De nieuwe loi PACTE en de microentreprise

Gisteren is de nieuwe loi PACTE (Plan d’Action pour la Croissance et la Transformation des Entreprises) in het Journal Officiel (franse Staatscourant) gepubliceerd en daarmee van kracht geworden. Deze wet speelt een belangrijke rol in de ambitieuze plannen van Emmanuel Macron en zijn minister van Economische Zaken Bruno Lemaire om het franse bedrijfsleven te stimuleren.

I. Algemeen

In april werd de loi Pacte definitief door het parlement aangenomen. De wet heeft tot doel om het leven van ondernemers te vereenvoudigen, zodat bedrijven kunnen groeien en bloeien. Een van de maatregelen betrof de omstreden privatisering van de Aéroports de Paris en van La Française des Jeux.

Tijdens de behandeling in de Senaat deed de regering diverse concessies aan de oppositiepartij Les Républicains, die in de wet een uitstel wilden zien opgenomen van twee verplichtingen in andere wetten. Het betrof het verbod op de verkoop van plastic voor eenmalig gebruik (vanaf 2020 verboden) en het verbod op de productie van bepaalde pesticiden (verboden vanaf 2022). Les Républicains wilden beide uitstellen tot 2025 en zo kwam het in de wet te staan. Daarnaast werden de gereglementeerde tarieven voor gas en elektriciteit afgeschaft.

Uiteraard wendden zowel de linkse als de rechtse oppositie zich na aanname van de wet meteen tot de Conseil Constitutionnel (ook wel Les Sages genoemd), die nieuwe wetten aan de Grondwet kan toetsen (in Nederland verboden). Zij vochten ook allerlei andere artikelen in de wet aan. Op diverse punten werden zij door Les Sages in het gelijk gesteld, onder andere wat betreft het verbod van plastic voor eenmalig gebruik en het verbod van de productie van pesticiden, die niet worden uitgesteld. Ook het afschaffen van de gereglementeerde tarieven voor gas en elektriciteit werd afgekeurd. Maar de Loi PACTE werd voor het belangrijkste gedeelte goedgekeurd door de Conseil Constitutionnel, inclusief de omstreden privatisering van de Aéroports de Paris (ADP) en van La Française des Jeux.

Op verzoek van de oppositie keurden Les Sages desondanks een referendum op volksinitiatief goed (RIP, Référendum d'Initiative partagée) met betrekking tot de privatisering van ADP, maar dat kan de wet niet meer ongedaan maken en slechts een uitstel van de privatisering teweegbrengen. Voor het organiseren van een RIP zijn 4,7 miljoen handtekeningen vereist. Die denken Les Républicains gemakkelijk bij elkaar te krijgen.

II. De loi PACTE en de microentrepreneur

1. Voor "artisans", zoals onder meer elektriciëns en loodgieters, is de verplichte stage (SPI, Stage de Préparation à l'Installation) van vier dagen bij de start van een microentreprise afgeschaft. De stage is nu vrijwillig en de prijs is met 20% verlaagd (van €250 naar €200). Maar aangezien de cursus allesbehalve is toegespitst op microentrepreneurs en de prijs toch nog vrij hoog is, valt te betwijfelen of veel startende artisans zich vrijwillig zullen aanmelden voor deze stage.

2. Voor microentrepreneurs die niet meer dan €5000 omzet per jaar realiseren, vervalt de verplichting om er een aparte bankrekening voor het bedrijf op na te houden. De meeste kleine microentrepreneurs hielden zich toch al niet aan deze verplichting, omdat banken hen meestal dwongen om een dure zakelijke rekening te openen, hoewel dat wettelijk niet verplicht is. Een aparte persoonlijke rekening volstaat.

3. Alle entrepreneurs, dus ook de microentrepreneur, met een meewerkende echtgenoot zijn verplicht deze op te geven als conjoint collaborateur, conjoint associé of conjoint salarié (de laatste geldt als standaard), zodat hij/zij sociaal beschermd is bij overlijden van de (micro)entrepreneur/partner of in geval van echtscheiding. Ongeveer een derde van de meewerkende echtgenoten, meestal vrouwen, wordt momenteel niet opgegeven en is dus sociaal onbeschermd. Het standaardstatuut (conjoint salarié) wordt waarschijnlijk toegepast als de (micro)entrepreneur de meewerkende echtgenoot niet opgeeft en tegen de lamp loopt. Dan kan hij een flinke rekening aan niet-betaalde sociale lasten en dergelijke tegemoet zien.

4. Wanneer een entrepreneur wil stoppen met het bedrijf, moet hij zichzelf uitschrijven. De microentrepreneur kan echter gewoon twee jaar lang €0 omzet opgeven. Daarna wordt hij automatisch uitgeschreven door de URSSAF. Nadeel: de URSSAF liet pas achteraf weten dat hij was uitgeschreven en per welke datum. Daardoor kon de microentrepreneur in de tussentijd in de problemen komen, doordat zijn carte vitale niet meer geldig bleek. Bovendien moest hij alle andere betreffende instanties zelf op de hoogte brengen van de bedrijfsbeëindiging.

Dat verandert: de URSSAF is verplicht om vooraf te waarschuwen dat uitschrijving eraan komt. Een microentrepreneur die zijn bedrijf wil beëindigen en opziet tegen alle formaliteiten (zie Service-Public), kan dus na twee jaar €0 omzet te hebben opgegeven, een bericht van de komende uitschrijving door de URSSAF afwachten om vervolgens de nodige maatregelen te treffen (CAK en/of CPAM inlichten). Bovendien worden door de URSSAF alle betreffende instanties automatisch op de hoogte gesteld.

5. Voor alle entrepreneurs wordt het mogelijk om een onderneming te stichten via internet. De bestaande internetprocedure voor startende microentrepreneurs is vereenvoudigd.

Waarschuwing voor degenen die aan het verdragsrecht zijn ontkomen door een microentreprise te beginnen (dat is nu niet meer mogelijk): weliswaar bepaalt de wet PUMa (Protection Universelle Maladie) dat men bij verandering van status bij zijn oude regiem van ziektekostenverzekering blijft, maar voor gepensioneerden en uitkeringsgerechtigden die hun gehele overige inkomen uit een ander EU-land ontvangen ligt dat anders. Zij worden op het moment van uitschrijving (weer) automatisch verdragsgerechtigd. Verdragsgerechtigdheid is namelijk geregeld bij EU-verordening. Zoals bekend gaan EU-verordeningen vóór nationale wetten, dus ook vóór de franse wet PUMa.

Bronnen: Portail-Autoentrepreneur, Perscommuniqué EZ, France Soir, Journal du Net, Le Figaro en NouvelObs.com