 2022 op 13.40: Leuk wetenswaardigheidje, bedankt voor het delen

Reactie van A.L. Longayroux op 22 Maart 2022 op 14.59: @Hamo, graag gedaan.

Op de foto hierboven is te zien dat twee mannen in de Cantou konden zitten. De persoon links zit op een klein bankje waarvan het zitvlak een deksel vormt. In het bankje werd zout bewaard.Soms zie je ook dat in de schoorsteen hammen en worsten werden gedroogd en gerookt.

Men bediende zich bij de cantou met verschillende poken, houtblokken of chenets, gietijzeren potten , de marmites, een blaasbalg, een haal om ketels op hoogte aan te hangen ook gietijzeren wafelijzers en een koekenpan met een heel lange steel zoals de fameuze mère Poulard zou hebben gebruikt.

Reactie van A.L. Longayroux op 22 Maart 2022 op 17.02: In mijn eerdere bericht noemde ik chenets. Dat zijn houtbokken , ijzeren steunen om houtblokken niet ui het vuur te laten rollen. Boven de hete as werden ook spitten gebruikt om vlees te roosteren. Een intrigerend apparaat dat via een opwindmechanisme ronddraaide ( soms verschijnt er eentje op een brocante ) Helaas voor een schappelijke prijs nog niet kunnen scoren :(

Reactie van Jacques van HOUT op 23 Maart 2022 op 9.22: Miam Miam

Reactie van A.L. Longayroux op 23 Maart 2022 op 12.24: Leuk Jaques, daar nemen we er nog wel eens eentje ;)

P.S. Cantou is het Occitaans voor haard. ==>gezellig ,warm en droog rond het knapperend haardvuur !

Reactie van Jacques van HOUT op 23 Maart 2022 op 14.08: Lou Cantou, bistrot Parisien. Niet typisch Auvergnat hoor. Wel een paar meer regionaal gerichte gerechten. Cantou is inderdaad occitaans, vooral uit de Cantal lijkt me. De haard waar iedereen zich omheen schaart, voor de gezelligheid en ook voor allerlei bezigheden. https://www.youtube.com/watch?v=BZilXTudK0Q

Reactie van Jacques van HOUT op 23 Maart 2022 op 14.30: Een ander gebruik van het woord Cantou : Le Cantou est l’acronyme utilisé pour parler du « Centre d'activités naturelles tirées d'occupations utiles ». Il désigne des petites unités destinées à prendre en charge à l’origine des personnes âgées dépendantes qui présentent des symptômes de démence, et davantage aujourd’hui celles atteintes de la maladie d’Alzheimer. Créés en France à la fin des années 1970, les Cantou sont plus connus aujourd’hui sous le nom d’ « unités de vie protégées » ou « unités Alzheimer ».

Reactie van A.L. Longayroux op 24 Maart 2022 op 17.06: Dank voor leuke reactie Cees

Reactie van Franklin Toonen op 24 Maart 2022 op 18.43: Een "cantou" is een francicisme oftewel een verfransing van een woord vanuit het occitan. Die "cantou" heet "lo canton del fuòc" (le coin du feu). De "o" (zonder accent) wordt in het occitan uitgesproken als de Nederlandse "oe". De naam van de kroeg op de foto hoort in het occitan geschreven te worden als "Lo Canton".

Reactie van A.L. Longayroux op 24 Maart 2022 op 21.09: Dank Franklin voor de verheldering.

Onze oude buurman sprak nog occitaans en toen wij het over uilen hadden (mijn Franse huis had ik de drie uilen genoemd met een gestileerde afbeelding van drie uilen)zei hij me dat hij de dieren kende onder de occitaanse naam “ coubong’ zo klonk het mij in de oren, Het woord opschrijven kon hij niet .

Voor de oude man was het occitaans dus echt alleen een spreektaal.

‘ Tot ziens ‘ verstond ik als : a le coccebee :)