De CRS is onder ons

Dit bericht gaat niet over de Franse nationale politie maar over de Common Reporting Standard. Dat is de naam voor een aantal afspraken dat ruim 95 aangesloten landen (waaronder Nederland en Frankrijk) hebben gemaakt over de uitwisseling van fiscale gegevens. De banken en andere financiële instellingen moeten vanaf begin dit jaar de fiscale woonplaats van hun klanten vaststellen, zowel van nieuwe als van bestaande klanten. De banken hebben dus een actieve rol gekregen als verzamelaars van informatie hierover voor de diverse belastingdiensten. Dat gaat een stuk verder dan alleen het internationaal uitwisselen van rentegegevens. De nieuwe rol van de banken berust op een wettelijke verplichting die de wetgever heeft opgelegd aan de banken. Het gevolg van het hebben van een fiscale woonplaats in een land is dat degene die het betreft verplicht is zijn wereldinkomen in dat land aan te geven. Vervolgens bepaalt een belastingverdrag – als dat er is – of en zo ja hoe de diverse aangegeven inkomsten in dat fiscale woonland worden belast.

Internationaal scheefwonen

De CRS zou belangrijk kunnen worden onder meer voor landgenoten van wie de feitelijke woonsituatie niet overeenstemt met de fiscale. Internationaal scheefwonen zou ik dat willen noemen. Tot nu toe is de Franse fiscus niet erg actief in het opsporen van (feitelijke) inwoners die claimen nog onder het NL belastingstelsel en sociale stelsel te vallen. De CRS zou daar wellicht verandering in kunnen brengen. Ook in Frankrijk zullen de banken namelijk informatie gaan verzamelen over hun klanten en die doorspelen aan de Franse Belastingdienst.

NL-criteria

De Nederlandse Belastingdienst heeft op zijn site inmiddels enige informatie geplaatst over de werking van de CRS, onder meer over de manier waarop de banken in Nederland met behulp van een formulier de fiscale woonplaats gaan vaststellen en gaan doorgeven aan de autoriteiten. Ook staan enige criteria vermeld die Nederland hanteert om de fiscale woonplaats te bepalen. Zie de volgende pagina met doorkliklinks: http://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/zakelijk/internationaal/vermogen/common_reporting_standard/

De criteria zijn een uitwerking van artikel 4, eerste lid, van de Algemene Wet inzake Rijksbelastingen dat luidt: “Waar iemand woont (......), wordt naar de omstandigheden beoordeeld”. De criteria op de site van de Belastingdienst berusten dus direct niet op de wet. Ze vormen de uitwerking en de interpretatie daarvan door de NL Belastingdienst. Uit de rechtspraak blijkt dat de Hoge Raad vooral van belang vindt of er een duurzame band van persoonlijke aard bestaat tussen de betrokkene en Nederland. Die duurzame band behoeft niet sterker te zijn dan de band met enig ander land, zodat voor een woonplaats hier te lande niet noodzakelijk is dat het middelpunt van iemands maatschappelijk leven zich in Nederland bevindt.

FR-criteria

Frankrijk hanteert voor een deel andere (en strengere) criteria voor de bepaling van de fiscale woonplaats. Zo woon je bijvoorbeeld in beginsel in Frankrijk als je daar economische activiteiten verricht, behalve wanneer je kunt aantonen dat die activiteiten bijkomstig van aard zijn. De OESO heeft op haar site per aangesloten land de criteria vermeld. Zie: http://www.oecd.org/tax/automatic-exchange/crs-implementation-and-assistance/tax-residency/ . Scroll naar onder en klik op: “France”.

Belangrijk is dat Frankrijk – in tegenstelling tot Nederland – haar eigen strenge criteria ondergeschikt maakt (men gebruikt de term attenuer: verzachten) aan artikel 4 van het NL-FR belastingverdrag. De relevante delen van dat artikel staan onder dit bericht.

Tot nu toe geven de zoektermen “CRS” en “Common Reporting Standard “ nog geen resultaat op de site van de Franse belastingdienst (www.impots.gouv.fr). Ook vertalingen van de term en van de afkorting geven nog geen hit. Dat kan natuurlijk nog komen. Het zou niet de eerste keer zijn dat Nederland voorop loopt bij het nakomen van internationale afspraken.

Met behulp van het bovenstaande kan eenieder nagaan of en zo ja welke risico’s hij of zij loopt in Nederland en in Frankrijk in geval van internationaal scheefwonen. Bij twijfel kun je altijd je situatie voorleggen aan de betreffende belastingdienst. Je waagt je dan weliswaar in het hol van de leeuw maar je krijgt ook zekerheid. Wellicht kun je zelfs afspraken maken over toekomstige ontwikkelingen in je woonsituatie.

Artikel 4 belastingverdrag Nederland-Frankrijk

1. Voor de toepassing van deze Overeenkomst betekent de uitdrukking „inwoner van een van de Staten” iedere persoon die, ingevolge de wetgeving van die Staat, aldaar aan belasting is onderworpen op grond van zijn woonplaats, verblijf, plaats van leiding of enige andere soortgelijke omstandigheid.
3. Indien een natuurlijke persoon ingevolge de bepaling van het eerste lid inwoner van beide Staten is, gelden de volgende regels:
a) hij wordt geacht inwoner te zijn van de Staat waar hij een duurzaam tehuis tot zijn beschikking heeft. Indien hij in beide Staten een duurzaam tehuis tot zijn beschikking heeft, wordt hij geacht inwoner te zijn van de Staat waarmede zijn persoonlijke en economische betrekkingen het nauwst zijn (middelpunt van de levensbelangen);
b) indien niet kan worden bepaald in welke Staat hij het middelpunt van zijn levensbelangen heeft, of indien hij in geen van de Staten een duurzaam tehuis tot zijn beschikking heeft, wordt hij geacht inwoner te zijn van de Staat waar hij gewoonlijk verblijft;
c) indien hij in beide Staten of in geen van beide gewoonlijk verblijft, wordt hij geacht inwoner te zijn van de Staat waarvan hij onderdaan is;
d) indien hij onderdaan is van beide Staten of van geen van beide, regelen de bevoegde autoriteiten van de Staten de aangelegenheid in onderlinge overeenstemming.