De Fransche school in Nederland

Geachte Forumleden,

In het boekje "De Mulo" van auteur Wim Daniels wordt uiteengezet hoe de MULO /ULO tot stand kwam.

De Fransche school vormde de voorloper van de MULO, zo stelt de schrijver,

In feite was ook de Franse school in Nederland,.... meer uitgebreid lager onderwijs.

Franse scholen, zo betoogt Daniels, waren bestemd voor kinderen van meer gegoede ouders.

Behalve in de gewone vakken werd ook onderwezen in moderne talen, zoals Frans natuurlijk ( ! ), aardrijkskunde , geschiedenis, boekhouden en natuurkunde. In het algemeen kan worden gezegd dat de "Fransche school" werd bezocht door toekomstige kooplieden, fabrikanten, winkeliers, ambachtsmeesters, kunstenaars e.d.

Sommige Franse scholen waren kostscholen. en telden soms wel acht leerjaren. Vakken werden soms door Franse leraren gedoceerd en ook in het Frans gegeven !

Het was een soort Lagere school met 'een kop erop'.

In de achttiende eeuw werd de behoefte aan geschoolde mensen die goed konden rekenen en schrijven groot. Achtergrond ervan was het feit dat administratie, bouwprojecten ( meten en berekenen) zich steeds meer ontwikkelden.

De MULO werd in 1857 opgericht en gold als formele opvolger voor de Franse school. De Latijnse school die ook in Nederland bestond richtte zich op de klassieke talen en was een voorbereiding op het priesterschap. Later werd voor dit schooltype de naam Gymnasium ingevoerd.

Overigens moet men wel bedenken dat de leerplicht pas in 1901 werd ingevoerd en slechts zesjarig was en gold vanaf het zesde levensjaar.

Wim Daniels stelt in zijn boek dat MULO als onderwijstype zeker niet door de Overheid werd gestimuleerd of gesteund, maar wel populair was in de middenklasse en goed voldeed aan de vraag op de arbeidsmarkt en ook voor gediplomeerden een opstap kon betekenen voor een vervolgstudie en een verdere maatschappelijke carrière.

Mijn conclusie is dan ook dat de Franse school , als schooltype in Nederland dus, een basis heeft gelegd

voor een degelijke basisopleiding en als springplank kon dienen voor verdere ontwikkeling.

Mijn kennismaking met de Franse taal begon in de zesde klas van de lagere school.

Papa fume une pipe en le chat est sur le piano..... Echt wel een moderne 'vreemde taal' voor een Nederlands kind :)

Ofschoon Frans in Nederland jarenlang een voertaal is geweest van de elite, is de taal nu verdrongen door de Engelse taal. Op Middelbare scholen is Frans niet populair en ook in de onderbouw worstelen leerlingen met de soms ingewikkelde vervoegingen etc.

Naarmate de invloed van Frankrijk afnam in Europa nam ook de invloed van de Franse taal af.

Toch flakkert soms even die Franse taal bij mij op. Via E- commerce kreeg ik een pakje toegestuurd met 'fragile' op de 'tape' Het pakje was onder 'rembours' gestuurd :)

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20230222, Korte Verhalen, Onderwijs

Reactie van Louise (68) op 22 Februari 2023 op 10.03: Hier op aanhakend: https://lepetitjournal.com/londres/la-moitie-de-la-langue-anglaise-...

Reactie van Rob van der Meulen op 22 Februari 2023 op 16.22: Nog iets verder terug in de tijd, la France aux Pays-Bas. Nederland was aan het eind van de middeleeuwen al een toevluchtsoord voor politieke, geloofs of economische vluchtelingen. De Franse protestanten, de Hugenoten, kwamen in twee verschillende stromen naar Nederland toe. De eerste Refuge was in de zestiende eeuw, uit België en Noord-Frankrijk, op de vlucht voor de Spaanse bezettingstroepen. Met de verzamelnaam "Walen". De tweede stroom uit Frankrijk kwam op gang na 24 augustus 1572, le massacre de la Saint-Barthélémy te Parijs. Niet toevallig dat in 1686 de eerste druk verscheen van onderstaand woordenboek.

Bij de latere politieke en wetenschappelijke vluchtelingen verschijnt Descartes op het Hollandse toneel.

Dat voor de diplomaten het Frans eeuwenlang de spreektaal was heeft natuurlijk ook invloed gehad. En lang geleden introduceerde Tsaar Peter de Grote het Frans aan zijn hof. Dat was wel nodig, want, ik citeer: " De renaissance, die de rest van Europa een andere manier van denken over de staat, het individu en de wetenschap had teruggegeven, had Rusland niet doorgemaakt. Daar heerste nog onveranderd de christelijke manier van denken die vooral gericht was op het bestrijden van andersdenkenden en nieuwe ideeën. Peter wilde zijn onderdanen die andere manier van denken onderwijzen." ( Bron ). Maar ook hij was toen al wat slordig met mensenlevens.

Het toneel vormde ook een kennismaking met de Franse cultuur, hieronder in de stadsschouwburg van Amsterdam "De vader des huisgezins" van Diderot.

Om af te ronden: de invloed van politieke stromingen zoals het anarchisme, een affiche uit 1910.

Reactie van Henri Bik op 22 Februari 2023 op 17.44: @Louise: Merci voor die link over de invloed van het Frans op het Engels: veel groter dan ik had gedacht.

In een artikel (uit 1919) over onderwijs in de Franse taal lees ik dat in de 16e eeuw dat reeds wijdverbreid was in Nederland en dat toen het Frans veelal door Antwerpenaren werd onderwezen. Het motief voor dat onderwijs was de handel met Frankrijk. LINK

Reactie van Rob van der Meulen op 23 Februari 2023 op 11.50: Alexander, mijn grootmoeder haar meisjesnaam was Ducrocq, met Hugenoten bloed in de aderen. De Frans taal was haar beslist niet vreemd: een paar keer per week werd mijn moeder, als jong meisje, bij de avondmaaltijd geacht alleen in het Frans te praten. Mijn andere grootmoeder heeft les gegeven aan een middelbare school in Leeuwarden, in een verder verleden de Franse school voor jonge juffrouwen.

Reactie van Rob van der Meulen op 23 Februari 2023 op 13.26: @ Louise, over vroege Franse invloeden gesproken, ook als bewegend beeld te vertellen.

Reactie van Henri Bik op 23 Februari 2023 op 14.08: Mijn Oudoom Bruno Bik trouwde in 1871 in Buitenzorg op Java met Catharina Maria Elisabeth du Puy. Hoewel zij, haar ouders en grootouders buiten Frankrijk geboren waren stond zij erop dat bij het diner alleen Frans gesproken werd; Zo hardnekkig hield de bourgeoisie vast aan dit statussymbool.