Covid19 en rechtsstaat

Covid19 en rechtsstaat

Frankrijk heeft net als alle andere Europese landen maatregelen genomen om de Covid19 epidemie in te perken.

Burgers moeten verplicht binnen blijven, mogen alleen naar buiten om strikt noodzakelijke boodschappen te doen, naar urgente medische afspraken te gaan, naar hun werk te gaan als het echt niet anders kan (met een verklaring van de werkgever), of om urgente familie redenen. Het is onder zeer beperkte omstandigheden mogelijk om te sporten of te wandelen (niet meer dan een uur, niet meer dan 1 km van huis). Voor iedere verplaatsing moet een attestation de déplacement dérogatoire ingevuld worden, waarop naam, geboortedatum, geboorteplaats en adres vermeld staan. Datum en uur moeten ingevuld worden en het identiteitsbewijs moet getoond worden. Als bij controle blijkt dat dit niet in orde is, krijgt men hoge boetes en in het ergste geval is zelfs gevangenisstraf voorzien. Er wordt oa gecontroleerd met drone’s en politie is zeer actief.

In sommige departementen zijn de parken, bossen en wandelpaden langs de rivieren en stranden verboden terrein. Als mensen, zelfs met respect van de 1,5 m afstand staan te praten, worden zij verzocht uit elkaar te gaan. Een dame vertelde zelfs dat politie haar verbood (alleen) op een stoeprand te zitten om even uit te rusten (zij loopt moeilijk met een wandelstok).

Voordat de wet van 23 maart waarbij deze noodtoestand werd ingesteld tot stand kwam, werden deze maatregelen afgekondigd op grond van bepalingen van artikel L3131-1 Code de Santé publique, waardoor de Minister van volksgezondheid noodmaatregelen kon nemen en op grond van jurisprudentie die dit mogelijk zou maken voor de Franse premier.

Het decreet van 16 maart 2020, waarin deze maatregelen werden opgelegd was echter zoals gezegd alleen gebaseerd op jurisprudentie betreffende uitzonderlijke omstandigheden. De Premier kreeg hierdoor echter bevoegdheden die daarvoor niet op zijn terrein lagen, steeds uitgebreider werden en veel consequenties hadden voor de bewegingsvrijheid, vrijheid van vereniging en vergadering en vrijheid van ondernemen van de burgers.

Er moest een ander regime worden ingesteld, deze keer bij wet. De wet van 23 maart, van kracht sinds 25 maart, heeft een sanitaire noodtoestand ingesteld. Deze wet is echter in recordtempo tot stand gekomen.

Veel juristen, waaronder het syndicat de magistrature, stellen vast dat de nieuwe bevoegdheden van de regering buiten de perken gaan en dat controle van de rechter en van het parlement beperkt zijn.

Het is begrijpelijk dat in een uitzonderlijke situatie uitzonderlijke maatregelen worden getroffen. Maar het is tegelijkertijd belangrijk dat hoge waakzaamheid wordt geboden als er een nieuw regime wordt gecreëerd dat de fundamentele regels van de rechtsstaat onder druk zet. Per definitie veroorlooft een uitzonderlijk regime de autoriteiten om discretionair een groot scala bevoegdheden uit te oefenen die normaal toestemming van een rechter zouden vereisen.

Bovendien is de laatste jaren in Frankrijk vaak toevlucht gezocht door de regering tot de noodtoestand. In 2015 is een noodtoestand uitgeroepen in verband met terroristische aanslagen die 6 keer is verlengd, totdat deze noodtoestand in de wet is verankerd (Loi SILT). Er is dus een risico dat de sanitaire noodtoestand, bedoeld als tijdelijk, een permanent karakter krijgt.

Hoge waakzaamheid is tevens geboden om zeker te zijn dat de personen die nu al buitengesloten en gediscrimineerd worden niet ook buiten de lockdown vallen, wat reeds het geval is in de wet van 23 maart 2020 voor buitenlanders, daklozen, slechtbehuisden, gedetineerden, psychiatrische patiënten…

De hoge commissaris voor Mensenrechten van de VN heeft hier begin maart al een verklaring over afgelegd. De voorzitter van de nationale Commissie voor de Mensenrechten heeft aangegeven dat de beperkingen strikt noodzakelijk en proportioneel aan de omstandigheden moeten zijn en dat er garanties gegeven moeten worden om willekeur te vermijden.

De premier kan volgens de nieuwe wet de noodtoestand bij decreet voor 1 maand afkondigen zonder parlementaire goedkeuring. Voor de actuele sanitaire noodtoestand is bij uitzondering de noodtoestand voor 2 maanden uitgeroepen. Pas bij verlenging is de instemming van het parlement en de mening van de wetenschappelijke commissie nodig.

De premier kan dit doen, als er een sanitaire ramp dreigt die de gezondheid van de bevolking in gevaar zou kunnen brengen. Het woord sanitaire ramp is niet duidelijk omschreven, noch de woorden in gevaar brengen. Een door de Commissie voor de mensenrechten voorgestelde striktere definitie is niet overgenomen. Parlementariërs hadden gevraagd om controle van een wetenschappelijke commissie bij de beoordeling van de ramp. Deze voorwaarde is niet overgenomen en de regering hoeft alleen achteraf de wetenschappelijke informatie die tot de beslissing heeft geleid, openbaar te maken. Hier loopt de regering risico een arbitraire beslissing te nemen, wat jammer is omdat de bevolking in dit soort omstandigheden juist volledig op de regering zou moeten kunnen vertrouwen.

Als de sanitaire noodtoestand eenmaal uitgeroepen is door de regering, is de parlementaire controle volgens het Syndicat de la Magistrature ruim onvoldoende waar het de evaluatie hiervan betreft. Het parlement zal op de hoogte worden gehouden en er kunnen vragen gesteld worden, maar er is pas in april 2021 een parlementair debat voorzien, omdat dit debat nog niet echt plaatsgevonden had gezien de urgentie…

Helaas is er zelfs geen adhoc Kamercommissie ingesteld, terwijl het parlement op deze manier een minimale controle had kunnen uitoefenen. De wet kan ook niet voorgelegd worden aan het Conseil constitutionnel omdat in een andere wet die tegelijkertijd is gestemd, is bepaald dat tot 30 juni 2020 geen vragen aan de Raad voorgelegd kunnen worden.

Er is weliswaar een mission d’information parlementaire ingesteld die Covid19 volgt maar die zou voorgezeten worden door een vertrouweling van de president.

Volgens het syndicat de magistrature had het nemen van deze uitzonderlijke maatregelen die algemeen en individueel zijn, onderhevig moeten zijn aan een speciale motivatie om zeker te zijn van het uitzonderlijke karakter en van de noodzaak voor de volksgezondheid.

In de komende maanden is het dus cruciaal voor het parlement om de werkelijke intentie van de regering te ontdekken en ervoor te zorgen dat het tijdelijke regime geen duurzaam karakter krijgt. Deze tijdelijke uitzonderlijke maatregelen die de fundamentele vrijheiden van de burgers beperken mogen in geen geval permanent worden.

Bronnen: note sur l’Etat d’urgence du syndicat de la Magistrature,

http://www.syndicat-magistrature.org/IMG/pdf/note_e_tat_d_urgence_s...

https://www.gouvernement.fr/info-coronavirus

U kunt deze informatie ook lezen op mijn website : http://annagerlach.hopto.org waar tevens een artikel staat over de medische aspecten van de Covid19 epidemie (article médical sur le traitement du Covid).

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20200404, Covid, Overheid

Reactie van En Laurenc op 4 April 2020 op 21.09: Ik ben het eens met Theodora en zelfs met u Sequioa, je zult maar in de schoenen staan van de huidige regeringsleiders.

En hadden we ten tijde van die gele gekkies en stakende cheminots niet liever gehad dat er een beetje harder tegen op getreden was? Ipv dat er door hen voor miljarden schade in het land kon worden aangericht. Fransen hebben een sterke hand nodig, daarmee wil ik absoluut de democratische rechtsgang niet aan de kant zetten. Maar het nabije verleden heeft toch wel bewezen dat het af en toe too much was met de tolerantie.

@ Alexander: mensen die een andere mening hebben dan u als schreeuwlelijken en het ontbreken van intelligentie verwijten zegt waarschijnlijk meer over u zelf dan over de anderen.

Reactie van En Laurenc op 4 April 2020 op 21.19: @ Anna: U schreef; 'Alleen: in Nederland zijn ook maatregelen genomen maar op een meer respectueuse manier voor de rechten en vrijheden van de burger."

Ik hoop dat deze respectueuse maatregelen de komende 2 weken niet als een boemerang naar de Nederlandse samenleving terug komen. Ook vandaag waren de parken weer vol in Nederland. Ik houd in ieder geval mijn hart vast voor wat betreft de Nederlandse situatie.

Reactie van Janny O. op 4 April 2020 op 21.33: Sorry @Enlaurenc, waar heb je dat vandaan van die parken? Ik heb heel veel contact met Nederlanders, en het viel reuze mee. Op heel veel plekken heel erg rustig.

Reactie van En Laurenc op 4 April 2020 op 22.33: Janny: Het Vondelpark liep vol..Druk op straat in Amsterdam en op de oevers van het IJ ook veel mensen.

Reactie van Janny O. op 4 April 2020 op 22.38: Ja, als je het Vondelpark vergelijkt met het Franse platteland, dan was het vol. Maar het viel heel erg mee, met minimaal 1,5 m afstand ging best heel goed. Beelden waren op journaal.

Reactie van Brittany op 5 April 2020 op 10.24: ik zou ook niet graag in de schoenen staan van Macron ou Philippe; Ze zijn geen artsen en zoeken naar de meest efficiente manier om dit volledig onbekende virus de kop in de drukken. Dat de maatregelen die ze nemen niet altijd in goede aarde vallen is te begrijpen maar ik denk niet dat ze proberen een dictatuur de creëren ( al zou dat in sommige wijken best een goed idée zijn).

hetgeen de situatie moeilijk maakt is het niet coordineren van de uitleg ervan door de politie. Van de ene agent mag iets wel terwijl een andere het verbiedt. Van de ene agent mag je fietsen om je boodschappen te doen, van een ander mag dat niet. Van de ene mag je op een bank zitten van een ander weer niet. Als je gewoon wandelt moet je sportkleding aanhebben en nog meer van die onzin. Mensen weten niet meer waar ze aantoe zijn en doen mar wat. Regels OK maar DUIDELIJKE regels. En voor iedereen dezelfde.

Reactie van Anna Gerlach op 5 April 2020 op 10.36: @Alexander: Dank je voor je aanmoedigende woorden, ik zal zeker deze materie blijven volgen en jullie op de hoogte houden!

@Theodora: Heel interessant je bijdrage over het volgen van burgers via de smartphone!

@Erwin Derksen: Dat bedoelde ik nou met die speciale motivatie om willekeur te vermijden : waarom neem je bepaalde maatregelen en waar is de logica? Is de maatregel conform aan het gestelde doel : besmettingen vermijden en zorgen dat mensen niet ziek worden ? Het lijkt me inderdaad volkomen willekeurig om fietsen te verbieden en mensen te verplichten een km van hun huis te blijven, terwijl (juist in geval van longziekten) buitenlucht en beweging zo belangrijk is. Beweging is heel belangrijk om de immuniteit te versterken en de doorbloeding van de weefsels te versterken!

Reactie van Augusta op 5 April 2020 op 11.40: Gaan we nu ook nog voor doktertje spelen??

Reactie van Janny O. op 5 April 2020 op 12.04: Want bedoel je daarmee? Het laatste stukje als reactie op @Erwin?

Reactie van Tournesol op 5 April 2020 op 12.13: Prima artikel Anna Gerlach, erg verhelderend en informatief. Heel goed ook om te benoemen op welke wijze de Franse regering discutabel bezig is ten opzichte van democratische beginselen en de rechtsstaat. Erwin Derksen voegt daar terecht nog wat kritische kanttekeningen aan toe over de uitwerking van de diverse maatregelen.

Natuurlijk moet een regering in zware tijden ruimte krijgen om slagvaardig op te treden. Dat mag echter nooit ten koste gaan van de grondrechten van de burger, en dat lijkt hier in Frankrijk zeker te gebeuren. En idd niet voor het eerst...

De reactie van mevrouw Besse slaat de plank dan ook volledig mis. Het is juist aan juristen en rechters om de rechten van de burger te beschermen, ook in tijden dat die een regering niet zo goed uitkomen. Anders ligt het gevaar op de loer dat elke willekeurige reden straks aanleiding wordt voor het opschorten van de democratie en de rechtsstaat...

Frankrijk heeft al heel lang nogal dictatoriale trekjes door haar presidentiële systeem en de beperkte rol van het parlement en andere democratische instituten, zoals de scheiding van de wetgevende en de rechterlijke macht. Het zou heel vervelend zijn als de huidige corona-crisis wordt gebruikt om het afglijden van de democratie nog een extra zetje te geven.