De Nederlandse monsieur Eiffel

Het zijn DE MAKERS; zij zijn de creatieven, de mensen met ideeën, kunstenaars, dromers, en de durfals met  verbeelding, energie, ambitie en intuïtie om iets te creëren vanuit het niets. Ze brengen Parijs tot leven. Want wat zijn steden anders dan menselijke ecosystemen – netwerken – van mensen die gebouwen, monumenten, tuinen en straten tot leven brengen?

Foto: Al 24 jaar een van de Makers, De Nederlandse Monsieur Eiffel: Bob Franke - Foto uit het privé archief Bob Franke 

Deze blog neemt je mee naar een van de Nederlandse stakeholders in het meest opwindende menselijke netwerk van Parijs: ‘Zij zijn ‘DE MAKERS. Deze blog brengt een deel van het creatieve DNA van Parijs in kaart en beschrijft een stukje van deze dynamische keten. Je maakt kennis met een van hen en ontmoet hem als het ware backstage, om zo getuige te zijn van zijn werkzame leven. Het mooiste van alles is dat het geen geheim genootschap is. Deze mensen zijn de motoren van enkele van de meest opwindende plaatsen van de stad. Geen cynische imitaties of het resultaat van berekende carrière moves, geen Instagram influencers of concepten uitgevonden door algoritmes; dit zijn mensen van vlees en bloed  die een verlengstuk zijn van hun passie en persoonlijkheid. 

(Vrij vertaald naar ‘The Makers Paris’ van Kate van den Boogert) 

Ik ben op weg naar het tweede arrondissement, naar het quartier Saint-Denis Montorgeuil, voor een exclusief interview met een van de directeuren van de ‘IJzeren Dame’ beter bekend als de Tour Eiffel. Twee maanden geleden had ik al een ontmoeting met hem, tijdens het Koningsfeest in de residentie van onze Nederlandse Ambassadeur in Frankrijk; Z.E. Mr Jan Versteeg.

Onze ontmoeting tijdens de Koningsdagreceptie in de residentie van onze ambassadeur in Frankrijk

Eindhovenaar Bob Franke is al 24 jaar een van de directeuren van de Eiffeltoren. Zijn charmante appartement bevindt zich op de vierde etage in een van de oudste straten van Parijs. Ondanks het begin van de ochtend is het warm in Parijs. De stad zucht al dagen onder een temperatuur van dertig graden. Gelukkig kreeg ik per email vooraf de toegangscode van de toegangsdeur, de zogenaamde eerste hobbel. Zonder toegangscodes en telefoonnummers ben je nergens in Parijs. Achter de deur een kleine binnenruimte die geurt naar Jasmijn. Bij de volgende hobbel een elektronisch scherm dat weer vragen oproept. Moet ik weer dezelfde code indrukken? Het huisnummer? Naam?. Gelukkig komt er net iemand naar beneden. “Ah monsieur Franke, quatrième étage”. Geen lift, dus de klim naar boven kan beginnen. De trap maakt zoveel rondingen dat ik inmiddels kwijt ben op welke etage ik ben. Dan maar aankloppen. “Monsieur Franke? Un étage plus haut!”

De weg naar het charmante appartement op vier hoog, na de derde bocht ben ik de tel al kwijt

In zijn eerdere email schreef hij: “kun je er om 09.30 uur zijn dan heb ik koffie en croissants klaar. Brabantse gezelligheid in hartje Parijs. Zijn appartement ademt zijn carrière. Overal foto’s van beroemdheden die hij persoonlijk heeft rondgeleid, maar daarover straks meer. En het kan natuurlijk niet anders, overal afbeeldingen van de Eiffeltoren. Symbool van Parijs maar ook symbolisch voor de Nederlandse monsieur Eiffel, Bob Franke. Want zoals hij over de Eiffeltoren praat, je zou denken dat het zijn eigen schepping is. Overal staan de ramen open die omringd zijn door heerlijk geurende Jasmijn. “Dat is een hobby van mij, ik verzorg alle plantenbakken in huis en op de vensterbanken, ook die van de cour beneden”. Eerst volgt een rondleiding door zijn appartement en de andere ruimtes waar ik wordt voorgesteld aan zijn Argentijnse partner Juan. Zelfs in het toilet hangen foto’s van Bob met celebraties. “Kijk dat is uit de tijd toen ik bij Euro Disney werkte als ‘manager guest relations’. Hier met Michael Jackson, en hier met Clint Eastwood, Tina Turner. Kijk hier met George Bush en François Mitterrand. Maar ik praat teveel, eerst koffie!” We nemen plaats op de bank. “Sorry, ik loop nog in vrije tijdskleding, ik heb avonddienst vanavond en ga hierna naar de sportschool”, verontschuldigt hij zich.

Dineren met zijn partner Juan in restaurant Les Ombres, met hoe kan het ook anders, zicht op de Eiffeltoren - Foto privé archief Bob Franke

Volgend jaar, 2024, ben je 25 jaar bij SETE, La Société d'Exploitation de la Tour Eiffel en daarmee de langst zittende manager van de Eiffeltoren. Niet eens toe aan een andere uitdaging? 

Nooit bij mij opgekomen. Dit is zo’n speciale baan, aantrekkelijk maar ook heel afwisselend. ‘Never a dull moment’. Ik ben de enige manager met een eigen kantoor op de Eiffeltoren en wie kan dat nou zeggen! De andere directeuren werken vanuit hun kantoor aan de Quai de Grenelle helemaal in het 15^e arrondissement. In ieder geval geen 9 tot 5 baan. Wat ik daarmee wil zeggen dat ik net als iedereen dag- en avonddiensten draai, maar ook in de weekenden werk. De Eiffeltoren is tenslotte zeven dagen in de week geopend van 09.30 uur tot 22.45 uur. Op de toren vertegenwoordig ik de hoofddirectie.

Kun je iets vertellen over de inhoud van je dagelijkse werk, hoe ziet je dagindeling eruit, hoeveel mensen stuur je aan? 

Mijn dag begint met overleg met mijn naaste medewerkers over het verloop van de afgelopen dienst. Dit naar aanleiding van dagrapporten die wij allemaal moeten schrijven. Je moet denken aan kleine of grote incidenten, belangrijke veiligheidsaspecten, alles wat belangrijk of misschien onbelangrijk lijkt wordt besproken. Wat ging er niet goed? Wat moet of kan beter? Maar ook wat brengt de dag, het hoger management wil graag van alles uitgebreid op de hoogte blijven. We hebben tenslotte ook de verantwoording voor de ruim 22.000 bezoekers per dag die de Eiffeltoren beklimmen. Het moet gewoon kloppen.

Al 24 jaar een van de directeuren van de 'IJzeren dame, de Tour Eiffel - Foto privé archief Bob Franke

Op de toren zijn ongeveer 350 medewerkers werkzaam, een deel overdag een ander deel ’s avonds. Mensen in de schoonmaakdienst die er voor zorgen dat, voor de toren opengaat, alles spic & span is. De vestiaires, de toiletten, de glazen wanden, en de vloeren. Heel belangrijk zijn ook de technici die er voor zorgen dat alles functioneert. Een beetje alles wat op de Eiffel- toren gebeurt valt onder mijn verantwoordelijkheid, zo ook de communicatie tussen de veiligheidsdienst en de politie. Duurzaamheid valt ook onder mijn verantwoording. Op dit moment wordt al onze afval gescheiden. We doen dit in nauwe samenwerking met de stad Parijs en het stadhuis.

Wat waren voor jou de hoogtepunten uit je werkzame leven als ‘Chef du Service Exploitation Tour Eiffel’? 

De afwisseling van elke dag. Het millennium vuurwerk vanaf de toren in het jaar 2000. Het persoonlijk voorbereiden, ontvangen en rondleiden van VIP’s en of andere beroemdheden. Ik ben ook trots op het feit dat ik een aantal medewerkers hiervoor zelf getraind heb, zodat ik het met een gerust hart aan hen kan overlaten als ik er zelf even niet ben.

Bob bij een van de vuurwerkinstallaties boven op de Eiffeltoren - Foto privé archief Bob Franke

Een van hoogtepunten in mijn carrière op de toren waar ik met bijzonder veel plezier aan terugdenk is de officiële ontmoeting met onze Koning Willem Alexander en Koningin Maxima.  Zij brachten op uitnodiging van president François Hollande een staatsbezoek aan Frankrijk. Het bezoek vond plaats op 10 en 11 maart 2016. Koningin Maxima is sindsdien nog enkele malen op bezoek geweest met haar kinderen. Toen heb ik nog met de kinderen geschaatst op de schaatsbaan op de eerste etage.

Wat waren de dieptepunten? 

Natuurlijk de verschrikkelijk aanslagen in januari en november 2015. Toeristen bleven massaal weg. De sluiting van de Eiffeltoren tijdens de Covid periode. We hebben toen een speciale whatsapp groep gemaakt voor de medewerkers. Veel medewerkers, met name werkzaam in de schoonmaakdienst wonen alleen. Zo konden we vereenzaming voorkomen en helpen bij alle vraagstukken rond covid. Ik deed dit vanuit mijn vakantieadres want ook ik kon niet terug naar Frankrijk.

Een uitzicht dat nooit verveeld - Foto privé archief Bob Franke

Je hebt heel wat beroemdheden mogen rondleiden op de Eiffeltoren, kun je wat mooie anekdotes vertellen en ook een paar voorbeelden? 

Mij is vooral bijgebleven het bezoek van Mariah Carey. We stonden allemaal klaar voor de ontvangst bij de ingang zuid toen plotseling zo’n 40 scooters arriveerden met paparazzi’s. Waarschijnlijk was haar bezoek aan de toren uitgelekt. Flink later arriveerde Miss Carey in een enorme limousine. We hadden inmiddels gezorgd voor een extra laag beveiligers. Maar de portieren bleven gesloten, wel zo’n kwartier lang voordat zij ook maar enigszins aanstalten maakte om uit te stappen. Even later stapt zij uit in vol ornaat, een witte jurk vol met diamanten. Ze excuseerde zich, ze was doodmoe en had nog steeds last van een jetlag, en eerlijk gezegd, van dichtbij, was het ook aan haar te zien. Maar goed na de champagne op de derde verdieping, in het kantoortje van Gustave Eiffel, veerde ze weer helemaal op.

Een ander bijzonder moment was de voorbereiding van het bezoek van Donald Trump, al heb ik hem zelf niet kunnen rondleiden. OokTom Cruise is boven geweest, Sharon Stone en zo kan ik nog een hele tijd doorgaan.

Stel dat je morgen Gustave Eiffel zou mogen rondleiden, wat zou je hem specifiek laten zien, wat zou je vertellen? 

Ik zou hem laten zien hoe respectvol wij met zijn toren omgaan. De veranderingen op de eerste etage, restaurants, de glazen vloeren. De prachtige verlichting op en aan de Eiifeltoren. Dat we er alles aan doen om te zorgen dat de toren over honderd jaar nog steeds bestaat. Ik zou hem laten zien hoe gepassioneerd alle medewerkers zijn om dit ook daadwerkelijk te realiseren.

Een immens net van 20.000 flitslampen zorgen om het uur voor een feeëriek schouwspel - Foto privé archief Bob Franke

Als jij volgend jaar je 25 jarig jubileum viert dan bestaat de Eiffeltoren 135 jaar. De Eiffeltoren krijgt zijn 19^e verflaag. Hoe lang kun je laag over laag blijven toevoegen terwijl je overal barsten in de verflaag kunt waarnemen? 

Vergis je niet, we hebben het hier over hèt symbool van Parijs, de allergrootste toeristische attractie van Frankrijk. Roestvorming, metaalmoeheid, alles wordt gecontroleerd door de ABF, ‘Architectes des Bâtiments de France’. Er wordt wel overgeschilderd maar van de eerste etage zijn inmiddels 10% van de 19 lagen afgekrapt. Dat moet voorzichtig want de oude verflagen bevatten ook nog eens lood. Nu zorgen we ervoor dat de Eiffeltoren er spic en span uitziet voor de komende Olympische Zomerspelen. Daarna wordt bekeken hoe we het groot onderhoud vorm gaan geven. Maar ik durf met een gerust hart te zeggen de IJzeren Dame haalt de leeftijd van 250 jaar!

Schilders, als ware alpinisten, aan het werk voor de 20e schilderbeurt - Foto privé archief Bob Franke

De Eiffeltoren kent ook catacomben. Wat is er zoal te zien en zijn die plekken ook te bezoeken? Bijvoorbeeld exclusief voor Paris FvdV? 

Catacomben is een groot woord. Er zijn drie etages onder de grond. Allemaal waterdicht want de Eiffeltoren staat dichtbij de Seine. Er zijn ruimtes voor de medewerkers zoals bijvoorbeeld de kleedkamers, technische ruimtes voor de liften, kantoren, opslag van goederen, een aparte toegang voor leveranciers maar ook de wijnkelders van het sterrenrestaurant Jules Verne. Weinigen weten dat er ook een ondergrondse tunnel is vanaf de zuid pilaar naar het midden van de Champs de Mars, zo’n 50 à 60 meter lang, waar ooit radioapparatuur werd gestald voor het leger. Nog een overblijfsel van de Tweede Wereldoorlog. Volgende keer als je weer in Parijs bent leidt ik je persoonlijk rond.

Parijs en de Olympische Zomerspelen 2024, gebeurt er nog iets bijzonders met, bij of op de Eiffeltoren? 

We zijn druk in voorbereiding, helaas kan en mag ik er nog weinig over zeggen. In ieder geval zullen veel evenementen georganiseerd worden vanuit de Eiffeltoren en op de Champs de Mars waaronder beach volleybal en atletiek De gehele eerste etage wordt gereserveerd voor speciale evenementen.

Je werkt niet alleen in Parijs maar je woont samen met je vriend ook nog eens binnen de périphérique, echt hartje centrum. Wat zijn zoal jullie favoriete restaurants? 

Mijn partner Juan zoekt vaak naar bijzondere restaurants op de app van ‘The Fork’. Maar er zijn hier in de buurt veel leuke restaurantjes. Het is tenslotte de buurt van oude voedselhallen, Les Halles. Verder het Quartier Latin en het 12^e arrondissement. We zijn ook gek op de zogenaamde caves de vin (vin naturel et bio), de zaken waar je heerlijke wijnen kunt proeven en ook lokale producten kunt proeven. Je vindt ze overal in Parijs maar vooral in het 1^e en 2^e arrondissement.

 Bob, zoals altijd in zijn element. De Eifeltoren is nooit ver weg 

Winkel je ook in de rue Montorgueil?

Een heerlijke marktstraat, maar rondom ons appartement zijn voldoende verszaken te vinden. Wij eten en drinken voornamelijk biologisch. De voedselafdeling van de Monoprix aan de rue Réaumur is onze favoriet. Zij zitten in het voormalige hoofdkantoor van Felix Potin op de hoek van de rue Réaumur 51 en de boulevard Sebastopol. Met een prachtige koepel uit de belle époque, gebouwd in 1910. 

De tijd vliegt en Bob is al laat voor zijn afspraak bij de sportschool. Toch maakt hij nog even tijd voor foto’s. Een hartelijk afscheid van Juan en hem volgt. Tijd om de buurt te gaan verkennen. À bientôt Mr. Franke, tot snel. Ik begin aan de afdaling vanuit de vierde etage en bedenk dat als je dat meerdere keren per dag doet, je helemaal geen sportschool nodig hebt. Eenmaal op straat voel ik weer de drukkende warme deken. Het wordt weer snikheet in Parijs.