BREXSHIT

NEDERLANDS ONDERAAN

L’Angleterre, patrie du flegme et de l’humour, du thé, du tweed et heureusement pas encore du tweet, l’Angleterre semble avoir perdu la boule. La mère de toutes les démocraties nous offre le spectacle déplorable de tous les manquements, toutes les failles qui font douter de la démocratie même. ‘Shocking’ commentent beaucoup de nos amis britanniques, et en eux-mêmes, ils pensent ‘Shaming’. Ils en ont tellement marre, ils sont si pressés d’en finir qu’ils seraient prêts à précipiter leur pays dans une récession de longue durée pour simplement échapper à l’impasse actuelle. Et je ne parle que de ceux qui habitent en Grande-Bretagne et ont donc eu la possibilité de voter. Mais pour les Anglais qui habitent à l’étranger – en France par exemple – et n’ont donc même pas eu le droit de s’exprimer lors du référendum, c’est encore pire, et parfois dramatique. En tant qu’expatrié moi-même, je peux m’imaginer combien ils doivent se sentir écartelés. Il leur faut choisir un camp. Ce dilemme se posa il y a quelques mois à Donogh O’Brien, consultant en biochimie installé dans le Cher depuis 2002 et conseiller municipal de la commune de Saint-Outrille, son village d’adoption. En tant qu’élu, il s’est fait le champion de la lutte contre les pesticides, du refleurissement du village, et fait des mains et des pieds pour rassembler l’argent nécessaire à la restauration de la collégiale de Saint-Austrégésile (voici deux prénoms qui n’ont plus vraiment cours…) Il est bourré d’idées et regorge d’énergie. Mais voilà, le Brexit va tout chambouler : la disposition (traité de Maastricht - 1992), permettant aux citoyens des pays membres de l’UE de se faire élire localement va être abrogée pour cause de Brexit. Donogh et les 765 autres conseillers municipaux anglais de par la France, vont devoir abandonner leur poste – et souvent leur passion! Mais Dologh, heureusement, a plus d’un tour dans son sac. Comme son père était Irlandais, et que l’Irlande est un pays de droit du sang et non de droit du sol, il a tout simplement demandé la nationalité irlandaise, par filiation. Six semaines plus tard, il recevait son passeport frappé d’une harpe celtique – précieux visa qui lui permettra, en 2020, de se représenter aux élections municipales. Donogh O’Brien aurait sans doute préféré obtenir la nationalité française. Las, la complexité de la procédure, consistant notamment à faire traduire une centaine de documents, l’a découragé en chemin. Il fallait faire vite. ‘Devenir Irlandais, dans mon cas, s’est avéré mille fois plus rapide que de devenir Français…’ Lui a pu choisir, mais tout le monde n’a pas un papa irlandais. Non, vraiment, le seul avantage que je vois au Brexit…est que plus personne ne parle de Frexit… !

NL/  Engeland, de thuisbasis van calmte en humor, thee, tweed en gelukkig nog niet tweet, Engeland lijkt zijn verstand verloren te hebben. De moeder van alle democratieën biedt ons het betreurenswaardige schouwspel van alle tekortkomingen, alle gebreken die de democratie zelf in twijfel doen trekken. ‘Shocking!' is het commentaar van veel van onze Britse vrienden, en in zichzelf denken ze 'Shaming'. Ze zijn het zo zat, dat ze bereid zijn om hun land in een langdurige recessie te duwen om uit de huidige impasse te geraken. En ik heb het alleen over degenen die in Groot-Brittannië wonen en daarom de gelegenheid hebben gehad om te stemmen. Maar voor de Engelsen die in het buitenland leven - in Frankrijk bijvoorbeeld - en daarom niet eens het recht hebben gehad om bij het referendum mee te mogen beslissen, is het nog erger en soms dramatischer. Als expat kan ik me voorstellen hoe verscheurd ze zich moeten voelen. Ze moeten een kant kiezen. Dit dilemma ontstond enkele maanden geleden in Donogh O'Brien, een biochemie-adviseur die sinds 2002 in de regio Cher is gevestigd en gemeenteraadslid is van de stad Saint-Outrille, het dorp die zijn tweede vaderland geworden is. Als gekozen raadslid zet hij zich in voor de strijd tegen pesticiden, de herbloei van het dorp en werkt hij hard om het geld in te zamelen dat nodig is voor het herstel van de collegiale kerk van Saint-Austrégésile (dit zijn twee namen die niet meer echt in gebruik zijn...). Hij is vol ideeën en energie. Maar op dit punt zal Brexit alles op zijn kop zetten: de bepaling (Verdrag van Maastricht - 1992), die het mogelijk maakt dat burgers van de EU-lidstaten lokaal gekozen kunnen worden, zal worden ingetrokken vanwege de Brexit. Donogh en de 765 andere Engelse gemeenteraadsleden in Frankrijk zullen hun functie - en vaak ook hun passie - moeten opgeven! Maar Dologh, gelukkig, heeft meer dan één truc in zijn tas. Aangezien zijn vader Ier was en Ierland een land van bloedrecht is en niet van landrecht, heeft hij eenvoudigweg de Ierse nationaliteit aangevraagd, door afstamming. Zes weken later kreeg hij zijn paspoort met een Keltische harp - een waardevol visum waarmee hij zich in 2020 herverkiesbaar kan stellen. Donogh O'Brien had waarschijnlijk liever de Franse nationaliteit gekregen. Maar hola, de complexiteit van de procedure, die bestond uit het vertalen van een honderdtal documenten, ontmoedigde hem onderweg. Er moest snel gehandeld worden. ‘Iers worden, in mijn geval, was duizend keer sneller dan Frans worden...’ Hij mocht kiezen, maar lang niet iedereen heeft een Ierse vader. Nee, echt, het enige voordeel dat ik in Brexit zie, is dat niemand meer over Frexit begint...!