De meewerkend echtgenoot/echtgenote

De Franse overheid heeft met veel tamtam een nieuw systeem aangekondigd voor rechthebbende (ayant droits) onder de verzekering van een ondernemer, als onderdeel van het PUMA-initiatief, wat een belangrijke hervorming zal inhouden van het sociale stelsel, ingaande in 2019.

Daarnaast zijn er wat recente gebeurtenissen, waardoor ik dacht dat het misschien handig zou zijn om eens een overzichtje te maken van de HUIDIGE regels t.a.v. meewerkende echtgenoten. Let op: vanaf 2019 wordt het allemaal helemaal anders (tenzij de nieuwe President natuurlijk terugdraait wat de huidige President heeft bedacht, niet ongebruikelijk in Frankrijk…)

Ik wil me in dit stukje beperken tot de positie van de ‘conjoint-collaborateur’ Er zijn nog twee andere posities die de echtgenoot (overal waar ik echtgenoot schrijf kan ook echtgenote worden gelezen) van een ondernemer kan hebben: conjoint associé (=echtgenoot/mede-aandeelhouder : alleen in geval er sprake is van een vennootschap) en conjoint salarié (een als werknemer beschouwde echtgenoot, in bijna alle gevallen financieel minder aantrekkelijk dan de conjoint collaborateur).

De rol van conjoint collaborateur is slechts mogelijk indien de conjoint is getrouwd met de ondernemer, dan wel met de ondernemer een notarieel samenlevingscontract heeft getekend. Dat hoeft niet een Frans samenlevingscontract (genaamd PACS) te zijn, maar mag ook een contract zijn dat is getekend bij een Belgische of Nederlandse notaris. U moet aangeven of u uw echtgenoot de rol wil geven van conjoint collaborateur, voordat u uw bedrijf inschrijft. Het is een vrije keuze. Soms is het financieel minder aantrekkelijk om dit te doen, maar in de meeste gevallen is het een goed idee.
Verder moet de conjoint collaborateur de tijd hebben om daadwerkelijk de ondernemer bij te staan in zijn onderneming. Er zijn geen harde regels om dit te meten, maar in de regel wordt aangehouden dat de conjoint collaborateur geen bezigheden elders heeft voor meer dan een halve werkweek (=17.5 uren/week).
Ook in geval de echtgenoot met pension is of student of werkloos, mag hij kiezen voor de status van conjoint collaborateur.
Tenslotte mag de conjoint-collaborateur geen eigen salaris ontvangen van de onderneming

Dit zijn de voordelen van het kiezen van de status van ‘conjoint collaborateur’ voor de echtgenoot van de ondernemer:

- de meewerkend echtgenoot is GRATIS meeverzekerd voor de basis ziektekostenverzekering
- de meewerkend echtgenoot mag formeel optreden namens de onderneming (slechts enkele hele specifieke taken zoals het tekenen van de jaarstukken zijn voorbehouden aan de ondernemer)
- gemakkelijke rechtsopvolging in geval van overlijden van de ondernemer
- de meewerkend echtgenoot bouwt een eigen Frans pensioen op (de ondernemer moet dan wel zijn pensioenpremie betalen!)

Door een recente uitspraak van de rechter in Nederland is de situatie veranderd voor Nederlandse gepensioneerden die naar Frankrijk emigreren en daar ondernemer worden. Door het starten van een onderneming komt de ondernemer in aanmerking voor het sociale verzekeringspakket (incl ziektekostenverzekering) van de RSI en kan daarmee de status van ‘verdragsgerechtigde‘ (zie elders op deze site, daar is al veel over geschreven) vermijden en daarmee de korting die Nederland inhoudt op zijn pensioenuitkering. Overigens is deze keuze lang niet altijd voordelig, dus moet je van geval tot geval bekijken of het kiezen voor de status van ondernemer beter past bij de gepensioneerde dan de status van verdragsgerechtigde.

Tot aan die rechtszaak kon de echtgenoot worden aangemeld als conjoint collaborateur en dus worden meeverzekerd op het RSI-pakket van de ondernemer. Het Zorginstituut Nederland heeft echter bepaald dat de meewerkende echtgenoot daarmee geen zelfstandig recht heeft op een Franse ziektekostenverzekering en dus nog altijd moet worden beschouwd als verdragsgerechtigde (incl. de korting op zijn pensioenuitkering). De rechter is volledig meegegaan in deze redenering. Dus voor een gepensioneerd getrouwd of samenwonend stel is het een stuk minder aantrekkelijk geworden om te kiezen voor de status van ondernemer. Natuurlijk is het mogelijk dat de echtgenoot een zelfstandig recht opbouwt als ondernemer in Frankrijk, maar zonder de gratis ziektekostenverzekering blijft er van de voordelen van de status van conjoint collaborateur een stuk minder over.

Wim

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20161203, Geldzaken, Midden- en Kleinbedrijf

Overleden Reactie van Theodora Besse op 3 December 2016 op 20.18: Helder overzicht van de conjoint collaborateur. Toch vraag ik me af, met PUMA én ontsnappen aan verdragsgerechtigdheid in gedachten, of het van nu af aan bij het starten van een bedrijf(je) niet het verstandigste is om de hele conjoint collaborateur te vergeten en gewoon als partners samen een bedrijf te beginnen, als twee vennoten.

Beiden worden dan zelfstandig basisverzekerd bij de RSI, wat in 2019 sowieso gaat gebeuren, omdat de PUMA geen afgeleid recht meer kent, maar bovendien neemt dat de belemmeringen weg voor de partner om (indien gewenst) aan het verdragsrecht te ontkomen.

Reactie van Wim van Teeffelen op 3 December 2016 op 21.37: Een vennootschap is nogal een zwaar middel als het enige doel is om de ZINL-inhoudingen te ontlopen en je eigenlijk helemaal niet ondernemer wil worden in Frankrijk. Er zijn andere manieren, bijvoorbeeld een SNC (de Franse variant van een Vereniging onder Firma). Soms kunnen twee entreprises individuelles naast elkaar een oplosisng zijn.

Maar de totale kosten van een verdragsgerechtigde (belasting en alle sociale afdrachten) komen steeds dichter bij de kosten van een Franse ondernemer (kijk nu bv weer eens naar de verhoging van de landfactor), dus het is steeds minder de moeite waard om ondernemer te worden puur om korting op je pensioen te vermijden. Je zou alleen ondernemer moeten worden in Frankrijk als dat echt je ambitie is en niet om andere redenen.

Wim

Overleden Reactie van Theodora Besse op 3 December 2016 op 22.47: Ik bedoelde ook een Vennootschap onder firma, met twee vennoten. De verhoging van de woonlandfactor heeft tot gevolg dat verdragsgerechtigden nóg meer aan het ZIN gaan betalen, dus wordt het interessanter om er aan te ontkomen.

Ik ben mijn bedrijfje begonnen enkel en alleen met het doel om van het ZIN af te komen en van alle rompslomp er omheen met ninbi's en zorgtoeslag en voorlopige en definitieve ZIN-afrekeningen. Het was dus helemáál niet mijn ambitie, maar ik kan je wel vertellen dat ik het geweldig leuk vind om mijn kleine sjambredootje uit te baten! Zonder die vermaledijde verdragsplicht zou ik nooit op het idee gekomen zijn.

Reactie van Wim van Teeffelen op 3 December 2016 op 23.17: Goed dat je dat uitlegt, ik had het andersom begrepen, maar ben ik ook niet deskundig op het gebied van verdragsgerechtigden.

Reactie van Hans van den Berge op 4 December 2016 op 8.16: Beste Wim en Theodora,

Zijn er nog fiscale voordelen te behalen wanneer je in Frankrijk een Vereniging onder firma hebt. In Nederland heb je allebei (man/vrouw) zelfstandigen aftrek en ondernemersaftrek waardoor je samen veel minder belasting betaalt dan een ondernemer die helemaal alleen over de gehele winst belasting moet afdragen.

Ik ben benieuwd of in Frankrijk ook het ondernemerschap fiscaal wordt gestimuleerd.

Overleden Reactie van Theodora Besse op 4 December 2016 op 9.13: Hans, de vereniging onder firma bestaat niet. Dat was een verschrijving van Wim. Het is een Vennootschap onder firma. Wat je vraag betreft: ik weet niet hoe het met Wim staat, maar zelf heb ik totaal geen kaas gegeten van belastingen. Degene die er echt alles van weet is Rob van Schijndel. Hopelijk wil hij deze vraag beantwoorden als Wim het niet zou kunnen.

Reactie van Wim van Teeffelen op 4 December 2016 op 11.22: Ai, ai, dat was een akelige verschrijving. Natuurlijk bedoelde ik de Vennootschap onder Firma! Het was al laat, na het diner, een paar wijntjes op. Nog meer excuses nodig?

De Société en Nom Collectif (SNC) lijkt op de Nederlandse Vennootschap onder Firma (VoF). Hiervoor zijn tenminste twee (rechts)personen nodig. Er is geen minimumkapitaal vereist, maar de vennoten blijven elk volledig aansprakelijk. De SNC is niet erg populair in Frankrijk, omdat de administratieve eisen nogal hoog zijn en de totaal af te dragen belastingen en sociale lasten, zeker in geval van lage omzet, hoger zijn dan die van een micro-entreprise met meewerkend echtgenoot. Bij hogere omzetten is de SARL aantrekkelijker, die immers het voordeel van beperkte aansprakelijkheid biedt. Alleen onder speciale omstandigheden heeft een SNC zin. De SNC wordt – de enkele keer dat hij nog wordt ingezet- niet gebruikt voor familiebedrijven, maar bijvoorbeeld voor twee zakenpartners (dus niet privé-partners) die samen op projectbasis (dus voor een beperkte periode) ‘in business’ zijn en de SNC wordt ook nog wel eens gebruikt als juridisch foefje, bijvoorbeeld in geval van een dreigend faillissement of een beperking van de handelsbevoegdheid van een ondernemer of iets dergelijks. Net als bij de SARL moeten voor een SNC statuten worden opgesteld en gedeponeerd bij verschillende instanties.

Ik zie voor een man-vrouw bedrijf geen voordelen in een SNC. Als het 'gelijkwaardige partners' zijn een belangrijk (emotioneel) argument is, kies dan voor een SARL. Als minimalisatie van belasting, sociale lasten en gedoe belangrijk is, kies dan voor een entreprise individuelle (event. een micro-entreprise) met een conjoint collaborateur. Als vermijding van de status van verdragsgerechtigde het doel is, ga dan eerst zorgvuldig na of je echt een ondernemer wil worden (met alle bijbehorende verplichtingen en formulierenlawine van de Franse overheid) of dat je lekker rustig met pensioen wil!

Wim

PS Antwoord op de vraag van Hans of in Frankrijk ook het ondernemerschap fiscaal wordt gestimuleerd is: absoluut, daarvoor heeft Frankrijk het prachtige instrument van de micro-entreprise. De SNC is zeker geen instrument om het ondernemerschap te bevorderen!

Reactie van Cees Groenenberg op 4 December 2016 op 11.53: Naar aanleiding van dit bericht van Wim een vraagje, wij runnen sinds begin 2004 een Chambre D'Hôtes en dit staat op naam van mijn vrouw ik ben de conjoint collaborateur dus gratis mede verzekerd met mijn vrouw bij de RSI.
Als wij nu willen stoppen met ons bedrijf en ons uit laten schrijven bij de Chambre de commerce kan mijn vrouw dan via mij verzekerd worden daar ik in Mei 2017 de AOW uit Nederland ga ontvangen. Daar mijn vrouw 6 jaar jonger is krijgt zij haar AOW deel misschien pas als ze 70 jaar
oud is zoals het er nu naar uit ziet in Nederland. Op dit moment moet zij wachten tot ze 67 jaar en 3 maanden oud is.
Als dit bovenstaande mogelijk is gaan wij dan onder een ander regime vallen?
Ik ben benieuwd of iemand dit weet, ik krijg mijn AOW als ik 65 jaar en 9 maanden bent.
Alvast bedankt voor de reacties.
Groetjes,
Cees

Reactie van Wim van Teeffelen op 4 December 2016 op 14.08: Ja dat kan, dan worden jullie beiden verdragsgerechtigd en krijg je, in ruil voor een korting op je pensioen uit NL, een door ZINL geregelde ziektekostenverzekering bij de CPAM. Het is de bedoeling dat uiteindelijk de inwoners van Frankrijk niet meer van de ene naar de andere verzekeraar wordt geschoven als hun status veranderd, wat nu nog gebruikelijk is. Een van de voorstellen in het PUMA-pakket is dat als je eenmaal bij een verzekeraar zit (in jullie geval de RSI), je daar ook blijft zitten als je met pensioen gaat. Er wordt nu wat geëxperimenteerd op dit gebied, maar het is nog niet volledig ingevoerd. Ik weet niet hoe de ervaringen zijn bij die experimenten.

Wim

Reactie van Peter A. Schrage op 4 December 2016 op 15.01: Vraagje nav het laatste antwoord van Wim. Als Cees bij het stoppen van hun activiteit recht kan krijgen op een Frans basis en aanvullend pensioen, dan is er toch geen sprake meer van een situatie van verdragsgerechtigd zijn?