De klokken van de kerk hebben geluid...

Ik woon sinds een paar jaar midden in een dorp met 140 inwoners. De kerk en het kerkhof zijn mijn overburen, aan twee andere zijdes gelukkig landerijen en soms wild dat passeert.

Op oudejaarsdag heeft een zeer aardige bewoner de apéro vóór het middagmaal niet overleefd. Hij viel voorover op tafel, stootte zijn glas om en... overleden.

Ruim een uur later luidden vóór de eerste keer dat ik hier woon de klokken van het oude Romaanse kerkje. Ik had de twee klokken nog nooit gehoord en was in eerste instantie blij verrast. Dacht aan een oudjaarsritueel, dat ik niet eerder had meegemaakt.

Mijn buurman meldde dat voor Yves, zeer actief voor het dorp, de oude gewoontes van stal werden gehaald. Een mis (dus met priester) in de kerk en natuurlijk graf bij de kerk.

De klokken luiden verschillend bij een overlijden:

Vrouw: men luidt tweemaal per klok, beginnend met de kleinste en dat drie keer.

Man: men luidt driemaal per klok, beginnend met de grootste, ook drie keer.

Dat vervolgens iedere dag tot de begrafenis.

Tijdens de processie van de kist naar het graf luidt de grote klok met grote tussenpozen. Ikzelf vind dat een zeer droevig moment.

In het dorp waar ik voorheen woonde, werden de klokken geluid door de dame, die vrijwel naast de kerk woont. Ook bij onweer trok zij aan het touw om de bliksem af te leiden, volgens mij best gevaarlijk. En dagelijks min of meer om 12 uur het Angelus, vooral om iedereen te manen aan tafel te gaan.

Op haar tachtigste verjaardag kreeg ze als dank voor tientallen jaren klokken luiden een luie stoel. En bovendien werd haar werk vervangen door electro-mechaniek. Met een simpele druk op de knop luiden de klokken op de gewenste snelheid en bovendien is 12 uur nu op de seconde af de start voor een paar minuten luiden. 4x3 kort en daarna voluit.

Luiden bij andere lezers de klokken ook nog bij overlijden van een dorpsgenoot?

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20230103, Korte Verhalen, Kunst en Cultuur

Reactie van loes Heil op 4 Januari 2023 op 0.42: Uit de verhalen blijkt dat het luiden van " le bourdon" ( de zwaarste van de meestal 4 klokken / oorsprong carillon ) voor "le glas" ( luiden van de doodsklok) per streek sterk verschilt. In de Aveyron luidt de bourdon evenveel slagen als het aantal jaren iemand geleefd heeft. Omdat de mensen daar vaak meer dan 100 jaar worden lijkt het soms of er aan het atavistisch gebeier nimmer een einde komt.

carillon (Etymologisch Woordenboek)
Nnl. carillon, kariljon 'klokkenspel' [1824; Weiland].
Ontleend aan Frans carillon 'klokkenspel, het spel der klokken' [1345; Rey], eerder al quarillon [voor 1240; Rey], variant met een ander achtervoegsel van quaregnon [1190; Rey] < vulgair Latijn *quadriniō, een jongere vorming (naar analogie van vele woorden met quadri-) op basis van Laatlatijn quaterniō 'groep van vier; in vieren gevouwen stuk perkament' (zie ook katern, carré), hier meer bepaald 'groep van vier klokken'. Dit woord gaat terug op Latijn quaternī 'telkens vier', een afleiding van quattuor 'vier' (verwant met vier).
Een vergelijkbare vorm is vulgair Latijn *triniō 'groep van drie dingen', waaruit Oudprovençaals trinho(n) 'klokkenspel'.
Literatuur: A. Greimas (1979) Dictionnaire de l'ancien français, Paris
Fries: kariljon

Reactie van Hans van den Bos op 4 Januari 2023 op 8.14: @ Loes
Ik weet niet of het uit Frankrijk afkomstig is, maar ook in de Nederlandse zeevaart gebruikte men het woord "glas". Voor elke wacht (4 uur) sloeg men "glazen" op de scheepsklok.

Reactie van Hans van den Bos op 4 Januari 2023 op 9.01: @Alexander
Ik weet het Alex. Ik heb vijf jaar als stuurman GHV gevaren en dertig jaar als marine officier. Het glas werd gelijkgezet met de zon'smeridiaansdoorgang om 12 uur plaatselijke ware tijd. Tegelijkertijd met het middagbestek.

Reactie van J(o)an op 4 Januari 2023 op 10.26: @Guy De Reformatie had ook een groot effect op vrouwen. Het was/is niet alleen de "eeuwige Katholieke kerk" die de degradatie van vrouwen tot de rol van 'de tweede sekse' bewerkstelligde. Luther en Calvijn konden er ook wat van!

Cultuurhistorica Jamina Ramirez heeft vorig jaar een boek uitgebracht waarin ze de vergeten geschiedenis van vrouwen in de Middeleeuwen bericht. Het heet 'Femina'.

Ik heb het voor Kerst gekregen van mijn 89-jarige vader, die zich ook nog steeds kan blijven verbazen over de de vaak ondergeschikte rol van vrouwen in kerk en samenleving........

Reactie van Jeroen B 62 op 4 Januari 2023 op 10.53: In "mijn" dorp wordt de klok geluid als er een notabele is overleden. Er wonen enige adellijke lieden in het dorp en na het overlijden van een adellijk persoon wordt gedurende drie dagen tussen 17.30u en 18.30u de klok geluid. Tot aan de dag van de begrafenis. Een stevige klus die door drie mannen wordt uitgevoerd.

Wel een mooi zicht. Het klokkentouw wordt via de ingang helemaal naar buiten getrokken tijdens het luiden. Voor de meer eenvoudige stervelingen heb ik nog nimmer de klok horen luiden.

Jeroen B 62

Reactie van Peter Jan op 4 Januari 2023 op 15.55: Wat leuk om terug te lezen dat elders ook nog oude gebruiken over zijn gebleven.

Ikzelf heb, toen ik er net woonde iets te snel voorgesteld om de klok om 12 uur even te laten luiden. Als de klokkenstoel in orde is, dan is het een overzienbare investering. Over mijn idee is even gesproken, maar het schooltje neemt bijna alle tijd van de gemeenteraad.

De werklui bij mij kwamen net van een grote klus, vlak naast een kathedraal. En jawel om 12 uur ging het er dan op los. Het goede moment om te stoppen en te gaan eten. Zij misten de klokken. Helaas moest de telefoon de eeuwenoude taak van de klok overnemen.

De klokken van Notre Dame de Paris zijn werkelijk een lust voor het oog. En de klokkentorens zijn gelukkig niet verloren gegaan.

Reactie van Guy op 4 Januari 2023 op 23.03: Dank Alexander, Peter-Jan, en J(o)an voor jullie chique en respectvolle reactie en aanvulling op mijn (nog) ingetogen boosheid.

Reactie van Rolf Boogaard op 5 Januari 2023 op 16.19: Volgens mij wordt er aan iets voorbij gegaan wat niets met geloof te maken heeft. Klokgelui is ook om boodschappen over te brengen. En ja, dan is het handig dat je aan het aantal slagen hoort of er jongen of meisje geboren is, dan wel een vrouw of man gestorven is.
Geluid als boodschapper is al heel oud, denk aan de holle boomstam, trommels, de Australische didgeridoo, de Aziatische gong, Homerische fluit, onze eigen Midwinterhoorn. Die geen van allen iets met het christelijk geloof te maken hebben. En in Europa stonden nu eenmaal op een gegeven moment zoveel kerken met klokken dat ze die ook in zijn gaan zetten voor niet religieuze doeleinden.

Reactie van Hans van den Bos op 5 Januari 2023 op 19.02: @ Rolf
Daarin heb je zeker gelijk. Bij de overstromingen in 1953 zijn veel mensen door de kerkklokken gewaarschuwd. Of dat nu nog werkt weet ik niet. Nieuwe huizen zijn dermate goed geïsoleerd dat geluid van buiten nauwelijks doordringt. Maar gelukkig hebben we mobieltjes, die die taak hebben overgenomen.

Reactie van Kitty de Bruin op 13 Januari 2023 op 10.52: Fantastisch artikel, bedankt Peter Jan!

Ik woon ook in een klein dorpje met iets meer dan 170 inwoners; maar omdat ik op en heuvel opeen behoorlijke afstand woon en de directe weg naar het dorp jaren geleden door een boer is opgekocht, moet ik via een ander dorp een heel stuk omrijden.Ik concentreerde me meer op een dorp ten noorden van mijn woonlokatie, vanwege twee hele mooie markten met locale en vaak bio producten per week , postkantoor, winkels etc. Ook vanwege het feit dat ik niet katholiek ben opgevoed, kwam ik zelden in de kerk van ll'Höpital d'Orion. Op de site van de mairie staat het kerkje uit eind twaalfde eeuw , dat op de route de la compestalla ligt, als eeste foto.

Om 12 uur s'avonds , twaalf uut s'middags et zeven uur s'avonds worden de ueren aangegeven en als iemand van onse dorp overlijdt luiden de klokken maar de procedure ken ik niet en ga die opvragen, Zo leren we ieder dag wat. Dit jaar ben ik aktief betrokken bij ons dorp. Een project om aan te geven wat en "klooster" tuin is; Drie massieven, totaal slechts 30m2 zijn door 5 vrouwen weer gerestaureerd. Vanwege dit projectje heeft het feest comité me gevraagd om op 28 aug 2022 een wandeling uit te zetten langs het riviertje met een overzicht van de wilde planten die langs die route staan. Er is heel veel te doen in een klein dorp en zo bouw je ook leuk contacten op.