U wilt een bedrijfje overnemen in Frankrijk Deel 5: Het fonds de commerce

In deel 3 heb ik uitgelegd dat de bedrijfsmiddelen (‘Fonds de Commerce’ in het Frans) onderdeel kunnen uitmaken van een bedrijfsovername, maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn, zie verder hier: https://www.nederlanders.fr/profiles/blogs/u-wilt-een-bedrijfje-ove....

Dit zijn de onderdelen die deel uit kunnen maken van een fonds de commerce. Natuurlijk is elke overname anders en lang niet alle elementen zullen in elke overname aan de orde komen.

1. Naam van het bedrijf en zijn klantenbestand
Het idee bij een bedrijfsovername is natuurlijk dat het bedrijf wordt voortgezet (dat staat los van eventuele aanpassingen die de koper van plan is door te voeren na de overname) en daarom zijn de naam van het bedrijf en het klantenbestand onderdeel van het fonds de commerce. Het is mogelijk dat het bedrijf naast zijn administratieve naam nog één of meer handelsnamen heeft en die kunnen (maar dat hoeft niet!) onderdeel zijn van de overname. V.w.b. het klantenbestand betreft het minimaal alle gegevens (naam, adres, contactgegevens, opdracht/bestelling, factuur, correspondentie) met alle klanten van de laatste drie jaar. Uiteraard dienst de overnemer de privacy van die klanten te respecteren, conform de AVG-regels in Frankrijk.

2. Communicatiemiddelen
Het is van groot belang dat bestaande en nieuwe klanten het bedrijf kunnen blijven vinden en bovendien dat er nooit een misverstand ontstaat over wie de eigenaar is. en daarom zijn ALLE communicatiekanalen onderdeel van het fonds de commerce: het bestaande telefoonnummer (koper en verkoper moeten samen een contract ondertekenen van Orange om te voorkomen dat het bekende telefoonnummer verloren gaat), websites, mailadressen, sociale media-accounts, etc. Ik heb eens een dossier gehad waarbij de verkoper zijn mooie, zelfgebouwde website wilde houden, maar dat is ene heel slecht idee!

3. Marketingmiddelen
Ook alle marketingmiddelen zijn onderdeel van het fonds de commerce: brochures en folders, advertentie-ontwerpen of contracten met reclamebureaus, Google Ads-account, reclameborden, uithangbord, etc, etc.

4. Meubilair, materiaal, materieel en andere roerende zaken
Het staat de verkoper vrij om niet alle roerende zaken over te dragen aan de nieuwe eigenaar. Zoals ik in een eerder deel van deze serie meldde: slechts dat wat is beschreven is onderdeel van de overname. Voor de koper is dit van groot belang: niet alleen alle zaken die op de balans staan van het bedrijf, maar ook zaken die administratief zijn afgeschreven, maar nog steeds heel nuttig en bruikbaar zijn, moeten onderdeel zijn van het fonds de commerce. Het is dus zeker niet zo dat dat wat niet (meer) op de balans staat van het bedrijf, dus geen onderdeel zou zijn van de overname, zoals een verkoper mogelijk zou kunnen denken. Bij dit onderdeel kunnen de belangen dus flink uiteenlopen; kopers willen zoveel mogelijk goederen, omdat ze nodig zijn voor de bedrijfsvoering, verkopers zouden naast de verkoop van het fonds de commerce, nog een extra bedrag kunnen bijverdienen door afgeschreven goederen aan derden te verkopen. Dit onderwerp vereist dus relatief veel aandacht bij de overname!

5. Garanties en inspectierapporten
Voor apparatuur waar nog garantie op rust, of voor verbouwingen die minder dan tien jaar geleden zijn uitgevoerd (ongeacht of ze administratief al zijn afgeschreven) moet de verkoper de aankoopfacturen en garantiebewijzen overdragen. Alle inspecties die vrijwillig en verplicht zijn uitgevoerd, bv een ERP (Etablissement recevant du Publique)-inspectie in geval van de exploitatie van een ERP-plichtig pand, het meest recente Dossier Diagnostic Technique, etc. moeten door de verkoper worden overgedragen. Verplichte, maar verlopen, rapporten moeten op kosten van de verkoper worden ge-update voorafgaande aan de overdracht van het fonds de commerce.

6. Personeelscontracten
Niet anders dan in Nederland moeten bestaande personeelscontracten (zowel contracten voor onbepaalde tijd, als contracten voor bepaalde tijd, waarvan die tijd nog niet is verstreken) ongewijzigd worden overgenomen door de koper. Niet gemelde personeelscontracten blijven dus de verantwoordelijkheid van de verkoper. In geval van nog onopgeloste arbeidsconflicten wordt vaak de aankoopprijs van het fonds de commerce verlaagd, omdat de koper met dit probleem wordt opgezadeld

7. Leveranciers- en onderhoudscontracten
Bestaande leverancierscontracten worden in principe mee overgenomen, maar in geval het contracten betreft die kunnen worden beëindigd in geval van overname, kan de koper natuurlijk zelf beslissen of hij het contract wil voortzetten. Vooral bij horeca-overnames kan dit een belangrijke rol spelen. De leverancier kan overigens niet weigeren om met de nieuwe eigenaar in zee te gaan, tenzij dat hele specifiek in het leveringscontract is opgenomen. Gedurende de onderhandelingen over de overname dienen alle onderhouds- en leverancierscontracten te worden overgedragen door de verkoper, zodat de koper kan besluiten wat ermee te doen.

8. Afnemerscontracten
Reeds getekende opdrachten of bestellingen van klanten moeten zonder wijziging worden overgedragen door de verkoper en zijn dan ook onderdeel van het fonds de commerce. Uiteraard neemt de koper dan de verplichting op zich om die opdrachten of bestellingen ook af te wikkelen conform afspraken. In principe moet de koper zijn verkoopactiviteiten ongewijzigd voortzetten (zie het volgend deel in deze serie als ik het overnamecontract behandel), maar dat is vaak erg veel gevraagd voor een verkoper die juist van het bedrijf af wil. Het is dan ook gebruikelijk dat de koper een extra vergoeding betaalt, bovenop de overnameprijs van het fonds de commerce, voor opdrachten of bestellingen van klanten die binnenkomen in de periode tussen de ondertekening van het voorlopige koopcontract en van de overdracht van het fonds de commerce, soms worden hier zelfs afspraken over gemaakt voor de periode tussen overeenstemming over het overnamebod en de oplevering. In de toeristische sector zijn er ‘gebruikelijke’ vergoedingsregels die vaak door accountants en notarissen worden gehanteerd. Dat wil niet zeggen dat daar niet vanaf geweken kan worden. Indien een lezer daarin is geïnteresseerd, laat het me weten, dan schrijf ik die ‘gebruikelijke regels’ eens uit.

9. Huurcontract
In geval de koper van het fonds de commerce niet tegelijkertijd de murs koopt, moet er een huurcontract (bail commercial) worden toegevoegd aan het fonds de commerce. Ik zal hier een afzonderlijk deel van deze serie aan wijden. .

10. Diversen
Er kan natuurlijk van alles in een fonds de commerce zitten, afhankelijk van de bedrijfsactiviteit: bij voorbeeld de leveringsvoorwaarden en alle relevante documentatie over het bedrijf, zoals bewijs van inschrijving in het register van bedrijven, jaarstukken, aanzeggingen door de overheid, niet-afgewikkelde zaken voor de rechtbank, etc. etc. Bedrijfsauto’s kunnen er onderdeel van uitmaken, maar die kunnen ook buiten de overname worden gehouden om de overnameprijs te drukken. Dranklicenties zijn vaak onderdeel van het fonds de commerce, maar soms zijn die licenties gesteld op naam van een persoon, niet op naam van het bedrijf, en dan is het zaak voor de koper om er voor te zorgen dat die licentie in een afzonderlijk contract wordt overgenomen, tegelijkertijd met de overname van het fonds de commerce. Cash geld, de balans van bankrekeningen en leningen worden meestal buiten de overname van het fonds de commerce gehouden. En datzelfde geldt voor voorraden. In geval voorraden wel worden overgenomen, moet daarvoor een waarde worden bepaald en de feitelijke waarde is vaak niet gelijk aan de balanswaarde, dus dat is ook een onderdeel voor onderhandeling (en conflict…)
Om deze discussie wat te verlevendigen hoor ik graag van lezers wat voor raars zij wel eens hebben aangetroffen in een fonds de commerce.

Volgende keer: deel 6: meer over het koopcontract: contrat de cession de fonds de commerce. Daarna volgen er nog delen over o.a. prijsbepaling van de overname en de financiering daarvan.

Wim